Kunnen economen wel denken?

Afgelopen donderdag verscheen er in DFT een column met de titel 'Waarom gaat Duitsland door met de EMU?'. Hierin werd betoogd dat Duitsland er alle belang bij zou hebben om de eurozone bijeen te houden, ondanks de torenhoge kosten van het redden van failliete landen en banken. Welke veelgemaakte denkfout wordt hier gemaakt?

Er wordt gesteld:

Wat hier beweerd wordt is, dat de Duitse belangen in Zuid Europa, na herinvoering van een nieuwe D-mark, in waarde zullen dalen indien we terug zouden gaan naar nationale munten, omdat bijvoorbeeld de nieuwe Spaanse peseta dan circa 25 procent in waarde daalt ten opzichte van de nieuwe mark. Dat is op zich niet onjuist, maar dat is niet het hele verhaal.

Want indien uitsluitend de euro blijft zullen deze Duitse investeringen in Zuid-Europa totaal waardeloos worden. Immers, die Duitse belangen in Spaanse bedrijven zullen verdampen na het onvermijdelijke faillisement van die bedrijven. Veel beter is het natuurlijk als Spanje in staat wordt gesteld een eigen munt weer te gebruiken en monetair te devalueren, waarna die Spaanse bedrijven kunnen overleven, in staat worden gesteld om weer winst te kunnen maken en nieuwe banen te creëren. Dan behoudt de investeerder ook zijn waarde (ondanks de devaluatie) en behoudt deze zelfs kans op toekomstig rendement.

Voornoemde denkfout wordt regelmatig gemaakt, vreemd genoeg ook onder economen. Punt is, dat als zometeen er geen mens meer werkt in vak Zuid, er ook geen koopkracht meer is om de biertjes van meneer Heineken af te nemen of de electronica van meneer Philips. Omdat het geld gewoon op is.

Dit doet me sterk denken aan de "visie" van ene meneer Wientjes en ene mevrouw Jongerius, die bijna twee jaar geleden pleitte voor een Europees minimumloon, in te voeren voor alle lidstaten. En ja, ik heb de oorspronkelijke plannen uit Brussel ook gelezen. Een uniform minimumloon! Hoe verzin je het??? Daar waar het modale loon in Bulgarije 300 euro per maand bedraagt en dat in Nederland een factor negen (!) hoger ligt. Hoe wereldvreemd ben je dan? En, gelooft u mij, het is echt serieus bepleit.

Gelukkig is een en ander nu wat afgezwakt, het relatieve loonpeil van lidstaten wordt thans meegewogen bij de bepaling van de hoogte van een eventueel toekomstig minimumloon voor alle eurozone landen. Maar zegt dit niet genoeg? Wat voor vreselijk idiote plannen komen er toch uit Brussel, die dan ook nog eens tot overmaat van ramp door (voormalige) voorzitters van de grootste vakbeweging klakkeloos worden nagewauweld? Je vraagt je soms in alle oprechtheid af waar het gezonde verstand zit bij dat soort mensen.

Over gezond verstand gesproken. Dit doet me denken aan de 'aanbevelingen' van good old Bernard Wientjes, die in 2011 tegen Mark Rutte zei, dat Rutte de eurosceptici maar moest negeren, want hij, Wientjes, was bang voor een 'domino effect'. Immers, dan komen landen als Spanje ook aan de beurt en dat is slecht voor onze economie die grote belangen heeft in Zuid-Europa. Ja mensen, de voorzitter van 'de werkgevers' van Nederland durfde dit zomaar te zeggen. Is het niet ongehoord? In feite zegt de voorman van de werkgevers: luister niet naar de argumenten van eurocritici, want ook al hebben ze gelijk, het kan tot 'besmettingsgevaar' leiden. En zijn advies trof doel, want Rutte zweeg daarna en negeerde de eurosceptici (behalve tijdens diens verkiezingstoernee, uiteraard). Maar Spanje werd toch 'besmet', hoe zou dat nu toch gekomen zijn, heer Wientjes? Misschien had u toch beter naar de logische argumenten van die eurocritici moeten luisteren? Misschien liggen er toch wel structurele weeffouten ten grondslag aan dat 'besmettingsgevaar'. Structurele monetair economische weeffouten, waarvan u ongetwijfeld op de hoogte bent of tenminste zou moeten zijn.

Ter afsluiting van deze column nog een waarschuwing van deze kant. Met de huidige politieke aanpak van de eurocrisis staan we simpelweg aan het begin van de volgende recessie. Daar heeft men geen glazen bol voor nodig, maar simpelweg gezond verstand en enig economisch inzicht. Maar Wientjes cum suis begrijpen kennelijk niet dat er in de probleemlanden eerst weer geld verdiend moet gaan worden voordat het uitgegeven kan worden. Anders valt er voor Nederland – voor je het weet – überhaupt helemaal niets meer te exporteren. Daar gaan dan de winsten van en de werkgelegenheid in onze exportsector. De al veel te ernstig aangetaste concurrentiepositie in die landen wordt dan nog verder aangetast. Als gevolg waarvan het laatste beetje werkgelegenheid daar ook zal verdwijnen. Dan is er misschien wel een minimumloon. Alleen geen werk meer. En geen werk, geen inkomen en geen Heineken bier.

Je vraagt je soms echt af waar het (economisch) verstand zit bij onze regentenkliek.