'Links zou moeten praten over het belang van een nationale identiteit,' aldus Francis Fukuyama
Identiteitspolitiek is volgens filosoof, socioloog en politicoloog Francis Fukuyama één van de belangrijkste thema's van dit moment. Hij adviseert en waarschuwt zowel links als rechts. Via de Volkskrant.
De naam zegt u waarschijnlijk wel wat. Hij was de man die proclameerde dat de ideologische evolutie zijn eindpunt had bereikt met de totstandkoming van de westerse liberale democratie. Dat schreef hij op een moment dat de Berlijnse Muur nog moest vallen, dus toen die viel maakte dat hem tot een ster. Daarna ging hij een stap verder en meende dat de geschiedenis het einde had bereikt. Dat bleek ietwat overdreven, want hij zat er flink naast...
Maar goed, daar kwam hij dan ook op terug. Nu doet hij weer een gooi naar relevantie met zijn nieuwe boek: Identiteit. Maar het belooft niet veel soeps te zijn. Hij waarschuwt voor 'voortdurende conflicten' door onszelf in groepen op te delen, maar slaat volledig de plank mis in zijn analyses.
"Alle leden worden in één hokje gestopt wanneer identiteitspolitiek wordt bedreven," dat klopt. "Het is vooral problematisch wanneer identiteit op basis van ras, etniciteit of geslacht wordt gecategoriseerd." Klopt ook. Maar híér gaat het mis:
‘Linkse identiteitspolitiek begint vanuit reële problemen rond sociale rechtvaardigheid. Hun eis om te worden erkend als gelijke burgers die op basis van gelijkwaardigheid mogen meedoen in de samenleving is een meer legitieme eis dan die van een meerderheidsgroep die haar bevoorrechte positie wil behouden.
De eis is weliswaar legitiem, de uitwerking hiervan absoluut niet. De manier waarop zij gelijkwaardigheid invullen is wezenlijk anders dan de principes waarop de westerse cultuur is gebouwd. Het voortrekken van minderheden op basis van geslacht bijvoorbeeld, of de diversiteitsquota waardoor Aziaten in de VS worden gediscrimineerd.
‘Bovendien hebben de populistische leiders zoals Donald Trump, Vladimir Poetin, Viktor Orbán en Rodrigo Duterte een sterke autoritaire impuls. Zodra ze een mandaat van het volk hebben, willen ze de democratie ondermijnen door het rechtssysteem omver te werpen en de media te controleren. Linkse groeperingen kun je er volgens mij niet van beschuldigen dat ze de democratie willen ondermijnen.’
Nou, Fukuyama, er zijn zat linkse groeperingen die de democratie willen ondermijnen. Hillary Clinton die vrouwen wilde aansporen om op haar te stemmen 'because I'm a woman', D66 die het referendum de nek omdraaide en groepen die vrijheid van meningsuiting als 'een vehikel voor haatzaaien' beschouwen. Eigenlijk iedereen die immigranten bij voorbaat als een onbeschreven blad beschouwt en geen rekening houdt met de mogelijkheid dat zij collectivistisch op eigen etniciteit stemmen, in plaats van op basis van argumenten of in het landsbelang. Fukuyama vindt dat allemaal overdreven.
Het zijn juist dit soort problematische ontwikkelingen die maken dat rechts-nationalistisch sentiment wordt aangewakkerd.
