Strijd tussen ISIS en Assad steeds feller
Na een aantal verbluffend snelle overwinningen van de islamitische extremisten, houdt het Syrische leger (SAA) nu stand in een geïsoleerde luchtmachtbasis.
Het is het laatste bastion van de regering van president Bashar al-Assad in de oostelijke provincie Raqqah, het epicentrum van de Islamitische Staat, Abubakr al-Baghdadis kalifaat in Syrië en Irak: de luchtmachtbasis Taqba, de meest vooruitgeschoven positie van het SAA. Een blik op de kaart doet vermoeden dat Taqba (de rode stipjes ten westen van ar-Raqqah) onhoudbaar is, zoals eerder de bases van 17e Divisie en de 93e Brigade dat al bleken te zijn.
Nog geen maand geleden liepen ISIS-strijders beide bases, na een beleg van ruim een jaar, onder de voet. Op het oog stevige nederlagen voor het SAA en Assad, hoewel de relatief lage verliezen aan beide zijden doen vermoeden dat beide eenheden van het Syrische leger inzagen hoe onhoudbaar hun posities waren en niet bepaald bereid waren hun stellingen tot de laatste man te verdedigen. De meeste SAA-soldaten ontsnapten naar Hassakah in het noordoosten en naar de Taqbabasis, midden in door ISIS gecontroleerd gebied.
Zelfmoordacties
Een aanval op Taqba was de logische volgende stap, de tactiek van de jihadisten is dezelfde als bij de aanvallen op Divisie 17 en Brigade 93: omsingeling, artilleriebeschietingen, korte aanvallen op de perimeter om te zien waar de zwakke plekken in de verdediging zich bevinden en vervolgens een massale aanval, voorafgegaan door zelfmoordacties in met explosieven volgepakte vrachtwagens.
De afgelopen dagen en nachten probeerden de extremisten het keer op keer, alleen om te zien hoe hun aanvallen werden afgeslagen door een overmacht aan vuurkracht: artillerie, mijnen, vooral luchtaanvallen en zelfs Scud-raketten. Zeker 100 jihadis werden gedood (onder wie ISIS-woordvoerder Abou Moussa, bekend van de Vice-videoreportage), honderden meer raakten gewond. Taqba luchtmachtbasis hield stand. De vraag is hoelang, de basis ligt bijna 100 kilometer van de dichtstbijgelegen posities van het SAA en kan uitsluitend vanuit de lucht worden bevoorraad. Transportvliegtuigen vlogen de afgelopen dagen af en aan naar Taqba; heen met versterkingen en munitie, terug met geëvacueerde gewonden en de lichamen van gesneuvelde verdedigers.
Blijkbaar heeft de regering in Damascus, anders dan de bases van Divisie 17 en Brigade 93, besloten Taqba wel te verdedigen. De afgelopen weken hebben een enorme toename van het aantal luchtaanvallen op ISIS-doelen gezien. Aan de ene kant geeft dit aan dat de strijd tussen het Assad-regime en ISIS serieus is losgebarsten, nadat beide partijen elkaar jarenlang hebben genegeerd. Het kwam Damascus uitstekend uit dat de jihadis steeds meer de andere rebellenmilities overvleugelden omdat het paste in het propagandaverhaal dat de regering-Assad strijd leverde met terroristen.
Internationale gemeenschap
Waarmee we bij de tweede reden komen, want de timing is natuurlijk geen toeval. De acties van de Syrische luchtmacht tegen ISIS vallen perfect samen met de Amerikaanse aanvallen op de Islamitische Staat in Irak. Het signaal dat Assad geeft, is duidelijk: wij staan aan dezelfde kant als het Westen. Het terreinverlies van de resten van het Vrije Syrische Leger (FSA), het Islamitische Front (IF) en het aan Al Qaida gelieerde Nusrafront (JaN) lijkt de inleiding tot de eindstrijd in de Syrische burgeroorlog tussen ISIS en Assad, waarbij de laatste hoopt op steun uit de internationale gemeenschap. Precies een jaar geleden, na de gifgasaanval door het regeringsleger ten oosten van Damascus, leek die steun ondenkbaar, maar de schijnbaar onstuitbare opmars van de extremisten lijkt in steeds meer Westerse hoofdsteden tot een heroverweging te leiden (hierover meer in mijn column dinsdag).
Intussen blijft ISIS de luchtmachtbasis van Taqba aanvallen en de vraag is hoelang het SAA kan standhouden. Tegelijkertijd zetten de jihadis hun offensief tegen de anti-Assadcoalitie van IF, JaN en FSA in Aleppo voort. Hoofdprijzen daar zijn de grensovergang met Turkije in Bab al-Salamah en het rebellenbolwerk Marea. Met name het Islamitische Front (niet te verwarren met hun vijanden van de Islamitische Staat) heeft versterkingen gestuurd om de opmars van ISIS het hoofd te bieden. Het probleem is dat de rebellen veel van hun eigen milities aan het front niet vertrouwen omdat deze nog wel eens naar de nog extremere jihadisten van ISIS overlopen.
Jihadi tegen jihadi, het lijkt een droom voor de regering in Damascus, maar inmiddels is het ISIS-monster zo groot dat Assad stiekem zelfs op een overwinning van het iets meer gematigde Islamitische Front lijkt te hopen. Hoe anders is te verklaren dat zijn bommenwerpers de afgelopen week zelfs net op de rebellen veroverde ISIS-posities ten noorden van Aleppo hebben aangevallen?
UPDATE: Het aan de oppositie gelieerde 'Syrian Observatory for Human Rights' (SOHR) schat het dodental van de strijd tussen SAA en ISIS op 700 in de afgelopen 48 uur. Gezien het feit dat de meesten van hen zijn gedood door artillerievuur, raketten en vooral luchtaanvallen, mag worden aangenomen dat de grote meerderheid van de doden extremisten van de Islamitische Staat zijn.
