Nederland houdt olie uit Noordpoolgebied niet tegen

Dat schreef minister Henk Kamp van Economische Zaken (VVD) gisteren aan de Tweede Kamer. Hij reageerde op een motie van de PvdA die naar aanleiding van de komst van een Russische olietanker in de Rotterdamse haven had gevraagd of het niet mogelijk is het transport van olie uit het Noordpoolgebied tegen te gaan. Volgens de minister zou zo'n verbod in strijd zijn met de vrijheid van scheepvaart. Aansturen op een Europees verbod is zinloos, schrijft Kamp, want het Poolgebied maakt geen deel uit van de EU. En de kans dat er een internationaal verbod komt is volgens de minister "zeer klein."

Milieuactivisten verzetten zich deze week tegen de komst van de Russische tanker. Vooral Greenpeace voert campagne tegen de winning van olie in het Noordpoolgebied. Dat zou de natuur daar schade berokkenen, hoewel de club niet echt duidelijk kan maken waarom boren naar olie in het poolgebied gevaarlijker is dan elders. Greenpeace zendt treurige spotjes uit van ijsberen die op de een of andere manier door oliewinning in het gebied zouden worden bedreigd, maar daarvan is geen sprake. De boringen hebben plaats aan de randen van de Noordelijke IJszee, niet in het leefgebied van de ijsberen.

Natuurlijk bestaat er het risico dat er iets mis gaat en de olie in de oceaan lekt, maar dat risico bestaat overal waar naar olie wordt geboord. Het poolklimaat maakt boringen lastiger, maar dat wil nog niet zetten dat de kans op ongelukken ook toeneemt.

Geschat wordt dat ten noorden van de poolcirkel zo'n 90 miljard vaten olie kunnen gewonnen. Dat komt neer op ongeveer 13 procent van de olie die, met de huidige technologie, wereldwijd uit de grond kan worden gepompt. Voor aardgas is het percentage zelfs 30 procent.

De Russen, die het grootste deel van het Noordpoolgebied bezitten, zijn er dan ook als de kippen bij om deze natuurlijke rijkdommen te winnen. Hun economie is zeer afhankelijk van olie- en gasexport. Naar schatting komt tussen de 75 en 80 procent van de Russische staatsinkomsten van olie en gas.

Maar ondanks de gestage opwarming van de Aarde, waardoor delen van de Noordelijke IJszee 's zomers bevaarbaar zijn geworden, is oliewinning rond de pool nog geen winstgevende onderneming. Shell staakte vorig jaar de oliewinning in Alaska terwijl Cairn Energy, een Schots bedrijf, geen olie vond voor de kust van Groenland, ondanks een investering van 1 miljard dollar. Statoil, de Noorse oliemaatschappij, is van plan de boringen uit te breiden naar de Barentszzee, maar trekt vooralsnog niet verder noordwaarts. De hoge kosten die gemoeid zijn met het boren naar olie in het Noordpoolgebied maken het simpelweg (nog) niet rendabel.

Kunnen Greenpeace en de PvdA opgelucht ademhalen.