Met je vrienden hoef je het niet altijd eens te zijn

Enkele lezers reageerden nogal onthutst op mijn laatste artikel waarin in betoogde dat de Verenigde Staten er goed aan zouden doen om Saoedi-Arabië van kernwapens te voorzien. Dit om een eventuele Iraanse atoomdreiging het hoofd te bieden.

Maar Saoedi-Arabië is een hartstikke naar land! klaagden sommige lezers. De rechten van minderheden en vrouwen worden daar regelmatig zo niet systematisch geschonden en er geldt een fundamentalistische Islamitische leer. Dat is waar maar wat gaan ons dat aan?

Met je vrienden hoef je het niet altijd eens te zijn. Er zijn twee manieren om naar bondgenoten te zoeken. Of je kijkt naar landen die jouw waarden delen of naar landen die dezelfde belangen hebben als jij. Een combinatie van beide is helemaal prachtig. Zie de Atlantische gemeenschap. Europa en de Verenigde Staten delen opvattingen over mensenrechten en democratie en hadden voor de Val van de Muur eenzelfde vijand. Dan ga je vanzelfsprekend samenwerken. Maar nu de Russen niet meer komen en het economisch zwaartepunt in de wereld verschuift van het gebied rond de Atlantische Oceaan naar de Stille Oceaan brokkelt de trans-Atlantische alliantie langzaam maar zeker af. We blijven vrienden met Amerika omdat we dezelfde waarden hebben maar het bondgenootschap wordt uitgehold.

Landen hoeven niet dezelfde opvattingen te hebben om een alliantie te smeden. Wanneer zich een gezamenlijke vijand voordoet zijn landen snel geneigd om samen te werken ook als is de één een democratie en de ander een dictatuur. (Zie Amerikaanse steun voor rechtse dictaturen in Zuid-Amerika tijdens de Koude Oorlog.) Een permanente bondgenootschap, zoals die tussen Saoedi-Arabië en de Verenigde Staten, vergt echter permanent gedeelde belangen. Of, "eeuwige belangen."

Die zijn er. De economieën van het Westen zijn afhankelijk van olie. Saoedi-Arabië is afhankelijk van de olie-export. Omdat 40 procent van de wereldwijde oliehandel over zee door de Perzische Golf vaart zijn beide partijen gebaat bij vrij handelsverkeer in deze straat. 

Dat geldt niet voor Iran. Dat land verkoopt geen olie aan het Westen en zou de Perzische Golf tijdelijk kunnen afsluiten met als doel de Amerikaanse supermacht op haar grondvesten te doen schudden. Wanneer zo'n Iraans krachtstukje zou samenvallen met een plotseling afgenomen wereldwijde olieproductie, doordat bijvoorbeeld burgeroorlog uitbreekt in een nietszeggend land als Libië, zijn de rapen helemaal gaar. Saoedi-Arabië is namelijk het enige olieproducerende land dat binnen korte tijd extra olie kan pompen. De grote Saoedische olievelden bevinden zich in het oosten van het land. Extra olieproductie kan niet allemaal door de pijpleidingen naar het westen maar moet per schip vervoert worden. 

Geen van beide landen zit dus te wachten op een Iraans kernwapen waarmee de ayatollahs Israël zouden kunnen aanvallen wanneer de Amerikaanse Vijfde Vloot in de Perzische Golf een Iraanse blokkade als hierboven beschreven zou proberen te doorbreken. Beide hopen daarom wellicht stilletjes dat Israël binnenkort tot de aanval overgaat zodat het Iraanse atoomprogramma wederom vertraging oploopt. Uiteindelijk kunnen de aan Amerika geallieerde mogendheden Iran er echter niet van weerhouden een kernwapen te bouwen, tenzij Amerika bereid is om nog een oorlog aan te gaan in het Midden-Oosten. 

De Verenigde Staten zouden de dreiging van een Iraans atoomwapen kunnen beperken door garanties te verstrekken aan naburige landen. Wanneer zij door Iran worden aangevallen, of het nu met kern- of conventionele wapens is, schiet Amerika hun te hulp. Maar hoe geloofwaardig is zo'n NAVO-achtige garantie nu het Amerikaanse volk bij meerderheid moe is van al dat wapengekletter in het Midden-Oosten?

Vandaar mijn voorstel om Amerikaanse kernwapens permanent in Saoedi-Arabië te stationeren die in Saoedische handen vallen wanneer het land door een niet-NAVO land met kernwapens wordt bestookt. Eenzelfde overeenkomst heeft Amerika met Turkije en niemand die zich daar druk om maakt. 

Foto: Flickr