Leven van de klusjes economie

De klusjes economie, of gig-economie, is een relatief nieuwe term ontstaan in 2015 in de Verenigde Staten. De term gig werd al gebruikt aan het begin van de twintigste eeuw, door jazzmuzikanten die een live optreden aanduiden als gig. Het staat voor een snabbel hebben of een klusje ergens doen. Door de komst van digitale platformen is gig weer populair gemaakt, onder andere door Uber waarbij chauffeurs een ritje aanduiden als gig.

De klusjes economie is dus een relatief nieuwe vorm van economie. In deze economie is tijdelijk werk normaal en zijn freelancers die kortstondige betaalde klussen aannemen steeds meer in opkomst. Vaste banen maken langzaam aan steeds meer plaats voor korte arbeidsrelaties. Dit biedt vele kansen, maar ook moeilijkheden. Zo is bijvoorbeeld de huizenmarkt nog helemaal niet ingespeeld op dit soort inkomstenvormen waardoor het lastig tot haast onmogelijk kan zijn om een hypotheek af te sluiten of een woning te huren.

De echte gig-werker leeft iedere dag weer van andere klusjes. Dit kan van alles zijn, van het bezorgen van maaltijden tot verhuisdozen inpakken en meubels in elkaar zetten tot anderen rondrijden als chauffeur en een centje bijverdienen met online blackjack. Er zijn verschillende platformen waarop de klussers zich in kunnen schrijven, zoals Fiver en TaskRabbit. Mensen met een hulpvraag kunnen deze op het platform plaatsen en hier een bepaalde vergoeding tegenover zetten. TaskRabbit is ondertussen overgenomen door Ikea vanwege het grote succes. Het is mogelijk om een volledig jaarinkomen te verdienen met het uitvoeren van kleine klusjes.

De ondernemers kunnen zelfs de kleinste klussen oppakken en voor ieder werk en iedere prijs is altijd wel iemand te vinden die het op wilt pakken. Voor mensen in Westerse landen is een bepaalde klus misschien onderbetaald, maar op de globale platformen zijn ook vaardige mensen te vinden uit bijvoorbeeld Azië, die voor flink wat minder willen en kunnen werken. Hierin schuilt dan ook het gevaar. Doordat de gig-werkers een vast salaris ontberen en andere arbeidsvoorwaarden, zoals vakantiedagen, ziektekostenverzekeringen, pensioen en werkzekerheid is het oppassen geblazen om niet onder het minimumloon uit te komen.

Is het mogelijk om te leven van de klusjeseconomie? Volgens verschillende ondernemers is dit zeker mogelijk. Niet alleen hard werken, maar vooral slim werken zorgt ervoor dat er een prima inkomen verdiend kan worden. Ook is het ideaal voor bijvoorbeeld een thuisblijvende ouder die toch wat bij wilt verdienen. McKinsey heeft zelfs onderzocht dat er bijna 150.000 nieuwe voltijdsbanen geschept kunnen worden voor 2026 dankzij de klusjes economie. Het zorgt dus voor een groei in werkgelegenheid. Ook zorgt de moderne platformtechnologie ervoor dat bepaalde werkzaamheden, zoals schoonmaakwerkzaamheden, binnen de legale economie worden gehaald zodat zwart werken steeds verder naar de achtergrond verdwijnt. De overheid is echter nog niet zo ver en verwijst de overheid werkzoekenden alleen door naar de werkgevers die reguliere arbeidscontracten bieden, terwijl veel van de werklozen direct aan het werk kunnen in de klusjeseconomie.

Met de groei van de klusjes economie komt de maatschappij ook voor uitdagingen te staan. Zo dateert de sociale wetgeving uit het midden van de vorige eeuw. Moderne arbeidsvormen, zoals zzp’schap en flexwerkers, passen niet in dit model dat de nadruk legt op banen voor het leven en vaste arbeidscontracten bij één werkgever. Daardoor krijgen minimaal een miljoen Nederlandse werkenden geen toegang tot collectieve pensioensvoorzieningen en arbeidsverzekeringen.