Kardinaal Pizzaballa vertrekt uit Jeruzalem: staat de volgende paus al op?

Want wie de beelden bekijkt van zijn vertrek (zoals deze video: klik hier), ziet het zelf: dit is geen normaal afscheid. Dit is het afscheid van een geliefde herder, een man die iets teweeg heeft gebracht. En misschien wel: de toekomstige paus.

Pizzaballa is een zeldzaamheid in onze tijd. Licht conservatief in leer en praktijk, maar zonder hardheid. Traditioneel, maar moedig en doortastend. Tijdens de recente oorlog in Gaza durfde hij wat zovelen niet aandurfden: zichzelf aanbieden in ruil voor gegijzelde mensenlevens. Ja, u leest het goed. Terwijl de wereld toekeek, bood Pizzaballa zich publiekelijk aan om Hamas-gijzelaars te vervangen.

Dat Hamas daar niet op inging, doet niets af aan de betekenis van dat moment. Hier stond een kardinaal op die méénde wat hij zei. Geen PR-stunt, geen mediataal. Pure moed en naastenliefde.

In Jeruzalem laten de mensen hem met pijn in het hart gaan. Niet omdat hij faalde – integendeel – maar omdat hij als Latijns patriarch orde bracht, rust, helderheid én moreel leiderschap. Hij wordt herinnerd als een uitstekend bestuurder: een man van structuur, maar ook van menselijkheid.

Het feit dat het gerucht over zijn mogelijke pauskeuze zo breed leeft onder zijn ‘eigen volk’ daar, zegt veel. De mensen die hem het best kennen, zijn er het meest van overtuigd: deze man zou het kunnen. En belangrijker: hij zou het goed kunnen.

Pizzaballa is jong voor een kardinaal – nog geen zestig. Als hij gekozen wordt, kan hij met gemak twintig tot dertig jaar het schip van Petrus besturen. In een tijd waarin de katholieke Kerk intern verdeeld is tussen progressieve krachten en traditionalisten, zou Pizzaballa weleens die zeldzame figuur kunnen zijn die beide werelden weet te verbinden.

Anders dan paus Franciscus – die vaak vaag en ambivalent was in zijn uitspraken over moraal en leer – is Pizzaballa duidelijk in de doctrine, zonder te vervallen in starheid. Hij is loyaal aan de kern van het geloof, maar ook gevoelig voor de noden van de tijd.

Met die combinatie – heldere leer, pastorale moed, bestuurlijke kracht én spiritueel charisma – kan hij een paus worden die de katholieke Kerk weer koers geeft.

De grote vraag is: kan hij het conclaaf overtuigen? In Rome zijn meerdere kandidaten in de running. Maar Pizzaballa lijkt aan terrein te winnen, zeker nu zijn profiel steeds duidelijker wordt: een paus die het Heilige Land kent, die de pijn van conflictgebieden van binnenuit begrijpt, die weet wat opoffering betekent – en die bovendien uitstekend bestuur kan voeren.

Dat is zeldzaam. En dat weet men in het Vaticaan ook.