Neerlands strijd tegen IS; ‘Don’t mention the war’

Over de Hollandse ziekte: dubbelzinnigheid. Nederland doet mee in de oorlog tegen IS, maar eigenlijk ook weer weer niet

Nederland is van plan mee te doen met onder andere zes F-16’s http://www.defensie.nl/actueel/nieuws/2014/09/24/inzet-f-16%E2%80%99s-en-bijna-400-militairen-vanwege-strijd-tegen-isis aan de door de VS geleide operatie tegen Islamitische Staat (IS).

Dit kabinetsbesluit wordt vergezeld van een merkwaardig advies: het ministerie van Defensie raadt http://nos.nl/artikel/702521-uniform-kan-aandacht-trekken.html zijn militairen dringend af in eigen land in uniform te reizen met het openbaar vervoer. Zelfs douaniers http://nos.nl/artikel/703243-douaniers-in-burger-over-straat.html gaan nu in burger over straat.

Gaat het hier om een advies? In het Reformatorisch Dagblad http://www.refdag.nl/nieuws/binnenland/uniformverbod_haalt_lont_uit_kruitvat_1_857491 meldt een landmachtofficier dat hij een “tuchtmaatregel” riskeert als hij op straat toch zijn uniform draagt.

'Geen dubbel signaal'

Reactie van het kabinet op het mogelijk ambivalente karakter van het reisverbod in uniform: ontkenning. Minister Opstelten (VVD) http://nos.nl/artikel/702990-opstelten-ga-gewoon-op-stap.html van Veiligheid en Justitie: “Dit is geen dubbel signaal”.

Oh nee? Het kabinet en de Nederlandse overheidsdiensten willen zo niet alleen het zekere voor het onzekere nemen; ze tonen angst, en proberen gelijktijdig business as usual uit te stralen. Opstelten: “Iedereen moet normaal zijn gang gaan”. Behalve militairen en douaniers, die mogen in eigen land niet langer als zodanig herkenbaar zijn. Who’s next, de politie?

Afgelopen weekend kwam de minister hier op terug http://www.omroepwnl.nl/video/detail/WNL-Op-Zondag-28-september__POW_00848686 bij ‘WNL op Zondag’. Hij benadrukte dat het slechts een “voorzorgsmaatregel” betrof, en voegde eraan toe dat deze “ook in andere landen” getroffen wordt. Hij zei niet welke. Presentator Charles Groenhuijsen vroeg ook niet door.

In de ons omringende landen raadt alleen het Belgische ministerie van Defensie http://www.hln.be/hln/nl/9556/Opstand-in-Midden-Oosten/article/detail/2064312/2014/09/26/Soldaten-komen-best-niet-buiten-in-uniform.dhtml militairen aan “naar het werk te gaan in jeans en polo”. Dit is niet het geval in Frankrijk of Duitsland. De moord op een militair in Engeland vorig jaar deed het Ministry of Defence (MoD) besluiten het dragen van uniformen tijdelijk te verbieden. Het slachtoffer, Lee Rigby, was echter op weg in vrijetijdskleding. De logica achter het besluit van het MoD ontging velen.

Lee Rigby

De beelden van 22 mei 2013 van de afgeslachte Engelse soldaat Rigby http://www.mirror.co.uk/all-about/lee-rigby vlakbij zijn kazerne in Londen waren weerzinwekkend en angstaanjagend, precies wat de islamitische moordenaars beoogden. Drie dagen later werd in Parijs http://nos.nl/artikel/510817-klopjacht-op-aanvaller-parijs.html een patrouillerende militair in de nek gestoken, de soldaat overleefde de aanslag. 29 mei volgde de arrestatie van de aanvaller, een radicale moslim die bekende uit religieuze motieven http://www.hln.be/hln/nl/960/Buitenland/article/detail/1641895/2013/05/29/Radicale-moslim-bekent-aanval-op-Franse-soldaat.dhtml te hebben gehandeld.

Significant verschil: Rigby liep op het moment van de moord niet in uniform, de Franse soldaat wel. Niet alleen rijst de vraag of het verbod op reizen in militaire kledij wenselijk is, ook of het zin heeft. In Frankrijk lopen militairen ondanks toenemende dreiging nog steeds in uniform.

Zwaardmacht

Militairen in eigen land afraden in uniform te reizen; een vreemde reflex. Zou Defensie ooit van ‘zwaardmacht’ hebben gehoord? Het principe dat het geweldsmonopolie alleen de Nederlandse staat toebehoort. Door vertegenwoordigers van de strijdkrachten hun militaire kledij in het publieke domein te ontzeggen, geeft de overheid in feite aan afstand te nemen van haar monopolie op geweld. Verwarrend.

Op bedreigde Nederlandse koopvaardijschepen is de overheid niet alleen onzichtbaar, maar zelfs afwezig. De Nederlandse staat weigert mariniers mee te laten varen als bescherming tegen piraten. Maar het kabinet-Rutte II staat reders niet toe privébeveiligers in te zetten; de PvdA is tegen. Met als reden: de zwaardmacht.

De staat is als enige bevoegd de handelsvloot te beschermen, maar doet het niet. En gebruikt het zwaardmacht-principe om particulier initiatief te verbieden. Nog verwarrender.

Nederland en geweld

Wat is er toch aan de hand? Kan de Nederlandse overheid niet meer met geweld omgaan? Is men uit op demilitarisering van Nederland? Terwijl grote delen van de wereld in brand staan, en het kabinet er wel voor kiest in Irak de strijd tegen jihadisten militair te ondersteunen.

Oplopende haat

Volgens Trouw nemen in bijvoorbeeld de Haagse Schilderswijk http://www.trouw.nl/tr/nl/4492/Nederland/article/detail/3755633/2014/09/26/Nederland-moet-niet-meedoen-met-deze-kruistocht-tegen-de-islam.dhtml de spanningen en afkeer naar Nederland toe als gevolg van Nederlandse deelname aan de oorlog tegen IS.

Moslims in Nederland, in meerderheid soennitisch, beleven dit conflict heel anders dan autochtonen. Veel moslims beschouwen de westerse interventie in Syrië en Irak als een aanval op islam. De redenering is als volgt: het Westen laat Israël zijn gang gaan in Gaza, en treedt niet op bij onderdrukking van soennieten in Irak door een door de VS geïnstalleerd sjiitisch regime. Maar als soennieten het heft in handen nemen grijpt het Westen in. Het aanpakken van IS wordt als hypocriet gezien, en als bewijs dat hun religie op de korrel wordt genomen.

Onveiligheid

De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) van het ministerie van Veiligheid en Justitie https://www.nctv.nl/onderwerpen/tb/dtn/opbouw/ onderscheidt vier niveaus van oplopende dreiging: minimaal, beperkt, substantieel en kritiek. De kans op een aanslag in Nederland geldt vanaf maart 2013 als https://www.nctv.nl/onderwerpen/tb/dtn/actueeldreigingsniveau/ substantieel. Afgaand op de nieuwe maatregelen als gevolg van Nederlandse deelname aan de oorlog is het dreigingsniveau in feite opgetrokken naar ‘substantieel plus’. Minister Plasterk (PvdA) van Binnenlandse Zaken geeft aan dat de veiligheidsdiensten extra aandacht geven http://nos.nl/artikel/702894-plasterk-extra-scherp-op-is.html aan de bestrijding van IS: “er is op dit terrein intern opgeschaald, een aantal dingen doen we op een later moment en er zijn ook wat extra mensen aangetrokken”.

Appeasement

Maar wat stellen de inspanningen van de AIVD voor als de Nederlandse overheid bij toenemende dreiging verstoppertje speelt in eigen land? Welk signaal geef je hiermee aan potentieel kwaadwillenden?

Dat Nederland nu al bang is voor aanslagen. Militairen uit het straatbeeld verwijderen wordt door veel moslims uitgelegd als teken van zwakte. Appeasement werkt dus niet. De vraag rijst of Nederlandse beleidsmakers voldoende inzicht hebben in islam, en of ze de islamitische gemeenschap in Nederland goed aanvoelen.

Burgemeester Van Aartsen (VVD) stond in juli in de Schilderswijk verschillende demonstraties toe http://www.omroepwest.nl/nieuws/04-07-2014/radicale-moslims-demonstreren-haagse-schilderswijk van gemaskerde radicale moslims met zwarte jihadvlaggen. Tijdens de demonstratie van 24 juli was er zelfs sprake van openlijke Jodenhaat, inclusief uitbrengen http://nos.nl/artikel/678996-antijoods-protest-in-den-haag.html van de Hitlergroet. Pas later werden door het Openbaar Ministerie arrestaties verricht, mede als gevolg van protesten uit de samenleving. Maar het legeruniform, symbool van Nederlands strijdbaarheid, moffelt het kabinet in een oogwenk onder het tapijt. Eén videoboodschap uit Syrië volstaat.

Een makkelijk verkregen boost voor het moreel van radicale moslims in Nederland, met dank aan de conflictmijdende Nederlandse overheid. Om de rust in Nederland te bewaren geeft het kabinet aan ver te willen gaan, namelijk opofferen van eigen symbolen, en die van radicale moslims toestaan.

Ambivalente pacifisten

Als een pacifistische politieke partij aangeeft op deze manier de-escalatie na te streven; fair enough. Maar dat de staat zich zo bescheten opstelt, bevreemdt. Of de Nederlandse overheid en Defensie zijn wat betreft binnenlands beleid gegijzeld door bange pacifisten. Pacifisten die zich in Mali en Irak wel weer via militaire middelen met de grote boze buitenwereld bemoeien.

Het kabinet wil alles

Nederland wil de kool, de geit, zelfs de hele moestuin sparen. Het kabinet vindt het normaal ruim een miljoen moslims binnen Nederlands grenzen te hebben, mee te doen aan de militaire operatie tegen IS (en ook andere islamitische groepen), én in Nederland te doen alsof er niets aan de hand is.

De drie D’s

Net als de inmiddels beroemde 3D benadering van Defensie in Afghanistan (Defence, Diplomacy and Development) laat de Nederlandse aanpak voor ordehandhaving in eigen land zich vangen in een 3D formule: to Deny, to Deceive and to Dodge. Nederland doet mee aan de oorlog tegen IS, maar wil daar in de polder weinig van merken; Nederland lijkt in eigen land zelfs geen leger meer te hebben, en ook geen douane.

En denk eraan, mondje dicht: “Don’t mention the war”. Fawlty Towers revisited.

Hollandse dubbelzinnigheid: we doen wel mee, maar eigenlijk toch niet. Nu maar hopen dat terroristen erin trappen.