Land onbestuurbaar dankzij exit van Wilders

Het vertrek van Geert Wilders uit de rechtse gedoogconstructie laat Nederland onbestuurbaar achter. Er is nauwelijks een reële coalitie denkbaar nu het land niet over rechts verder kan.

De politieke barometer van Ipsos Synovate (19 april) en de meest recente peiling van Maurice de Hond (zaterdagavond en zondagmorgen afgenomen) laten grote verschillen zien. Daarnaast moet rekening worden gehouden met de huidige zetelverdeling in de Eerste Kamer. Daarom is het lastig coalitiesmeden.

Laten we toch een poging doen. Ten eerste: de vier rechtse partijen. Dankzij de steun van de SGP is er een krappe Eerste Kamermeerderheid maar in de Tweede Kamer is daarvan geen sprake meer.

Volgens De Hond zouden CDA, VVD, PVV en SGP samen op 65 zetels uitkomen er als vandaag verkiezingen waren. Ipsos voorspelt 69. Het lijkt uitgesloten dat een vijfde partij bij de rechtse club aanschuift. Trouwens, CDA en VVD zullen waarschijnlijk niet weer met Wilders in zee gaan. Een voortzetting van de rechtse samenwerking kunnen we dus vergeten.

Over links dan? Volgens De Hond is de SP nu de grootste op links met 30 zetels terwijl de PvdA van hem 24 zetels krijgt. Ipsos voorspelt respectievelijk 26 en 27 zetels voor de twee socialistische partijen. Dat komt samen dus op 53 of 54 zetels. GroenLinks brengt 6 (De Hond) of 5 (Ipsos) zetels in. D66 erbij? De Hond is het optimistisch over de kansen van de Democraten: 15 zetels. Ipsos houdt het op 13. Zelfs in het meest "gunstige" geval komen de vier linkse partijen dus (net) niet aan een meerderheid. De dierenpartij (3 of 4 zetels) kan erbij gebracht worden maar in de Eerste Kamer blijft deze constructie op 23 zetels steken.

Er moet dus worden gezocht naar meerderheden in het midden. Onrealistische mogelijkheden, zoals samenwerking tussen VVD, SP en PvdA, laten we even achterwege. Nemen we in de kern CDA, PvdA en VVD, dan komen we met de peiling van De Hond op 68 en bij Ipsos zelfs op 76 zetels. In de Eerste Kamer nemen de drie middenpartijen 41 zetels in. Om zo een coalitie aan een Tweede Kamermeerderheid te helpen, ligt D66 ligt voor de hand.

Kunnen we nog om de PvdA heen? CDA en VVD zullen niet graag met de partij van Diederik Samsom samenwerken. De christen-democraten herinneren zich het verraad van 2010 nog maar al te goed. PvdA en VVD staan op het moment ver uiteen.

CDA, D66 en VVD zouden tot een solide begroting kunnen komen. Deze drie partijen begrijpen dat er echt bezuinigd en hervormd moet worden. Arbeid moet flexibeler worden, de huurmarkt moet worden vrijgegeven, de sociale zekerheid moet verder worden afgebouwd, de pensioenleeftijd moet snel omhoog, de belastingen moeten omlaag. Dat is allemaal niet te doen met de PvdA noch SP noch PVV. 

ChristenUnie en GroenLinks zijn hopelijk hervormingsgezinder. De eerste krijgt van De Hond 6 zetels; van Ipsos 5. GroenLinks staat in beide peilingen op 5 zetels. De vijf partijen komen volgens De Hond dan op 70 en volgens Ipsos op 72 Tweede Kamerzetels. Daarmee komen we er dus ook niet. In de Eerste Kamer hebben de vijf wel een meerderheid, van 39 zetels.

Over een ding zijn De Hond en Ipsos het eens: de VVD wordt weer de grootste partij. Het initiatief zal dit najaar waarschijnlijk weer bij de liberalen liggen. Het zal knap lastig worden weer een kabinet te vormen waar rechts Nederland de vingers bij kan aflikken. Enige geruststelling: een linkse machtsovername is even onwaarschijnlijk.

Foto's: Wikicommons

Correctie: Een eerdere versie van dit artikel beweerde dat CDA, PvdA en VVD in de Eerste Kamer tezamen 31 zetels bezetten. Het zijn er 41.