Spanje is de afgelopen tijd de eindbestemming geweest voor veel migranten. Italië werkt niet meer, Griekenland werkt niet meer, Malta werkt niet meer, dus de route is nu verlegd naar Spanje. De Spaanse enclaves in Marokko zijn de voornaamste doelwitten van deze migranten en het gebeurt al vaker dat hordes mensen over de hekken heen walsen bij de grens.
De Spanjaarden willen hard ingrijpen bij de enclaves in Marokko, Ceuta en Melilla. Migranten die daar over de hekken klimmen, moeten wat de Spaanse regering betreft meteen terug. Maar de Raad van Europa heeft Spanje alweer teruggefloten. Die vindt dat het onmiddellijk terugzetten van vluchtelingen moet stoppen.
Spanje is dit jaar de voornaamste bestemming geworden van Afrikaanse migrantenbootjes. Bij VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR schoot de teller deze week de dertigduizend migranten voorbij. Ruim een derde van deze groep kwam Spanje binnen via Ceuta en Melilla.
Ook groepen mensensmokkelaars hebben de enclaves als nieuwe springplank ontdekt en zitten achter de bestorming van de metershoge hekken, zeggen politiediensten. Ze rekenen migranten momenteel 200 dirham (iets meer dan 18 euro) om mee te mógen doen aan de aanvallen op de grensposten.
Deze herziening van beleid is ingrijpend, maar dat is vooral te danken aan de acties van het land zelf, want ze hebben de afgelopen maanden migranten in bootjes welkom geheten. Dat heeft natuurlijk een aanzuigend effect. Op dit moment heeft de Spaanse regering noodmaatregelen getroffen, maar de mensenrechtenorganisaties vallen nu over elkaar heen om met hun vingertje naar het land te wijzen.
Een van die organisaties is de Raad van Europa, niet te verwarren met de Europese Raad. Die organisatie buigt zich bijvoorbeeld over het schenden van mensenrechten. De Raad van Europa is woedend over de maatregelen van Spanje en geeft aan dat het land onmiddelijk moet stoppen met het terugsturen van migranten. Het gaat hier om 'mensenrechten'.
"Ieder persoon die aankomt in Spanje moet worden beschermd tegen collectieve uitwijzingen en heeft recht op een eerlijke asielprocedure. Dat geldt ook voor mensen die over grenshekken in Melilla en Ceuta klimmen", zegt Tomás Bocek, speciaal afgezant migratie en vluchtelingen bij de Raad van Europa, niet te verwarren met de Europese Unie.
Bocek bezocht de twee omstreden stukjes land die Spanje in het noorden van Marokko nog bezit en publiceerde deze week zijn bevindingen. In het verslag noemt hij het hanteren van de migrantenstroom een uitdaging voor alle Europese lidstaten. "Dat is niet anders voor Spanje."
Als het er op aan komt kan de Raad van Europa vrij weinig, alleen rapporten schrijven en publiekelijk landen 'vernederen'. De Spaanse regering heeft nog niet gereageerd en ik denk dat er ook niet veel gaat veranderen. Uiteindelijk staat de soevereiniteit van Europese landen voorop, tenminste in de praktijk, en net als met de Visegrad-landen zal er vrij weinig gebeuren verder.