Nederlandse tabakstrafzaak wordt op de voet gevolgd in het buitenland: is sigaretten produceren moord?

In Geneve kwamen vorige week juristen en antirookorganisaties bij elkaar uit maar liefst 17 landen. De internationale groep liet zich informeren door advocaat Bénédicte Ficq and longarts Wanda de Kanter hoe de Nederlandse strafzaak tegen de tabaksindustrie precies in elkaar zit. Tegen het AD legt Ficq uit dat die interesse zo groot is omdat de tabaksindustrie tot nu toe alleen geconfronteerd werd met civiele zaken.

Twee ex-rokers die nu aan zware longziekten werken deden vorig jaar aangifte tegen de tabaksindustrie. De gedachte achter de aangifte is niet alleen dat de sigaret zo ontzettend slecht is, maar ook -- en vooral -- dat producenten rokers bewust verkeerd informeren voer de precieze schade. Zo is er bijvoorbeeld de "sjoemelsigaret": sigaretten met hele kleine gaatjes. Als het effect van zo'n sigaret getest wordt ontsnapt een hoop stof via die kleine gaatjes. Helaas voor rokers worden die gaatjes in het echt deels afgesloten door zijn mond en vingers.

Met andere woorden: rokers inhaleren veel meer slechte stoffen dan de tabaksindustrie wil toegeven.

Het OM onderzoekt nu of het wangedrag van de tabaksindustrie vervolgd moet worden. De beslissing daarover komt eind augustus. Hoewel het een forse stap is kan geen mens ontkennen dat de tabaksindustrie decennialang spelletjes heeft gespeeld met de politiek én met de eigen klanten. Ze maken mensen niet alleen bewust verslaafd, ze weten ook al lang hoe ontzettend slecht roken is. Die informatie brachten ze vervolgens pas naar buiten toen ze daar toe gedwongen werden.

De tabaksindustrie is dus in ieder geval bijzonder immoreel. Als je je geld verdient door andere mensen longkanker te bezorgen is er écht iets ernstigs mis met je normen en waarden.

Maar betekent dit ook dat de tabaksindustrie in juridisch opzicht strafbaar gehandeld heeft? Ik vermoed het inderdaad wél. Met name het nieuws over de sjoemelsigaret is bijzonder veelzeggend. Als hard gemaakt kan worden dat dit soort trucjes bewust gebruikt worden is dat gewoon in strijd met de wet.

Aan roken kleven twee kanten: het verhaal van rokers, met wie we allemaal sympathie kunnen hebben, en dat van tabaksproducenten. Wat die laatste dames en heren betreft: ik kan ze nauwelijks onderscheiden van drugsdealers. Het enige verschil is dat we de handel van drugs (nog) niet verboden hebben. Voor de rest is het net zo'n vieze business als, zeg, de productie en verkoop van crack.