En daarom passen ze zo goed in onze samenleving.
Onze bijna collectieve obsessie met gezondheid ergert me mateloos. We zijn allemaal 'rationele mensen' die 'het geloof' achter zich hebben gelaten en alleen maar in 'harde feiten' geloven. Maar hoewel de dominee vrijwel alleen staat te bulderen van de kansel, is het niet zo dat we zonder hem kunnen. De verschijningsvorm van onze geestelijk leiders is veranderd, maar we aanbidden zijn kennis en magische krachten nog steeds. Tegenwoordig is zo iemand een arts. Want geloof in geneeskunde heeft religieuze trekken gekregen, het is een verering die grenst aan een cultus.
Dat konden we onlangs zien in de discussie over vaccinatie. Ik moet zeggen dat vooral de mensen die zich voorstaan op hun rationele instelling en hun liefde voor wetenschap, de discussie tamelijk hysterisch en emotioneel voerden. Of heeft u een stel schuimbekkende gereformeerden gezien?
Ik denk dat de medische wetenschap onze beschaving een bijzonder grote dienst heeft bewezen. Daarover bestaat bij mij geen enkele twijfel. Wat ik wel vreemd vind, zijn de religieuze trekken van het patiëntencollectief. De religie van de gezondheid stelt, net als de meeste religies, de dood centraal. In het christendom is er verlossing door de dood, in de geneeskunde-cultus is de dood het radicale einde. We zijn immers rationeel en niets meer dan materiële wezens, toch?
De consequentie van die existentiële angst voor de dood, is dat we paranoïde zijn geworden. Ik heb een raar kuchje, mijn been trekt, mijn spieren zijn stram, mijn maag speelt op. Allemaal ervaringen die met behulp van een legertje reclamejongens snel worden getransformeerd tot symptomen van een ziekte. In het achterhoofd vrijwel altijd de ziekte K. Niet zo gek, want wekelijks blijken er weer doodgewone groenten of wat dies meer zij tot kankerverwekker gebombardeerd. Dit angstige geloof draait vooral om angst voor de dood en de wonderen die de geneeskunde kan verrichten; een explosie van het aantal sportende en gezond levende mensen heb ik helaas niet mogen waarnemen.
Binnen die cultuur kwamen Hengelose jongens op het idee op preventieve full bodyscans aan te bieden. Het past natuurlijk volledig binnen een paranoïde gezondheidsobsessie. Je kunt nooit weten en doodgaan kan altijd nog, dus laten we maar weer een scannetje maken. Ik weet niet wie ervoor gaat betalen, maar het lijkt me beter dat Schippers de zorgkosten drukt. Dat betekent dus dat ze onze premies niet moet vergooien aan kliniekjes die als paddestoelen uit de grond springen om onze doodsangsten te kalmeren. Of de medi-gelovigen zich laten scannen tot ze ons wegen, zal me worst wezen. Ik wil alleen niet meebetalen aan de onzin. Zo rationeel ben ik dan ook wel weer.