Meeste Oekraïners willen een land blijven

Ondanks een oproep van de Russische president Vladimir Poetin zetten separatisten in het oosten van Oekraïne hun plannen door om over enkele dagen een referendum uit te schrijven. Zij hopen op eenzelfde uitslag als eerder op de Krim waar de overgrote meerderheid van de bevolking stemde om Oekraïne te verlaten en zich aan te sluiten bij Rusland. Het lijkt niet waarschijnlijk dat ze hun zin krijgen.

Uit twee eerdere peilingen bleek al dat de meeste Oekraïners weinig zien in decentralisatie. Zelfs in het zuidoosten van het land, waar de meeste etnische Russen wonen, zie slechts een kwart van de bevolking voor een federaal Oekraïne te zijn. Dat is volgens Rusland juist de oplossing voor alle problemen in het land. Als de regio's meer te zeggen krijgen, zou dat Oekraïne stabieler maken, beweert Poetin.

Het tegenovergestelde lijkt het geval. Federalisering zou eerder het wantrouwen tussen de verschillende regio's en bevolkingsgroepen kunnen vergroten, wat Rusland vervolgens de kans geeft om Oekraïne beetje bij beetje in te lijven. Regio's die hun eigen economische en buitenlandse beleid kunnen voeren, wat Rusland wil, zouden, los van de centrale overheid in Kiev, de banden met Rusland kunnen aanhalen. Zodra in een regio een groot deel van de bevolking genoeg heeft van wat Rusland de fascistische regering in Kiev noemt, kan dat land tussenbeide komen en beweren dat het slechts optreedt om Oekraïnse burgers tegen hun eigen regering te beschermen.

Zo verdedigde Rusland ook de annexatie van de Krim in maart. De bevolking daar zou worden onderdrukt en had toch zeker recht op zelfbeschikking? In alle haast werd een volksraadpleging uitgeschreven en tot niemands verbazing bekrachtigde die keurig de wensen van de Russische moederstaat.

In andere delen van Oekraïne leeft het separatisme minder. Uit een peiling van het Pew Research Center blijkt dat een overgrote meerderheid van 77 procent van de Oekraïners bij elkaar wil blijven. Slechts 14 procent vindt dat de regio's het recht hebben zich van Oekraïne af te splitsen. In het oosten van het land vindt 18 procent dat en onder de Oekraïners die Russische spreken is zelfs 27 procent voorstander van mogelijke afsplitsing. Maar zelfs in de gebieden die het meest met Rusland sympathiseren wil de meerderheid van de bevolking dus deel van Oekraïne blijven.

Echter, een meerderheid van de Oekraïners in het oosten is ook ontevrede met de nieuwe regering in Kiev. 67 procent zegt dat de huidige machthebbers een slechte invloed op het land uitoefenen. Onder Oekraïners die Russische spreken is dat zelfs 82 procent.

Het is dus niet zo simpel dat een meerderheid van de bevolking of achter de pro-Westerse interim-regering of achter Rusland staat. De meeste Oekraïners maken zich zorgen over de toekomst van hun land en dat mag geen verbazing wekken. De afgelopen maanden is het voortbestaan van Oekraïne in het geding gekomen. Dat verreweg de meeste Oekraïners zeggen nog altijd liever hun lot in eigen hand hebben dan zich aan Rusland over te geven, is echter een duidelijk signaal richting Poetin. Vrijwel niemand zit te wachten op het herstel van het Sovjet-rijk.