Lijstverbinding afgeschaft: grote partijen hebben meer voordeel bij verkiezingen
Vandaag heeft een Kamermeerderheid de mogelijkheid tot een 'lijstverbinding' afgeschaft. Via de lijstverbinding konden kleine partijen de kans vergroten op een restzetel bij de verkiezingen.
Vaak hebben grote partijen bij de verkiezingen een voordeel bij het verkrijgen van een restzetel. Toch heeft bij de stemming over het voorstel bijvoorbeeld ook een Partij voor de Dieren voor het voorstel gestemd. Dit komt omdat lijstverbindingen vaak aangegaan worden door partijen die ideologisch gezien dicht bij elkaar komen.
Zoals een lijstverbinding tussen PvdA-GroenLinks-SP of ChristenUnie-SGP. Een Partij voor de Dieren heeft in zo een positie geen geestverwanten, omdat het een ideologie overstijgende partij is. Met een lijstverbinding hebben zij nog minder kans op een restzetel, aangezien ze geen onderdeel is van een lijstverbinding en een lijstverbinding wel meer kans heeft. Voor de Partij voor de Dieren werkt zo een systeem dus niet.
Toch is dit een gemis voor de democratie en zeker voor kleinere partijen. Aangezien de grotere partijen meer voordeel halen uit de afschaffing is de kans groot dat er een restzetel naar een partij gaat terwijl die ideologisch gezien ergens anders bij hoorde.
Laten we even kijken naar de site van de Rijksoverheid als het gaat om restzetels:
Daarna kijkt de Kiesraad hoe veel keer de partijen de kiesdeler hebben gehaald. Het resultaat hiervan geeft het aantal volle zetels dat door partijen is behaald. Deze verdeling komt meestal niet precies uit. Er blijven dan restzetels over. Om restzetels te krijgen bij de Tweede Kamerverkiezingen of de verkiezing voor het Europees Parlement, moet een partij tenminste 1 zetel hebben behaald. De verdeling van restzetels gebeurt volgens het systeem van de grootste gemiddelden. Hierbij wordt het stemmenaantal van elke partij gedeeld door het aantal volle zetels plus 1. Dit is de eerste restzetel die verdeeld wordt. Deze berekening levert voor iedere partij een gemiddeld aantal stemmen per zetel op. De partij met het grootste gemiddelde krijgt de eerste restzetel.
En het grootste gemiddelde is vaak de grootste partij en via lijstverbindingen kunnen kleine partijen een hoger gemiddelde bij elkaar krijgen. Ideologische 'broeders' binnen de politiek, zeker van minderheden, moeten de kans krijgen om mee te doen en niet het nadeel van zo een systeem te ondervinden waarin de grootste partijen de grootste kans op een restzetel krijgen. De mogelijkheid tot lijstverbinding had dan ook moeten blijven bestaan.
