Momenteel is het zorg 'waar iedereen recht op heeft'. Geslachtsveranderende operaties zitten in het basispakket, net als bijna alle bijkomende zorg. Op dit moment zitten de onderhandelingen tussen het VUmc - het enige Nederlandse ziekenhuis dat geslachtsveranderende zorg biedt - en verzekeraars muurvast. Het VUmc eist tien miljoen, de zorgverzekeraars bieden drie miljoen, maar het ziekenhuis zegt dat dat ontoereikend is en heeft een patiëntenstop afgekondigd. De Nederlandse Zorgautoriteit onderzoekt nu of patiënten de dupe zijn van de falende zorg. Interessante vraag is nu of een geslachtsverandering zorg is waar iedereen recht op heeft. Dat is namelijk geen onomstreden propositie.
Ik vind het moeilijk terrein en ben de laatste om direct ja of nee te schreeuwen. Maar laten we geslachtsverandering eens analyseren. Het is een levensveranderende ingreep die volgt uit de wens van een patiënt en de goedkeuring van een arts. De patiënt wil zijn of haar geslacht veranderen, omdat het zich niet thuisvoelt in zijn of haar lichaam of zich niet kan plooien naar het zogenaamde rolpatroon dat bij het geslacht past.
Er is dus een geestelijk onbehagen. De vraag is of dat een lichamelijke (geslachtelijke) oorzaak heeft, of niet. Is er bijvoorbeeld ook een andere manier dan door een geslachtsveranderende operatie om dat geestelijk onbehagen of lijden, weg te nemen? Ik wil mensen die een geslachtsverandering hebben ondergaan niet tekort doen - ik houd de mogelijkheid open dat er geen andere dan lichamelijke grond voor hun geestelijke probleem is - maar we zouden daar wel serieus over na moeten denken. Ik denk dat dat in de eerste plaats legitiem is omdat dergelijke operaties uit de basisverzekering vergoed worden.