De logica van Bart Jan Spruyt: ambtenaren mogen niet gedwongen worden de wet uit te voeren.
Laat ik voorop stellen dat ik Bart Jan Spruyt een prima columnist vindt. Zijn kritiek op de generatie '68 en de daaruit voortvloeiende gevolgen deel ik grotendeels, net zoals zijn wens tot meer eigen verantwoordelijkheid voor de burger en daarmee gepaard gaand verantwoordelijk gedrag. Het moment waarop ik echter vaak afhaak, is wanneer Spruyt vol op zijn christelijke orgel gaat.
Zo was het ook weer het geval in twee van zijn meest recente stukjes, waarin hij (onder meer) afgeeft op de 'intolerante' houding van de gemeente Amsterdam ten opzichte van zogenaamde weigerambtenaars. Onlangs werd namelijk bekend dat twee Amsterdamse trouwambtenaren waren die om hun moverende - naar alle waarschijnlijkheid religieuze - redenen geen huwelijk tussen twee burgers van hetzelfde geslacht wilden sluiten. Aangezien de gemeente Amsterdam geen weigerambtenaren accepteert, was dit vanzelfsprekend een probleem.
Spruyt fulmineert hier op voor hem zo bekende wijze tegen. Zo zou het anti-weigerambtenaar beleid een 'inquisitoriale praktijk' zijn en regeert de echte poldertaliban in Amsterdam. Daartoe
draagt hij in
Binnenlands Bestuur nog redelijk seculiere argumenten aan. Zo zou de openstelling van het burgerlijk huwelijk voor mensen van gelijk geslacht slechts een recente wetswijziging zijn (inmiddels toch al weer 10 jaar geleden...) en daarom zouden we de ambtenaren die 'slachtoffer' zijn geworden van die wijziging maar uit de wind houden. Dat lijkt me overigens allemaal lastig vol te houden. Iedere ambtenaar heeft simpelweg de wet uit te voeren, en wanneer hij of zij zich daardoor voelt bezwaart, wordt het tijd om uit te kijken naar ander werk. Een overgangsperiode, soit, maar eentje van meer dan 10 jaar lijkt mij ietwat overdreven.
In een
stukje voor het orthodox-protestante
Nederlands Dagblad kan Spruyt het (logischerwijs) niet laten en haalt hij er ook nog eens het christendom bij. Hij schrijft:
Onze Grondwet vraagt ook van ons dat we niet discrimineren en tolerant zijn. Tolerantie bestaat in het besef dat we anderen niet mogen of kunnen dwingen - ook al hebben we daartoe de macht - om tegen hun geweten in te gaan. Waar dat besef verdwijnt, kunnen mensen gaan denken, bijvoorbeeld, dat ze ambtenaren mogen dwingen homohuwelijken te sluiten.
Die Grondwet van ons is oorspronkelijk dus verankerd in christelijke opvattingen over vrijheid en tolerantie. Die christelijke cultuur is de legger van onze rechtsstaat. Waar de borging van onze vrijheden in dit cultuurchristelijke Verhaal verdwijnt of verzwakt, gebeuren er gekke dingen. Dan gaan mensen denken dat ze alles mogen zeggen, of dat zij andere mensen mogen en kunnen dwingen om tegen hun diepste overtuigingen in te gaan.
Oftewel, door de ontkerkelijking van Nederland gebeuren er rare dingen zoals ambtenaren die worden gedwongen de wet uit te voeren. Veel gekker moet het inderdaad niet worden...
