Onno Ruding over het Griekse schuldendrama

Als allerlei 'topeconomen', van Willem Buiter tot Sweder van Wijnbergen, zeggen dat Griekenland zijn schulden nooit kan terugbetalen en op gedeeltelijke kwijtschelding aandringen, en een flink deel van de Nederlanders vindt dat er geen cent meer naar Griekenland mag en het land uit de euro moet worden gezet, dan hebben degenen die de Grieken overeind willen houden heel wat uit te leggen. Onno Ruding kan dat als geen ander. In de Volkskrant doet de oud-minister van Financiën (1982-1989) dat. Ruding is geen populist, eerder het tegendeel, maar je zou hem als populist avant la lettre kunnen zien toen hij in de jaren tachtig opmerkte dat de Nederlandse werkloze liever thuis bij tante Truus op de bank zat dan dat hij moeite deed om aan het werk te gaan. Nederland was toen weliswaar een keurig Noord-Europees land, maar de familie van tante Truus was liever lui dan moe en de overheid betaalde Griekse rentepercentages om zijn tekorten te kunnen financieren. Helaas staat het interview met Ruding in de Volkskrant niet op de website, dus u zult het met mijn samenvatting moeten doen. (Wie het niet met Ruding wil doen, kan ook terecht in The New York Times, met een portret van Joseph Ackermann, de machtige baas van Deutsche Bank.)

Economen als Buiter en Van Wijnbergen dragen geen verantwoordelijkheid en hebben volgens Ruding makkelijk praten. En de Grieken uit de euro zetten, wat Wilders en de SP willen, kan helemaal niet. Geen enkel land kan tegen zijn wil uit de euro worden gezet. Dat verbieden de verdragen (van Maastricht) en die wenst Ruding zeer strikt te nemen. Wel zegt hij dat als hij minister van Financiën was geweest de Grieken nooit in de euro waren gekomen. Maar dat is nu eenmaal gebeurd en daar heb je de consequenties van te dragen. Ook al dat veel kost, moeten we niet zeuren, want Nederland heeft veel handelsvoordelen van de euro, en het opbreken ervan kost nog meer. Een helder standpunt (al blijft de vraag wat er gebeurt als de Grieken niet aan hun 'redding' willen meewerken.)

Hoewel vrijwel alle economen een Griekse schuldsanering vroeg of laat voor onvermijdelijk houden, is de econoom Ruding er geen voorstander van om een deel van de Griekse schuld kwijt te schelden. Dan komt die schuld voor rekening van de belastingbetaler, en daar is Ruding geen voorstander van. Zijn belangrijkste argument (en dit wordt volgens mij te weinig begrepen) is dat de Grieken een verdedigingsmuur zijn. Als een deel van de Griekse schuld wordt kwijtgescholden, wat bij een schuldsanering gebeurt, of de Grieken buiten de euro vallen, zullen de financiële markten zich als haaien op probleemgevallen als Portugal, Ierland en Spanje storten, die dan ook om kwijtschelding van hun schulden gaan vragen. Dan is het eind zoek. Met de euro is volgens Ruding verder niet veel aan de hand, er zijn alleen problemen in enkele landen die goed oplosbaar zijn. Tussen neus en lippen door, en hier spreekt de technocraat, zegt Ruding wel dat daarvoor een echte Economische & Monetaire Unie moet worden opgericht, met een veel strakkere economische beleidscoördinatie tussen de lidstaten (die er nog niet is). Maar dat is volgens hem heel wat anders dan een politieke unie of een federale staat. Wat dat dan wel is, laat hij wijselijk in het midden.

Als ik tante Truus was, zou ik daarover nog wel wat vragen willen stellen. En ik herinner me dat Onno Ruding op de dag van de val van Lehman Brothers zei 'dat we de zaak niet moesten dramatiseren'. Dat hebben we niet gedaan. Maar dat we met het Griekse drama op ruwe zee zijn, lijkt me duidelijk. En de Grieken overboord zetten helpt niet, ook niet als zij zelf in de Hellespont springen, want dan worden ze door de haaien opgevreten die dan nog meer trek krijgen. Daarom is het verstandig dat de eurolanden zich aan elkaar blijven vastklampen en het sauve qui peut nog even uitstellen. Ruding spreekt van 'een race tegen de klok', want de zaak moet op orde zijn voordat het populisme, dat overal in Europa oprukt, het voor het zeggen krijgt. Het is maar dat u het weet. Ruding zegt het niet met zoveel woorden, maar Henk en Ingrid, de kinderen van tante Truus die tegenwoordig hard aan het werk zijn in plaats van dat zij een uitkering genieten, moeten zich vooral niet gaan bemoeien met zaken waar ze geen verstand van hebben. Ze kunnen na gedane arbeid het beste op de bank plaatsnemen, gewoon thuis, achter de breedbeeld. Ik kan bankman Onno Ruding hier heel goed volgen. En laten we eerlijk zijn: is dit niet het soort leiderschap dat de meeste kiezers graag ook zien?