Koning van een land dat alleen in de atlas bestaat

Vandaag is het dan gebeurd: kroonprins Filip heeft zijn vader Albert opgevolgd als Koning der Belgen en is nu het staatshoofd van onze zuiderburen. Als je het zo opschrijft klinkt dat allemaal vrij imposant, maar dat is het natuurlijk niet echt: het Koningshuis van België in onverminderd impopulair, Filip in het bijzonder heeft geen reputatie als het helderste licht in de kerstboom, en het land dat hij poogt te gaan regeren functioneert niet eens als een echte staat. Filip is vandaag dus eigenlijk een beetje koning van spek en bonen geworden.

Niet voor niks refereert de Belgische pers zich een ongeluk naar onze eigen Koning Willem-Alexander en diens echtgenote Maxima, wanneer Filip en zijn Mathilde ter sprake komen. Onze majesteit heeft immers eigenlijk alles wat de Koning der Belgen mist; populariteit, uitstekende beheersing van het Nederlands, charme en charisma en wordt in internationale contreien voor vol aangezien in plaats van uitgelachen.

Filip lijkt in alle opzichten eigenlijk een slap aftreksel van Willem-Alexander. Wat dan weer geestig is, omdat het zo ontzettend symbolisch is. Laten we eerlijk zijn: België is eigenlijk gewoon een slap aftreksel van Nederland. Het land is al bijna 200 jaar onafhankelijk van Nederland, maar is nog steeds geen echte natiestaat geworden.

Toegegeven, België heeft een vlag, een volkslied en een grondwet. Het heeft een minister-president, een volksvertegenwoordiging en zelfs een fonkelnieuwe koning. Het had tot 2002 een eigen munt, en alomgerespecteerde buitengrenzen. Voor encyclopedieën en atlassen zal België dan ook onbetwist geleden als één van de 200 landen die de wereld rijk is.

Maar België mist één ding waardoor het geen echt land is: één volk. België is een een staatsrechtelijk construct om de losse onderdelen Wallonië en Vlaanderen (en zelfs nog een piepklein Duitssprekend stukje) te verbinden. Ga je kijken naar wat alle Belgen gemeenschappelijk hebben, dan kom je op bitter weinig uit. De Walen en de Vlamingen hebben ieder hun eigen televisiestations, nieuwswebsites en kranten. Ze hebben hun eigen culturele grootheden en gevoel voor humor. De twee bevolkingsgroepen leven geheel gescheiden van elkaar en van interactie is alleen op het nationale politieke niveau sprake. Deze club mensen heeft dan weer niet veel in te brengen, want veel verregaande bevoegdheden zijn gedecentraliseerd naar lokale overheden.

De enige twee zaken die in theorie echt 'van alle Belgen' zijn, zijn het nationale voetbalelftal en de Koning. Maar de eerste doet het al sinds eind jaren '90 bitter slecht in WK's en EK's, en de tweede wordt gezien als een schertsfiguur die nog niet in een projectie van de schaduw van de teen van Willem-Alexander kan staan.

Vlamingen en Walen, wees toch gewoon eens moedig en hef België gewoon op. Dat de troonswissel wordt gezien als genante vertoning, en niet als volksfeest, zegt eigenlijk alles.