Towards a European Union of Common Sense

Laat ik voorop stellen dat ik pro-Europa ben. Ik ben voor een sterke Interne Markt, en dus vóór een verstandige afstemming van het economisch en monetaire beleid. Maar ik ben dus tegen de EU, tegen de bemoeizuchtige wet- en regelgeving en zéker tegen de plannen die Van Rompuy en consorten ontvouwt in diens 'Op weg naar een Waarachtige Economische en Monetaire Unie'. Die plannen zullen de dood in de pot zijn voor Europa in het algemeen en Nederland in het bijzonder. Die plannen moeten dus van tafel.

Als eerste stap op weg naar die 'waarachtige' Unie zal de horde van de Banken Unie genomen moeten worden. Ook daar ben ik op zich niet op tegen, maar nadrukkelijk wèl tegen de manier waarop Brussel deze vorm denkt gaan te geven. Daar ben ik mordicus tegen, omdat het heel slecht uitpakt voor Nederland. Ik zal dat hieronder uitleggen.

De wijze waarop de beoogde Banken Unie door Brussel wordt vormgegeven betekent namelijk, dat de belastingbetaler linksom of rechtsom opdraait voor de kosten. Terwijl die kosten vanzelfsprekend gedragen zouden moeten worden door de banken zelf. Want het is natuurlijk van de zotte dat de belastingbetaler zou moeten opdraaien voor beoordelingsfouten van de bankensector. Daar komt bovendien bij, dat het vooral de Duitse en Nederlandse belastingbetaler zal zijn die de gepeperde rekening onder zijn neus geschoven krijgt. Linksom via een of ander Europees permanent Noodfonds of rechtsom via een Single Supervisory Mechanism of, erger nog, via directe belastingen. Helemaal verkeerd dus. Maar dat is nog lang niet alles.

Brussel wil als onderdelen van die Banken Unie ook een Europees Resolutiemechanisme in het leven roepen, dat de slechte leningen van de Europese banken zal afwikkelen. Ook dit is op zich prima, maar ook hiervoor geldt weer dat de factuur zal worden neergelegd bij de (Duitse en Nederlandse) belastingbetaler c.q. de relatief sterke Nederlandse bankensector. Dat is verkeerd. Daarnaast wil Brussel een Europees Depositogarantiestelsel (DGS) oprichten, bedoeld om het spaargeld tot een ton te beschermen. Maar dat is een wassen neus, omdat het geld daarvoor er helemaal niet is. De Nederlandse banken hadden zelfs geen ruimte om de depositohouders van de relatief bescheiden SNS bank die ton te garanderen, laat staan dat er geld is om de omvangrijke Franse en Spaanse depositohouders te vrijwaren. Ook die factuur ploft dus uiteindelijk bij de belastingbetaler op de mat.

Ja, een Banken Unie, een afwikkelmechanisme en een Europees DGS kunnen wel degelijk zinvol zijn, daarover zijn vriend en vijand het wel eens. Maar dan wel op een faire manier. Dat wil zeggen, dat de rekening wordt neergelegd bij de veroorzaker: de vervuiler betaalt zou men kunnen stellen. En dat zijn toch echt de banken zelf. Laten we inderdaad internationaal schoon schip maken in die sector, maar elke lidstaat ruimt wel netjes zijn eigen rommel op. Immers, dat moesten wij destijds met onze banken ook doen. Ook die factuur werd overigens -ten onrechte- grotendeels bij de belastingbetaler neergelegd, maar dat terzijde. En laten we hopen, dat al het meeste geld wat in die banken is gestopt ooit nog terugkomt. Bij ING zal dat waarschijnlijk wel lukken, maar bij ABNAMRO en SNS waarschijnlijk niet. Hoe dan ook, in elk geval dopten wij onze eigen boontjes. En zo heurt het ook.

En natuurlijk is het ook belangrijk dat de bankensector over een steviger buffer beschikt, al was het maar dat de belastingbetaler niet telkens zijn portemonnee moet trekken om te voorkomen dat er allerlei banken omvallen bij het eerste beste zuchtje economische tegenwind. En natuurlijk is vervolgens een Europees toezicht zinvol. Maar dat toezicht moet dan weer niet bij de ECB worden neergelegd, die moet er alleen maar voor zorgen dat hun hoofdtaak, handhaven van prijsstabiliteit, wordt uitgevoerd. En wel op een politiek neutrale wijze en niet, zoals de afgelopen jaren het geval was, op een politiek partijdige wijze. Dat toezicht moet dus naar de EBA (European Banking Authority), die daarvoor ook toegerust zal moeten worden, want het is natuurlijk geen kleinigheid om effectief toezicht te houden op zes duizend banken.

Of met de woorden van Bundesbank president Jens Weidmann:

Weidmann heeft gelijk. De plannen voor een Banken Unie á la Brussel is voor Nederland dus een slechte zaak en je vraagt je af waar Rutte als eerst verantwoordelijke, Dijsselbloem als onze minister van Financiën en Knot als president van De Nederlandse Bank mee bezig zijn. Zij zijn bezig om ons land een hele slechte dienst te bewijzen. Waarom? Zijn zij wellicht onvoldoende goed geïnformeerd? Dat lijkt mij uiterst onwaarschijnlijk. Wat is dan de reden? Het blijft giswerk, ik weet het echt niet, anders dan het rücksichtlos blijven najagen van de volkomen verkeerde one-size-fits-all-euro-ideologie.

Het ontbreekt de Nederlandse regering dus aan een flinke portie gezond verstand. Want wie een beetje logisch nadenkt, die ziet dat de uitgestippelde koers van Brussel een heilloze weg is die niet in het belang is van ons land, daar hoeft men bepaald geen raketgeleerde voor te zijn. Zelfs geen econoom, ook historicus Rutte kan dat begrijpen.

Is het dan wellicht onze relatie met de oosterburen die een rol speelt? Dat ligt voor de hand, maar meneer Knot stemt intussen al ruim een jaar met de Fransen mee in het bestuur van de ECB en laat Jens Weidmann stikken. Merkwaardig. Of is het wellicht taktiek? Omdat ook Knot wel weet, net als iedereen, dat die voorgestelde blueprint van de Banken Unie eerst nog langs het Duitse Bundesverfassungsgericht moet en waarschijnlijk een Verdragswijziging behoeft? Zelfs de Duitse minister van eurofinanciën, Wolfgang Schäuble, wees daarop in een interview met de Financial Times, afgelopen zondag. Maar de eurocraten, waaronder onze eigen Dijsselbloem, zullen alles proberen om zo'n verdragswijziging te voorkomen.

Al met al dendert deze Unie als een kip-zonder-kop door, zónder zich af te vragen of de genomen maatregelen wel een toegevoegde waarde hebben voor de Interne Markt van de Unie. Wat mij betreft kan die Interne markt niet sterk genoeg worden gepromoot. Maar denkt u allen eerst eens even na, daar in Brussel. Het gevoerde beleid, op talloze fronten, van economische en monetaire zaken tot asiel en immigratie, van landbouwbeleid tot transport, leidt niet tot een vergroting van toegevoegde waarde voor de Unie, maar tot schade. De Unie wordt er slechter van, niet beter.

En daarom zouden Van Rompuy en consorten niet moeten streven naar A Genuine Economic and Monetary Union, maar naar een European Union of Common Sense. Indien dit betekent, dat het Europarlement net zo goed kan worden opgeheven en de EC grotendeels ontmanteld, dan zij dat zo. Als Europa een sterk economisch blok wil zijn in een steeds verder globaliserende wereldeconomie, dan zullen we lean and mean het strijdperk moeten betreden. En niet als een lui, zelfgenoegzaam en megalomaan instituut zonder toegevoegde waarde.