Rusland kiest: Putin blijft oppermachtig

De Russen gaan vandaag naar de stembus om een nieuw parlement te kiezen. Natuurlijk zijn er aantijgingen van verkiezingsfraude en natuurlijk wint Verenigd Rusland, de regeringspartij van Vladimir Putin. Toch is de Sovjettijd nog niet teruggekeerd en zijn de verkiezingen van enig wezenlijk belang.

Buitenlandse nieuwsmedia hebben er moeite mee. Enerzijds betichten tegenstanders van het Kremlin de regeringspartij van corruptie en gesjoemel met stembiljetten. Anderzijds staat Verenigd Rusland op het punt zetels te verliezen. Enerzijds zijn er Russen die niet meer geloven in de politiek en liever op een varken stemmen dan op één van de oppositiepartijen. (Ik verzin het niet.) Anderzijds is de opkomst redelijk en komt deze waarschijnlijk boven de 60 procent uit, niet lager dan gebruikelijk is in Westerse landen. Het lijkt warempel wel een echte democratie daar in Rusland!

Corruptie is in Rusland aan de orde van de dag. Russen weten best dat de parlementariërs van de regeringspartij als weinig meer dan een applausmachine fungeren. In het grootste energie-exporterende land ter wereld regeert Vladimir Putin zonder bijzonder veel tegenspraak. Zijn populariteit is enorm en stabiel. Verenigd Rusland heeft de afgelopen twee jaar wat op steun ingeleverd. Het is van 60 naar iets meer dan 50 procent gezakt in de peilingen. Putin echter geniet nog altijd veel aanzien. Dat hij volgend jaar de presidentsverkiezingen wint is een uitgemaakte zaak.

Toch verliest de partij van Putin vandaag waarschijnlijk haar tweederde meerderheid in het parlement wat het voor het Kremlin lastiger zal maken om grondwetswijzigingen door de Doema te loodsen. (Niet dat die nodig zijn maar toch.) De communisten zullen als tweede eindigen met zo’n 20 procent van de stemmen. Kleinere nationalistische en socialistische partijen vergaren waarschijnlijk ook zetels terwijl de liberalen de kiesdrempel niet lijken te halen.

Kiezers die in Verenigd Rusland teleurgesteld zijn deserteren nauwelijks naar de liberale partijen die door de Russische intelligentsia en Westerse media graag in het zonnetje worden gezet. Sterker, zij stemmen liever op de communisten die de klok twintig jaar terug willen draaien.

De ontevreden, vaak oudere stemmers waar buitenlandse journalisten mee spreken maken zich niet alleen, wellicht niet eens zozeer zorgen om de corruptie en autoritaire trekken van het Kremlin waar Rusland de afgelopen jaren bekend mee is geworden. Corruptie en dictatoriaal bestuur zijn de Russen niet vreemd. Wat hen vreemd is het casinokapitalisme dat tegenwoordig in Rusland heerst.

Ik schreef vorige maand al over de generatiekloof die de Russische politiek definieert. Terwijl ouderen met weemoed terugdenken aan het Sovjetverleden en in Putin de sterke, Stalinistische leider zien de trots van Rusland kan herstellen danken jongeren hun toekomst aan de markthervormingen die onder democratisch leiderschap zijn doorgevoerd. De jeugdwerkloosheid ligt in Rusland laag, het opleidingsniveau redelijk hoog en jongeren kijken niet op tegen enorme pensioenverplichtingen omdat hun ouders en grootouders eerder sterven dan ouderen in het Westen.

De mensen die het vertrouwen in Putin en zijn partij hebben verloren zouden tot twee decennia geleden geheel afhankelijk zijn geweest van Vadertje Staat. In het nieuwe Rusland moeten ze voor zichzelf zorgen. Dat bevalt veel mensen nog altijd niet. De Russische economie mag dan stevig groeien en Putin ageert af en toe tegen het decadente Westen; de gemiddelde vijftigplusser die nauwelijks rond kan komen van een arbeidersloon is er de afgelopen jaren nauwelijks op vooruitgegaan. Verenigd Rusland spreekt hem niet altijd meer aan. Dan liever een stem voor de communisten.

Foto: Wikicommons