Wie had dat gedacht? Burgers zijn prima in staat hun eigen stoep schoon te houden.
Onder de kop "Gemeenten viezer en minder groen"
bericht de staatsomroep dat gemeenten flink minder geld besteden aan het beheer van de openbare ruimte.
Bosjes worden op grote schaal vervangen door gras omdat dit goedkoper is in onderhoud en zwerfvuil blijft langer liggen. Gemiddeld bezuinigden gemeenten in de afgelopen vier jaar tot een kwart op het budget voor beheer en onderhoud.
Maar echt veel viezer en minder groen wordt het niet. Wat blijkt namelijk: burgers willen best een steentje bijdragen aan het onderhoud van hun leefruimte. In driekwart van de gemeenten worden bewoners betrokken bij het groenbeheer. Ze gaan een dagje vuil prikken of planten zelfs wat bloemetjes in de berm. Zo is de tevredenheid over de omgeving nauwelijks gedaald. De angst voor verloedering lijkt ongegrond. Het aantal klachten is daarover met slechts 10 procent toegenomen.
De overheid hoeft dus niet alles te regelen. Wanneer die zich terugtrekt, nemen burgers het heft in eigen hand. Niemand wil immers in een buurt wonen waar geen groen is en bewoners hun afval op straat gooien. Je houdt altijd types die zich niets aantrekken van anderen en hun vuil wel in de berm werpen. Er zijn ook zat mensen die simpelweg de tijd niet hebben om bij te dragen aan de leefbaarheid van hun wijk. Maar er zijn ook genoeg mensen die initiatief nemen en zorgen dat het, ondanks de bezuinigingen, allemaal een beetje netjes blijft. En als zij het goede voorbeeld geven, zorgen anderen er misschien ook voor dat het schoon en gezellig blijft.
Juist wanneer de overheid geen ruimte laat voor dergelijk initiatief, daalt het verantwoordelijkheidsbesef bij de burger en steekt niemand meer de handen uit de mouwen. Als de gemeente altijd het gras in de berm maait, waarom zou je het dan zelf doen?
Gemeenten maken het soms ook wel erg lastig om de buurt een beetje te verfraaien. Wie een boom in de tuin wil planten, moet al gauw een vergunning aanvragen. Willen gemeentebesturen dat burgers meer bijdragen aan hun wijk, dan moeten ze misschien ook iets meer vertrouwen in die burger tonen. Dan kan de angst van de NOS voor smerige en ontgroende wijken definitief de prullenbak in.