Spanjaarden maken zich weer eens druk om Gibraltar

De minuscule Britse enclave in het zuidoosten van Spanje is precies driehonderd jaar in Britse handen. Spanje gaf het in 1713 op toen de Vrede van Utrecht een einde maakte aan de Spaanse Successieoorlog. Sindsdien diende het vooral als Britse marinebasis. Toen de Britten zich terugtrokken uit Azië, verdween ook de marine grotendeels, maar het staatje bloeide economisch op. Er werd een aardige financiële sector uit de grond gestampt, waarin overigens ook veel Spanjaarden werken, en het toerisme is een belangrijke bron van inkomsten geworden. Britten die in Spanje de zon opzoeken, pakken graag een dagje aapjes kijken op de Rock mee.

De iets minder dan dertigduizend inwoners van Gibraltar, die in 1981 Britse staatsburgers werden, vinden het best zo. Toen in 2002 een referendum werd uitgeschreven met de vraag of het Verenigd Koninkrijk soevereiniteit zou moeten delen met Spanje, stemde 98 procent tegen. De Gibraltarezen zijn Brits en willen Brits blijven.

De Spanjaarden kunnen daar niet mee leven. Zij zien de heuvel als een laatste overblijfsel van de koloniale tijd. Ironisch genoeg was het tijdens de dictatuur van Francisco Franco dat de Spanjaarden formeel weer aanspraak op het gebied maakten. De huidige conservatieve regering van Mariano Rajoy zoekt zelfs toenadering tot diens voormalige kolonie Argentinië om samen bij de Verenigde Naties een vuist te maken. De Argentijnen willen immers de Falklandeilanden afpakken, ook al uitte daar eerder dit jaar de bevolking ook in een referendum de wens om Brits te blijven. Blijkbaar hebben de Spaanssprekende landen minder op met een volks recht op zelfbeschikking dan ze beweren...

De Britten trekken zich er normaliter weinig van aan. De kans dat Argentinië, laat staan NAVO-bondgenoot Spanje, Brits gebied binnenvalt, is bijzonder klein. Zowel de Gibraltarezen als de Falklanders zijn meer dan tevreden met de huidige situatie. Zolang daar geen verandering in komt, ziet de regering in Londen geen reden om zich ook meer iets aan te trekken van de mening van anderen.

In een poging druk uit te oefenen, heeft Spanje afgelopen week de grenscontroles aangescherpt. Het Verenigd Koninkrijk, en dus Gibraltar, maakt immers geen deel uit van het Schengengebied, dus is er nog douane aan de grens.

De Spanjaarden die in Gibraltar werken, alsmede toeristen, staan nu elke dag uren in de rij voor de grens terwijl Spaanse douanebeambten een mooie show maken van het controleren van hun papieren. Totaal overbodig en vooral erg flauw. De Britten begrijpen dan ook dat dit niets te maken heeft met het tegengaan van sigarettensmokkel, wat de Spanjaarden beweren, maar vooral tot doel heeft de Gibraltarezen het leven zuur te maken. Ze vermoeden ook dat door de aandacht weer eens op Gibraltar te vestigen, de Spaanse regering corruptieschandalen en een kwakkelende economie uit het nieuws probeert te houden.

De Britten sturen een fregat, HMS Westminster, en beklagen zich in Brussel, omdat Spanje de vrijheid van personenverkeer binnen de Europese Unie belemmert. Het kan verkeren: het eurosceptische Engeland dat zich beroept op Europese regels. Of dat veel zal uitrichten, is zeer de vraag. Europese waarnemers moeten volgende maand naar Gibraltar om eerst met eigen ogen te zien wat er aan de hand is. Voor die tijd is het waarschijnlijk al met een sisser afgelopen, zoals gebruikelijk.