De 'cultuurverandering' van Knot
In een interview met het FD, vanochtend, pleitte DNB president Klaas Knot voor de uitgifte van eurobonds en een vanuit Brussel geleide plan-economie.
Laat ik nu altijd gedacht hebben dat het de taak was van een centrale bankier om te waken over de prijsstabiliteit, maar zéker niet de taak om zich direct dan wel indirect nadrukkelijk met de politiek te bemoeien. En dat is precies wat Knot hier doet. Pleiten voor eurobonds is een absoluut politiek pleidooi. Deze week heb ik al voorspeld dat dit zou gaan gebeuren, zie hier. Euroresearcher André ten Dam legde vanmiddag bij onze Finance sectie nog eens uit waarom eurobonds nooit, maar dan ook nooit voor Nederland ingevoerd moeten worden. Maar warempel, wat zien we? Knot laat er geen gras over groeien, hij ontpopt zich, evenals Rutte, als een spreekbuis van de Europese Commissie.
Maar Mark Rutte heeft toch altijd gezegd tegen eurobonds te zijn? Dat klopt, maar hij heeft ook gezegd 'geen cent naar Griekenland', 'geen belastingverhoging', 'ik geef elke werkende 1000 euro', enzoverder. Met andere woorden, het woord van Mark Rutte is evenveel waard als het papier waarop het gedrukt staat. En was het niet uitgerekend Rutte, die Klaas Knot naar voren heeft geschoven als opvolger van Wellink, in plaats van de door het DNB-bestuur voorgestelde (en veel geschiktere) Lex Hoogduin? Het is hoogst ongebruikelijk dat een premier zich rechtstreeks bemoeit met de opvolger van de president van DNB, en al helemaal als hij zich daarbij ook nog eens keert tegen de unanieme voordracht van het bestuur van DNB zelf. Volgens Rutte zou Hoogduin 'niet geschikt' zijn om de gewenste 'cultuurveranderingen' door te voeren. We zien nu welke 'cultuurveranderingen' Rutte op het oog had.
De boodschap van Knot is de ultieme eurofiele boodschap van het grootbedrijf en het grootkapitaal. In het kort komt het hier op neer. Breek om te beginnen alle opgebouwde rechten van werknemers af: ontslagbescherming, ww-duur, pensioenrechten, allemaal te duur en slecht voor de winstgevendheid van het multinationale bedrijfsleven, dat immers moet concurreren met lage lonen landen. Ten tweede moeten de (financiële) risico's van eurozone landen gedeeld worden. Knot ziet dat als 'het sluitstuk'. In het gesprek met het FD zegt hij dat het delen van risicos tussen landen een logisch sluitstuk is van de Europese eenwording:
"Zo niet, dan kan de monetaire unie alleen overleven als je nationaal veel grotere buffers aanhoudt. Anders loop je weer het risico dat de hele boel gaat ontsporen. Als je niet bereid bent in Europa soevereiniteit met elkaar te delen, is de uitkomst de facto dat je soevereiniteit overdraagt aan financiële markten. Zie het als een brandverzekering. Je hebt achttien huizen, bij elkaar in de buurt. Dus sluit je met zn allen een brandverzekering af. Als je dat niet wilt doen, moet je het alle achttien individueel gaan regelen. Dat is toch een stuk minder efficiënt."
Die brandverzekering zou dan volgens Knot moeten bestaan uit eurobonds. Dat dit de Nederlandse staat jaarlijks al gauw enkele miljarden aan extra rente kost neemt deze 'president' voor lief. Volgens Knot moeten we de bankbuffers maar herstellen:
"Mijn belangrijkste les is daar dat we de financiële sector op veel te lage kapitaalbuffers hebben laten opereren. Van alle hervormingen vind ik de belangrijkste: kapitaal, kapitaal en nog eens kapitaal."
Knot heeft gelijk waar hij zegt dat een monetaire unie alleen goed kan functioneren met landen die over min of meer dezelfde concurrentiekracht beschikken. Maar dat is nu juist het grote probleem in de eurozone. De economieën van die landen zijn nu eenmaal niet gelijkwaardig, maar onderling sterk verschillend. Daarom werkt deze muntunie ook niet en is er in de meeste landen, waaronder de nummers twee, drie en vier van de eurozone, sprake van oplopende werkloosheid en economische krimp. Maar in plaats van de enig juiste conclusie te trekken die in zo'n geval overblijft, trekt Knot de omgekeerde conclusie, waarbij hij zich tevens op de stoel van de politiek zetelt. Zou Knot zich weleens hebben afgevraagd wat de burgers van Nederland of van de eurozone of van de Europese Unie willen? Of doen die er volgens de president van DNB niet meer toe?
Volgens Knot is de conjunctuur verbeterd en dus breekt volgens hem nu de tijd aan om te kijken wat er moet gebeuren om de economische fundamenten te verstevigen. En daarmee bedoelt Knot de 'economische fundamenten', zoals die door Brussel gewenst zijn. Met andere woorden: we moeten bindende economische contracten afsluiten, zoals die door de Europese Commissie naar voren worden gebracht. Weet u nog? Afgelopen december, vlak voor de Eurotop die maand? Rutte ontkende in alle toonaarden dat die contracten 'bindend' zouden zijn. Het woord 'engage' zou door de vertaaldienst van de unie verkeerd zijn vertaald. Dit voorbeeld toont weer eens aan, waarom een Verenigde Staten van Europa nooit kan werken: men verstaat elkaar niet eens, zelfs niet bij dergelijke wezenlijke onderwerpen. Het gaat hier niet om een detail, maar om ingrijpende, blijvende en structurele zeggenschap van Brussel op alle belangrijke terreinen van onze samenleving: de woningmarkt, de arbeidsmarkt, ons sociale zekerheidsstelsel en onze pensioenen. Hierover zei Knot alvast dat ons huidige pensioenstelsel 'onhoudbaar' is:
"Het huidige stelsel met een hoge uitkering en een hoge mate van zekerheid is niet houdbaar in het licht van de komende vergrijzing. Het is onontkoombaar dat we naar een stelsel gaan waarin minder zekerheid zal bestaan over de hoogte van de pensioenuitkering."
Nu doet Knot het wéér. Hij bedrijft hier politiek, iets anders kun je het niet noemen. Ja, hij is adviseur van de minister, maar een onafhankelijk adviseur geeft zijn adviezen achter de schermen, aan degene aan wie hij geacht wordt te adviseren, en niet 'en plein public'. Dan is het geen adviseren meer, maar politiek bedrijven. Knot is derhalve ongeschikt als president van de onafhankelijke DNB en zal vervangen moeten worden. Hij wil dat Brussel de baas wordt over ons geld; en als Brussel de baas wordt over ons geld, dan is Brussel de baas over ons land. Zo simpel is dat. En deze Jan Klaas Knot vind het, als 'onafhankelijk' centraal bankier, allemaal best.
Maar we hadden het kunnen weten, we waren gewaarschuwd. Weet u het nog, in de zomer van 2012? In een interview, voorafgaand aan de cruciale ECB-vergadering, in juli 2012, zei Knot, dat er geen 'plan B' bestaat en dat DNB ook geen serieus plan had opgesteld wat te doen als de Euro zou verdwijnen. Knot:
"Er is nog maar één weg uit de crisis: eerst een begrotingsunie en een bankenunie, en dan een politieke unie van de eurolanden. Zonder zo'n unie kan de euro niet voortbestaan. Een plan is iets dat je denkt te kunnen uitvoeren. De kosten van het opbreken van de eurozone zijn echter te hoog. Zover komt het niet."
Nog los van het feit dat hij verzwijgt wat het Nederland jaarlijks kost om deel uit te blijven maken van deze transferunie, is zijn uitspraak op zijn minst discutabel. Laat het Nederlandse volk dan een berekening zien waarin ondubbelzinnig aangetoond wordt dat het opbreek-scenario duurder is dan het doormodderscenario. Maar dat kan Knot niet, anders was het allang gebeurd. Knot doet, net als alle andere euro-adepten, aan bangmakerij. Dat toon ik aan in mijn boek 'Het Eurobedrog', dat volgende maand verschijnt.
Knot gaat dus vol voor de euro. Dat bleek destijds ook uit diens stemgedrag tijdens die cruciale vergadering op donderdag 2 augustus 2012, waarin Knot zich tegen de lijn van Jens Weidmann keerde; een lijn die DNB tot dan toe altijd had gevolgd. Het betrof toen het voorstel van Draghi om in het najaar van 2012 een derde, omvangrijke LTRO (lange termijn herfinancieringsoperatie) in gang te zetten, teneinde de lange rente in Italië en Spanje langdurig naar beneden te krijgen. Draghi koos uiteindelijk niet voor een derde LTRO, omdat diens fameuze OMT leek te werken. Draghi zei toen: 'policy makers will do whatever is needed to preserve the euro'. We schrijven 26 juli 2012, de dag voorafgaand aan de Olympische Zomerspelen in Londen. U weet, dat OMT betrof een onbeperkt opkoop programma van staatsobligaties van zwakke landen om hun rente te drukken, maar dit terzijde.
Knot denkt net als Merkel, dat het mogelijk is om de Latijnse cultuur te veranderen en die zuidelijke landen een 'Duitse' discipline op te leggen. Knotsgek. Knot is een technocraat, die gelooft in een afdwingbare wereld. Vanaf deze plaats zou ik tegen de heer Knot willen zeggen: 'ga eens een paar jaar in Spanje of Portugal wonen en kijk eens goed hoe het economisch systeem in die landen werkt'. Je blijft je verbazen over het gebrek aan empathisch vermogen bij dit soort technocraten. En dat als baas van DNB.
Rutte en consorten en vazallen menen de wijsheid in pacht te hebben met hun euro-adoratie, maar de eurozone realiteit laat iets heel anders zien: massale werkloosheid en sociale ellende. De burger betaalt de prijs van de crisis niet de Klaas Knotten van deze wereld, die met vijf ton euro's per jaar naar huis gaan of de leden van de EC, die netto nog meer overhouden. Het zijn de burgers en de middenstanders die het gelag betalen. De euro heeft hun niet de beloofde 'volledige werkgelegenheid' gebracht, noch de welvaart die hun in het vooruitzicht was gesteld. Maar naast deze economische argumenten om onmiddellijk te stoppen met dit desastreuze politieke experiment, is misschien nog wel belangrijker, dat Rutte en consorten menen dat de stem van het volk genegeerd kan (blijven) worden. Dat zou weleens een ernstige misrekening kunnen blijken te zijn.
Uit deze EU en wel NU.
Hier vindt u een overzicht van mijn columns en u kunt mij hier volgen op Twitter.
Lees ook