PVV-vrije provincies
Het heeft er alle schijn van dat de PVV in de provincies naast de macht grijpt.
Behalve dan in Limburg. Daar werd de partij van Wilders immers de grootste. Regionele leider Laurence Stassen is al een een week aan het onderhandelen met de VVD en het CDA. Zij zet dus in op een coalitie zoals die landelijk ook bestaat, met dit verschil dat de PVV Limburg officiëel wel gewoon meedoet en niet slechts gedoogt.
Maar in alle andere provincies vist de PVV naast het net. In het noorden heeft de partij eigenlijk geen enkele kans, en in de rest van het land wordt ze snel even aan de kant gezet - zelfs in Noord-Brabant, waar een coalitie van VVD, PVV en CDA zeer wel mogelijk was, maar waar informateur Hans Wiegel anders besloot.
Alleen in Overijssel is het CDA met elf zetels de grootste partij gebleven, gevolgd door de PvdA met negen en de VVD met acht zetels. De PVV heeft net als de SP vier zetels. Oud-commissaris van de koningin Hendrikx komt een dezer dagen met zijn advies. Gedeputeerde en CDA-fractievoorzitter Theo Rietkerk heeft een grote voorkeur voor een coalitie van CDA, VVD, ChristenUnie en SGP...
In Gelderland is de VVD met elf zetels de grootste partij in de Staten, gevolgd door PvdA en CDA met elk negen. De PVV heeft zes zetels. VVD-burgemeester De Graaf van Apeldoorn heeft op verzoek van zijn partijgenote en fractievoorzitter in de Staten Conny Bieze de informatie geleid en bracht deze week advies uit. De PVV valt buiten de boot. Conny Bieze: Wij en het CDA hebben in Gelderland de PVV niet uitgesloten. Dat heeft onze huidige coalitiepartner PvdA tijdens de campagne wel gedaan. De PVV is de vierde partij, terwijl de peilingen voorspelden dat ze tweede konden worden. Zelf hebben ze zich denk ik ook wel gerealiseerd dat ze daardoor geen kans zouden maken.
In Zeeland adviseerde VVD-informateur Te Veldhuis vorige week om te kiezen voor een coalitie van VVD, PvdA, CDA en SGP. VVD en PvdA hebben beide zeven zetels, het CDA heeft er zes, de PVV vijf. De VVD zag liever een coalitie van VVD, CDA, PVV en SGP, zegt mede-onderhandelaar en VVD-Statenlid Sjoerd Heijning: Programmatisch staan we dichter bij de PVV dan bij de PvdA. De PVV maakt zich druk om de bouw van moskeeën, maar daar gaat de provincie toch niet over. Dat snappen ze heel goed. Daarom konden we best samenwerken. Maar je hoort bij ons ook wel dat we de PVVers niet kennen en dat ze geen politieke ervaring hebben. Ze waren ook erg snel bereid om veel programmapunten op te geven. Het CDA had daar veel kritiek op en daar zit wel een kern van waarheid in. De VVD in Zeeland heeft zich erbij neergelegd dat niet verder wordt gesproken met de PVV.
En eigenlijk geldt dat ook voor Zuid-Holland, Noord-Holland, Utrecht en Flevoland...
Dat moet toch een flinke aderlating zijn voor de PVV. Wilders en de zijnen hadden ongetwijfeld gehoopt in meer dan één provincie mee te kunnen doen. En waarom ook niet, eigenlijk? Ze hebben het bijzonder goed gedaan bij de afgelopen verkiezingen - zeker voor een partij die voor het eerst meedeed aan de provinciale statenverkiezingen.
Ik denk dat het antwoord luidt: omdat de partijen in de provincie het liefst op de oude voet doorgaan. Den Haag (lees: landelijke politiek) heeft móéten veranderen. De PVV moest daar meedoen - de druk stond op de rechtse partijen om toch in zee te gaan met Wilders. Men begreep dat zelf ook: de partij van Wilders - en diens achterban - moet serieus worden genomen, er moeten zaken mee worden gedaan (bij de VVD ging dat behoorlijk van harte, bij het CDA ging dat onder het motto 'het moet maar')..
Maar in de provincie voelt men die druk denk ik simpelweg veel minder. We hebben het vaak wel over de Haagse kaasstolp, maar er is ook zoiets als de kaasstolp van het provinciehuis. Kiezers maken zich over het algemeen niet zo druk over wat er in de provincie gebeurt; daar zijn provinciale politici ook gewend aan geraakt. Ze doen waar ze zin in hebben, wat ze in het belang achten van hun provincie, en maken zich niet al te druk over wat de kiezer daarvan denkt - die houdt zich immers toch vooral bezig met Den Haag.
Het gevolg is dat een nieuwe partij zoals de PVV buiten de deur wordt gehouden. De traditionele partijen hebben het al tijden gezellig met elkaar. Daar willen ze niets aan veranderen, tenzij het natuurlijk niet anders kan - zie Limburg.
De enige vraag is: accepteert de kiezer dit? Gaat de kiezer ermee akkoord dat alles bij het oude blijft in de provincie?
Overigens regeren de VVD en de PvdA samen in Drente. Volgens de PvdA-lijsttrekker in deze provincie willen beide partijen met elkaar doorgaan. Hoewel ik pragmatisme op waarde kan schatten, en hoewel ik begrijp dat de provinciale politiek niet hetzelfde is als de landelijke politiek, begrijp ik niet dat dit soort mogelijke coalities niet gewoon van bovenaf gevetood worden. De liberale VVD hoort eigenlijk nooit en te nimmer in een coalitie te gaan zitten met socialisten - punt.
Lees ook