Kunduz dood verklaren: goed maar niet genoeg

Afgelopen vrijdag nam de VVD bij monde van fractievoorzitter Stef Blok voor het eerst nadrukkelijk afstand van het Kunduzakkoord. Speelde daarbij platte politieke berekening een rol? Ongetwijfeld. Daar is ook niks mis mee; wie in kritieke situaties niet bereid is naar zijn achterban te luisteren en indien noodzakelijk het steven te wenden, heeft in de politiek niets te zoeken. In de peilingen verloor de VVD sinds het begin van de Kunduzonderhandelingen handenvol zetels. Rechtse kiezers begrepen misschien nog wel dat onder de huidige economische omstandigheden een akkoord beter was dan geen akkoord. Maar dit las niet als een akkoord maar als een links diktaat, compleet met belastingverhogingen, groene subsidies en ongedaan gemaakte bezuinigingen en hervormingen. De zelfvoldane blikken van het trio Pechtold, Slob en Sap vormden het spreekwoordelijke zout in de wonde. Zolang de VVD niet bereid was openlijk afstand te nemen van dit gedrocht van een akkoord, voelden veel VVD-kiezers zich niet gedwongen in de peilingen steun te betuigen aan hun partij.

Voor veel rechtse kiezers zullen Bloks woorden dan ook als een bevrijding hebben gevoeld. De linkse media leken aanvankelijk Kunduz (of Lente, of hoe ze het ook willen noemen) tot inzet van de verkiezingen te willen maken. Als dat was gebeurd, zouden de belastingverhogingen als een molensteen om de nek van de VVD hebben gehangen. Met zijn verklaring geeft Blok aan dat de VVD aan dat verhaal niet langer meedoet. Het akkoord heeft daarmee op slag zijn uiterste houdbaarheidsdatum overschreden. Na de verkiezingen zal het totaal worden herschreven door de nieuwe coalitie.

Om in dat proces een leidende rol te kunnen spelen, is het niet genoeg het akkoord dood te verklaren. De partij zal ook inhoudelijk afstand moeten nemen van de maatregelen uit het linkse diktaat door zichzelf opnieuw nadrukkelijk als rechtse partij te profileren. Dat de VVD Kunduz inhoudelijk niets vindt, wil de kiezer nog wel geloven. Maar waar staat de VVD dan wel voor? Liggen de opvattingen van de partij dichter bij het Casthuis-conceptakkoord? Of moeten we het zelfs nadrukkelijk rechts daarvan zoeken? Volgende maand wordt het verkiezingsprogramma gepubliceerd. Dat document zal op deze vraag ongetwijfeld een duidelijk antwoord geven. Maar zo lang moet de VVD-leiding natuurlijk niet wachten - de campagne is immers allang begonnen. Hoe eerder men inhoudelijk helder blauw water tussen de partij en het Kunduzdiktaat plaatst, hoe beter het is. Vanavond kan Stef Blok daar al een voorschot op nemen. In debat met Diederik Samsom mag hij laten zien dat de kiezer na 12 september iets veel beters mag verwachten, iets veel rechtser vooral. Kijken verplicht dus!