Het klinkt als slecht nieuws,
het advies van de Raad voor de financiële verhoudingen (Rfv) om gemeenten meer bevoegdheden te geven om belasting te heffen. Toch ligt het in dit geval
genuanceerder:
In lijn met de andere adviezen staat tegenover de verruiming van het gemeentelijk belastinggebied aan de ene kant, een verlaging van de rijksbelastingen aan de andere kant: als gemeenten zelf meer belastingen kunnen heffen, kunnen de algemene uitkering en de specifieke uitkeringen van het Rijk immers omlaag. Het op lokaal niveau afwegen van het nut van voorzieningen en het daartegenover staande belastingoffer draagt volgens de Rfv bij aan een betere overheid.
De Rfv wijst bovendien nog op een ander voordeel:
Sterker nog, voor het doelmatig en effectief functioneren van de overheid als geheel acht de raad een substantieel lokaal belastinggebied zelfs onontbeerlijk. Een volwassen democratie vergt dat decentrale overheden verantwoordelijk zijn voor het vaststellen van hun eigen belastingen en daarop aan hun burgers toelichting geven en verantwoording afleggen voor de gemaakte keuzes. Juist de grote herkenbaarheid voor en betrokkenheid van de burgers voorkomt een ongecontroleerde lastenstijging, aldus de Rfv.
Uit dit laatste volgt een nog belangrijker voordeel: de mogelijkheid om wérkelijke democratische controle uit te oefenen op overheden. Met je voeten. Stemmen met het stempotlood is namelijk, zo zal elk rationeel mens erkennen, pure tijdsverspilling: of je nu wel of niet stemt, het heeft geen enkele invloed op het beleid waaraan je onderworpen wordt. Vele kleine overheden die een grote mate van vrijheid krijgen om een eigen beleid te voeren, zowel qua uitgaven als qua belastinginkomsten, biedt daarentegen wel een mogelijkheid om te kiezen. Dan kunnen Amsterdammers een eigen socialistisch multiculti-paradijsje beginnen, dat men vervolgens ook zelf zal moeten financieren, en kunnen anderen, met andere voorkeuren, verhuizen naar een nabije plek waar andere regels gelden.
Het gaat wat tegen de tijdsgeest van de onophoudelijk groeiende, grote Europese overheid in, maar juist daarom zou DDS-I hierom geprezen moeten worden - mits het werkelijk serieus werk maakt van de decentralisatie uiteraard.
