Spuiten of stikken
Het was nog al een heftig bericht in de media vorige week. Een huisarts die zelfmoord pleegt omdat hij de regels overtreden had en daarvoor op non-actief werd gezet.
De huisarts had een terminaal ernstig zieke, stervende man bezocht met slokdarmkanker. De man dreigde te stikken en de arts vond dat hij meteen moest handelen om hem uit zijn lijden te verlossen. Hij haalde een spuit morfine en bespaarde de man verder lijden. En ja, dood was hij toen wel. De familie was de arts echter dankbaar.
Onduidelijk was of de man wel een doodswens had. Daar schijnt het allemaal om te draaien. Maar de man lag te stikken! Daar ga je van dood, toch? Zou het de wens van de man zijn geweest om dood te gaan door te stikken boven een humanere dood door een spuitje van zijn arts? Ook mag morfine niet gebruikt worden voor euthanasie, maar is een arts die snel ingrijpt bij zoiets menselijk gezien nu echt iets te verwijten?
De arts-assistent die erbij was, vond de gang van zaken in ieder geval geen goed idee en lichtte artsen in die vervolgens de inspectie inlichtten. Die concludeerde dat er geen vertrouwen meer was in deze arts. Hij werd op non-actief gezet en het OM startte een onderzoek. Hierna pleegde de bewuste arts zelfmoord waarna het OM het onderzoek staakte, hetgeen gebruikelijk is wanneer de verdachte is overleden.
Dit is het kort samengevatte drama.
Laat het nu even tot u doordringen wat dit allemaal betekent voor mensen die ernstig ziek zijn en waarbij familie een arts consulteert omdat hun zieke familielid dreigt te stikken. Mag je dan verwachten dat een arts met hart voor zijn patiënten meteen ingrijpt en zijn patiënt niet letterlijk laat stikken doordat hij een protocol moet volgen dat bij uitvoering natuurlijk veel te laat komt en de patiënt dus niet meer kan helpen? Is er iemand die zou wensen dat hem dat overkomt?
Natuurlijk zijn de regels rondom euthanasie belangrijk en is het zaak erop toe te zien dat deze nauwkeurig gevolgd worden, dit om te voorkomen dat er geen onduidelijkheden ontstaan rond de plotselinge dood van mensen waar een arts bij betrokken is. Ik zal de laatste zijn die het daar niet mee eens is.
Toch heeft de gang van zaken ook bij andere artsen onrust veroorzaakt. Zij willen weten wat er nu precies is gebeurd zodat zij ook weten waar zij aan toe zijn indien zij zelf in zon situatie terecht komen. De huisartsenvereniging LHV en artsenorganisatie KNMG willen dan ook dat de inspectie het onderzoek naar de euthanasie voortzet en openheid hierover geeft, zodat er helderheid komt.
Soms kunnen te volgen protocollen schade toebrengen aan mensen, hen zwaar lijden bezorgen, een voor een betrokken arts ontoelaatbare situatie veroorzaken. En wat doe je dan als betrokken, meevoelende arts? Wat voor keuze maak je als je moet kiezen tussen het overtreden van regels en toekijken hoe een mens overlijdt door langzaam te stikken?
Ik kan mij zo voorstellen dat deze arts de man wilde helpen door zijn lijden te stoppen. De dood was immers al onvermijdelijk, de arts kon alleen nog maar de manier waarop het sterven plaatsvond verlichten en versnellen. Die keuze heeft hij dan ook gemaakt.
Die keuze was een gelukkige keuze voor de stervende man en zijn familie en een ongelukkige keuze voor de arts. Hij was niet meer betrouwbaar in de uitoefening van zijn vak, stelde men. Van deze onbetrouwbare arts heeft inmiddels niemand meer last.
Toch hoop ik dat mijn arts op het moment dat ik dreig te stikken net zo onbetrouwbaar zal zijn als de arts in deze zaak. Maar nog meer hoop ik dat de dichtgetimmerde regels rond zwaar lijden waarbij er snel gehandeld dient te worden en er geen tijd is voor protocollen, opnieuw worden bezien.
Lees ook