Sparen? Dat kunnen wij helemaal niet

Het Nibud vindt dat iedereen meer moet gaan sparen. ‘Zet gewoon 10 procent van je maandsalaris aan de kant’, was vorig jaar het oh zo geniale voorstel voor huishoudens die geldproblemen hebben. Elke achterlijke gladiool weet ook wel dat dat niet voor elk huishouden weggelegd is. Simpelweg omdat de rekeningen ook betaald moeten worden.

Gelukkig begrijpt het Nibud nu ook dat dit niet werkt. De stichting deed onderzoek naar de psychologie van de spaarder. Wat blijkt? De mens is helemaal niet gemaakt om te sparen. Dat verklaart waarom 2,5 miljoen (!) Nederlanders hier zo slecht in is. Volgens het onderzoek van de stichting is de oermens in ons namelijk dé oorzaak van het feit dat de meeste mensen te weinig sparen.

Hoe zit dat dan? Dat legt Gabriëlla Bettonville van het Nibud graag uit: "Het zit gewoon niet in onze genen om rekening te houden met later. De mens is gericht op het nu. We zijn gebouwd om te overleven, van dag tot dag. Beloningen en verleidingen op korte termijn kunnen we maar moeilijk weerstaan. En we hebben vaak het gevoel nu geen geld te kunnen missen." Hoogleraar Psychologie Wilco van Dijk beaamt de conclusie van het Nibud. "We zijn onrealistisch optimistisch en houden geen rekening met tegenslagen, daarom sparen we niet," zegt hij.

Dus het beest in ons zorgt er eigenlijk voor dat we niet voldoende geld aan de kant zetten voor onvoorziene zaken. Interessant.. Kunnen we dat sparen dan maar beter gewoon helemaal opgeven? Je krijgt tegenwoordig toch nauwelijks rente op een spaarrekening.. Nibud adviseert anders, namelijk dat we nog steeds een buffer moeten creëren voor onvoorziene zaken. Het sparen moet alleen wel gemakkelijker worden gemaakt. Een oplossing kan zijn dat de overheid en het bedrijfsleven ons daarbij een handje helpen.

Een voorbeeld hiervan is het pinsparen dat al bij een aantal banken mogelijk is. De bank rondt elk bedrag dat je pint dan af naar boven en zet dit geld voor je op een spaarrekening. Zo merk je amper dat je aan het sparen bent. Alle kleine beetjes helpen, mits je met je tengels van je spaarrekening af kunt blijven. Ook zijn er zorgverzekeraars die je elke maand nog meer laten betalen, zodat je vast spaart voor het eigen risico dat je mogelijk later moet aftikken als je ergens in de goot ligt met een gebroken been.

Het Nibud ziet nog meer mogelijkheden. Zo zou je als je een auto koopt direct een automatische incasso kunnen instellen om vast te sparen voor het onderhoud. Beetje gek alleen dat mensen wél een auto kunnen aanschaffen, maar goed.. Nibud heeft wel vaker ‘geniale’ ideeën. Zo vindt de stichting het ook een geweldig idee om via de bank je spaargeld aan een loterij te verbinden. Je spaart dan een deel van de inleg en de rest is voor de loterij. Handig hoor, het risico lopen dat je niks wint en je geld naar de loterij gaat - terwijl je al moeite hebt met sparen.

Van Dijk, Hoogleraar Psychologie, juicht en gooit zijn handjes in de lucht voor de oplossing van Nibud om hulp van de overheid en bedrijven in te schakelen. "Het is goed om mensen een handje te helpen. We zien dat het doen van aankopen online erg makkelijk wordt gemaakt en met een paar muisklikken heb je een lening afgesloten. Op dezelfde manier moeten we het sparen makkelijk kunnen maken," zegt hij.