- Home
- De ereschuld van PvdA en GroenLinks
De ereschuld van PvdA en GroenLinks
De ereschuld van PvdA en GroenLinks
Letterlijk verslag Tweede Kamer 23 maart 2005
De voorzitter: Ik open de vergadering van de commissie voor Buitenlandse Zaken en Defensie. Het woord is aan de heer Koenders.
De heer Koenders (PvdA): Voorzitter. Nederland kiest met het besluit om 250 man naar Afghanistan te sturen voor een vooruitgeschoven positie in de strijd tegen het terrorisme, met alle risico's en internationale en nationale kwetsbaarheden van dien. Daarom is het goed dat het parlement nu toch, en terecht, in staat is gesteld om over dit vérgaande voorstel mee te beslissen. Zo hoort het ook, zeker als het gaat om gevechtsacties en misschien doden. Iets wat wij in het moderne Nederland in onze krijgsmacht tot nu toe weinig op de agenda hebben gehad.
De PvdA-fractie hecht grote waarde aan missies die de Afghaanse bevolking een toekomst bieden. Mijn fractie was er dan ook tegen dat Nederland wegging uit Afghanistan en zij heeft voor alle missies naar Afghanistan gestemd. Ook heeft zij geen principieel bezwaar tegen het gebruik van proportioneel en legitiem geweld bij de bestrijding van Al Quaida. Het is dan wel essentieel en noodzakelijk dat er geloofwaardige, echte waarborgen zijn dat Nederland in Afghanistan zo functioneert binnen Enduring Freedom dat het niet wordt meegesleurd in een oneindige strijd tegen het terrorisme, zonder gezamenlijk overeengekomen regels, zonder rechten voor gevangenen, zonder horizonbepalingen en zeker niet met Guantánamo-Bay-achtige situaties, die ook onze militairen in een juridisch onduidelijke en onnavolgbare positie zouden brengen.
Mevrouw Karimi (GroenLinks): Voorzitter. Wij stemmen in met de uitzending van F-16's voor ISAF. Mijn fractie vindt dat je in de strijd tegen het internationale terrorisme soms wordt gedwongen militaire middelen te gebruiken. Daarvoor bestaan echter kaders, die ononderhandelbaar zijn. Wij doen daaraan geen concessies. Ik bedoel daarmee het internationale recht en het internationale humanitaire recht. Met de operatie Enduring Freedom wordt juist dat kader geschonden. Om die reden kan ik namens de GroenLinks-fractie niet instemmen met deze operatie.
De heer Bakker (D66): Voorzitter. Het is vanavond wat onderbelicht gebleven, maar met de uitzending van de F-16's voor ISAF stemt mijn fractie zonder moeite in.
Vraag van het Kamerlid Karimi (GroenLinks) op 2-9-2003: Bent u bereid om zowel in NAVO- als in VN-verband een uitbreiding van het mandaat van ISAF buiten Kabul te bepleiten, zoals ook de speciale vertegenwoordiger van de SGVN, Brahimi, en de regering van president Karzai bepleiten?
Bovenstaande citaten vatten de discussie over Afghanistan bondig samen en verklaren de positie van de linkse partijen. Gelijktijdig maken ze zonneklaar dat nu een politiek spel wordt gespeeld dat strijdig is met de standpunten toen. We zijn vergeten waarom Nederland als onderdeel van de internationale stabilisatiemacht ISAF in Afghanistan is verzeild geraakt en waarom we ons niet beperkten tot de bestrijding van het terrorisme, maar heel vroom meenden democratie en mensenrechten te kunnen importeren op het Afghaanse platteland. De voornaamste reden was dat in 2003 de Duitse en Spaanse socialisten uit electorale redenen weigerden de Amerikanen te steunen in Irak. Dat bezorgde Schröder en later Zapatero inderdaad de overwinning, maar dreigde de NAVO te splijten. De Duitse minister Joschka Fischer (Groenen), de goeroe van Groenlinks, kwam heel inventief met het plan de NAVO in te zetten voor de opbouw en democratisering van Afghanistan. De Duitsers zelf hadden geen operationeel hoofdkwartier om die operatie te leiden, daarom werd het Duits-Nederlandse hoofdkwartier uit Munster ingezet. De Nederlandse militairen hadden veel meer uitzendervaring dan de Duitsers, dus dat kwam goed uit. Zo is het gegaan en voortdurend bepleitte GroenLinks-woordvoerder Farah Karimi het uitrollen van ISAF in de provincie. Mijn collega Hans van Baalen (VVD) en ik keken elkaar aan en constateerden: We worden rechts ingehaald door Farah. Wordt lastig voor ons om nee te zeggen.
De Amerikanen onder George Bush en de Groenen/GroenLinks koesterden hetzelfde naïeve wereldbeeld: dat je democratie kunt exporteren naar een orthodox islamitisch land. Hans van Baalen zei snedig: Dat wordt dan geen wederopbouw, maar opbouw, want er was niks.
Als woordvoerder van de LPF had ik grote moeite met de wijze waarop ISAF zou gaan opereren. Ik geloofde niet in de inktvlekstrategie in de provincies en het daarheen brengen van democratie. We zouden de huurlingen van Karzai worden, of bezetters in de ogen van de bevolking. Naar mijn mening diende ISAF zich te beperken tot het militair steunen van de wettige regering in de bevolkingscentra, zodat machtsovername door de Taliban zou worden voorkomen. Het pacificeren van het dunbevolkte platteland (in heel Uruzgan wonen maar 350.000 mensen) is een taak van de Afghaanse regering zelf. Bij een bezoek van de Vaste Kamercommissie Defensie aan Turkije bleek dat de zeer ervaren Turkse legerleiding mijn mening deelde, maar wat moet je als (rechtse) Amerikanen en (linkse) Duitsers het eens zijn geworden?
Ik heb hierboven ook keurig de bezwaren van links genoemd. Dat waren bedenkingen over de Amerikaanse aanpak van het terrorisme in het kader van Enduring Freedom, zoals de overbrenging van gevangenen naar Guantanamo. Daarom wilden Karimi en Koenders een strikte scheiding tussen ISAF en Enduring Freedom.
Bij de politiemissie naar Kunduz die thans op de politieke agenda staat, wordt aan alle linkse wensen tegemoet gekomen: Een puur civiele EU-politiemissie, een militaire politiemissie onder leiding van ISAF, alleen militaire acties ter zelfbescherming en geen inzet in het kader van operatie Enduring Freedom. Voor alle duidelijkheid: ISAF wordt weliswaar door de NAVO geleid, maar dat gebeurt op verzoek van de Verenigde Naties en er nemen ook vele niet-NAVO landen aan deel. In totaal veertig naties! Ook als LPFer zou ik tegen deze missie geen bezwaar hebben gehad. Hij is van korte duur, wordt terecht betaald vanuit Ontwikkelingssamenwerking en niet vanuit de geplaagde defensiebegroting en leert de Afghanen hun eigen boontjes te doppen. Ik betreur dan ook de opstelling van de PVV, maar kan die wel begrijpen door de vele desinformatie die de afgelopen jaren door politiek en media is verspreid. Er was buitensporig veel aandacht voor de Nederlandse rol in Irak, waar wij slechts politieke steun gaven aan een bondgenoot die dat eigenlijk al per definitie had (anders ben je geen bondgenoot). Troepen hebben niet gestuurd. SFIR kwam pas een half jaar later met VN-mandaat. Naar Afghanistan hebben wij wel troepen gestuurd, omdat links Europa dat wilde. Er zijn 24 Nederlanders gesneuveld en 140 militairen gewond. GroenLinks en de PvdA hebben een ereschuld die je nu eens niet in de schoenen van de Amerikanen kunt schuiven, zeker niet met Obama als de gedroomde Democratische president.
Ga verder met lezen
Dit vind je misschien ook leuk
Laat mensen jouw mening weten
Lees ook