Merkwaardig: ministers van financiën wekken altijd vertrouwen

Uiteraard regent het opiniepeilingen over het nieuwe kabinet. Daarin doet Mark Rutte het goed. Volgens een onderzoek van Twee Vandaag, waarover Elsevier bericht, heeft 44 procent van de bevolking vertrouwen in hem. Niet zo vreemd, want de nieuwe MP had een sterke start en zijn partij, de VVD, doet het goed in de peilingen. Het CDA daarentegen boekt nog steeds zetelverlies (het staat op 17), terwijl Maxime Verhagen op de betrouwbaarheidspoll van alle bewindslieden het slechtste scoort (36 procent). Wat dat betreft hebben de media, die hem als een kwade genius afschilderen, hun werk goed gedaan, hoewel het nieuwe kabinet met gedoogsteun van de PVV er zonder Maxime nooit was gekomen.

Dat maakt het extra opvallend dat Jan Kees de Jager, de CDA-minister van Financiën, het kabinetslid is dat het meeste vertrouwen (46 procent) geniet. Volgens de onderzoekers komt dat doordat hij goed scoort op persoonlijkheid, autoriteit en authenticiteit. Jan Kees jaagt op zwarte gelden en was op jonge leeftijd al een succesvol ondernemer, dus dat van die persoonlijkheid zit wel goed. Grappig was dat hij als 'boertje uit Zeeland' al een keer tussen alle wereldleiders opdook op een top van de G20 waar JPB verstek moest laten gaan en de financiële crisis werd besproken. Het kan zijn dat een provinciale uitstraling voor 'authentiek' doorgaat, maar ik denk dat hij vooral goed scoort omdat hij onze nationale schatbewaarder is. Ministers van Financiën worden altijd vertrouwd.

Dat is eigenlijk heel merkwaardig. Jelle Zijlstra, ooit invalpremier, was ooit ook nog 'ad interim' minister van Financiën (zie het comment van Iskender) en met zijn 'zuinige mondje' (volgens Wim Kan) de meest economische bewindsman die we hebben gehad. Een zeer bekwame man. Maar in zijn tijd als president van De Nederlandsche Bank werden zijn vermaningen consequent in de wind geslagen. Wim Duisenberg gold als een solide minister, maar zijn verdienste was voornamelijk dat hij de spendeerdrift van Joop den Uyl tot een tekort van één procent beperkt trachtte te houden. Later ruilde hij zijn eerste echtgenote in voor Gretta, net als zijn kapsel, dat van degelijk kort naar een volle bos ging. Als je zo'n overstap kunt maken en toch betrouwbaar gevonden blijft worden, moet je wel héél betrouwbaar zijn. Dat Onno Ruding vertrouwen inboezemde, valt te begrijpen, want zijn bezuinigingen waren redelijk succesvol. Het ging er toen om de overheidsuitgaven weer 'beheersbaar' te maken, wat wilde zeggen dat voorgangers het totaal uit de klauwen hadden laten lopen. Ruding maakte geen geheim van zijn afkeer van steuntrekkers die liever bij 'tante Truus' thuis op de bank zaten dan hard te werken. Misschien was Ruding de eerste populist, die zijn afkeer van linkspopulisten met poplistische teksten aan de man bracht. Wim Kok was een gerespecteerd minister van Financiën, die de WAO-crisis overleefde, en later als geliefd premier van alle Nederlanders nog meer draaien van honderdtachtig zou maken die hij eerst niet zou meemaken. Dat onder hem Nederland een nettobetaler aan de EU werd, is hem nooit aangerekend, hoewel hij toch echt als nationale schatbewaker op de top in Edinburgh aanwezig was. Gerrit Zalm groeide zelfs tot een heuse norm uit (de 'Zalm-norm'), geholpen door een lange periode van economische groei. En Wouter Bos was populairder dan ooit toen hij Nederland als minister van Financiën hoogst persoonlijk door 'de grootste crisis sinds tachtig jaar' heeft geloodst. Als we de heldenverhalen mogen geloven, zaten we zonder hem nu in 1933.

Bos babbelde er tijdens het bankenredden vrolijk op los en, had ook nog tijd om in talkshows te verschijnen. Het is hem niet aangerekend, behalve door zijn vrouw, met wie hij thuis ook nog afspraken had. En nu is Jan Kees de Jager (gelukkig ongetrouwd, net als Rutte) de held van het kabinet, hoewel zijn partijgenoot Jan Peter Balkenende die ook uit Zeeland kwam en als 'authentiek' gold kopje onder is gegaan. JPB was dan ook geen minister van Financiën. De bevolking staat in meerderheid wantrouwend tegenover de euro, maar Jan Kees houdt keihard en opgewekt aan de euro vast en steunt noodplan na noodplan (dat hoort ook een beetje bij Zeeland). Het maakt allemaal niet uit. Wat ministers van Financiën ook doen, tegen de wensen van de bevolking ingaan of op de populariteitsgolven meedrijven, ze gelden altijd als betrouwbaar. Echt verklaren kan ik dit niet, zeker niet sinds de financiële crisis, maar wie namens ons allen zijn vinger op de knip houdt, is altijd meer dan een knip voor de neus waard. Heel knap.