Tweede Kamer, ga niet naar Iran!

De Tweede Kamerleden die zich bezig houden met Buitenlandse Zaken willen dit voorjaar een bezoek brengen aan Iran. Ze willen in Iran “een beter beeld krijgen van de politieke en maatschappelijke ontwikkelingen”. Maar wat zij in Iran werkelijk denken te bereiken is mij een raadsel.

Iran is een van de grootste steun pilaren van allerlei radicaal-islamitische bewegingen in de wereld en een gevaar voor met name Israël. Vele Iraanse mensenrechtenactivisten stellen dat de huidige spontane liefdesverklaringen van het Westen richting Iran zeer ongepast is voor de vele politieke gevangenen in Iran, de mensenrechtenschendingen, illegitieme regime wat door ondemocratische wijze tot stand is gekomen en regionaal gevaar wat Iran nu vormt. Een geïnstitutionaliseerde voorbeeld van de mensenrechtenschendingen is het Iraanse wetboek van strafrecht dat stelt dat het leven van een vrouw de helft van de waarde heeft als die van een man. Artikel 300 van het wetboek bepaalt dat de "Deyeh" (bloedgeld) van een moslimvrouw de helft van de "Deyeh" van een man is. Een vrouw kan haar huis niet verlaten zonder toestemming van haar man, zelfs om de begrafenis van haar vader bij te wonen (artikel 105 van het Burgerlijk Wetboek).

Eerder bracht een delegatie van het Europees Parlement in december een zesdaags bezoek aan Iran. Na het bezoek van de EU-delegatie onderstreepte vicevoorzitter van het Iraanse parlement Abutorabi-Fard dat het bezoek van de EU-delegatie aan Iran een “cruciale rol zal spelen bij het bevorderen van de status van de Islamitische Republiek Iran en haar doelen”. Het Iraanse regime melkte het bezoek van de EU-delegatie maximaal uit via de staatsmedia (Iran kent geen onafhankelijk media) en liet het eigen volk geloven dat het Westen “op audiëntie mocht komen” en dat Iran internationaal aan “gezag en prestige heeft gewonnen”. En als antwoord op het bezoek executeerde het Iraanse regime 32 politieke gevangenen tijdens het bezoek van de EU-delegatie aan Iran. De boodschap van Iran was: we doen wat we willen!

In een reactie op het bezoek van de EU-delegatie aan Iran, zei de oprichter van de Iraanse Groene Partij Kazem Mousavi in een radio-interview vanuit Berlijn: "Men kan concluderen dat op basis van het bezoek van deze parlementariërs mensenrechtenschendingen kennelijk een gevolg zijn van waarden die in de islamitische en culturele overtuigingen van de mensen in Iran leeft en is het regime alleen bezig met de uitvoering van deze idealen en waarden van de mensen. Het repressieve wijze hoe het regime met haar bevolking omgaat en de velen honderden executies van haar critici zijn dus kennelijk slechts een cultureel verschil tussen het Westen en Iran wat we dus moeten accepteren."

Een ander zorg is dat Iran door het aanbieden van lucratieve olie-en gascontracten het Westen wil paaien, met name de Europese Unie, om de sancties te verlichten. Landen als Zweden, traditioneel gezien als verdediger van mensenrechten, hebben zich direct in de rij geplaatst om zaken met Iran te doen. De Zweedse minister van Buitenlandse Zaken Carl Bildt verklaarde onlangs dat hij geen problemen ziet om de sancties al in januari te reduceren. Andere landen, zoals Italië, hebben al de minister van Buitenlandse Zaken verstuurd om zakelijke kansen te grijpen als de sancties worden opgeheven. Iran zal van deze gelegenheid gebruik maken om haar hegemonie over de regio te verbeteren en zal dus elke opheffing van de verlammende sancties van harte verwelkomen. Ironisch genoeg waren dat dezelfde sancties die de nucleaire ambities van Iran hebben vertraagd en Iran gedwongen heeft om aan de onderhandelingstafel deel te nemen. En dit is ook mijn zorg voor het bezoek van de Tweede Kamerleden aan Iran. Gaat de Kamer als koopman of als dominee naar Iran? Het is het een of het ander.

Het bezoek van de EU-delegatie werd zonder preconditions afgelegd. De Tweede Kamer is ook van plan om zonder voorafgaande voorwaarden, zoals een ontmoeting met de woordvoerders van de oppositie of een debat over de situatie van de mensenrechten in Iran aan te gaan. Maar los van besprekingen over de mensenrechten, is de Tweede Kamer-delegatie uitermate naïef om te denken dat een bezoek aan Iran een positief effect op het terrein van mensenrechten kan hebben. President Rouhani is iemand met mooie praatjes, maar Iran is nog steeds een staat die terreur ondersteunt en honderden executies per jaar uitvoert.

Het doel van de linkse partijen die het bezoek aan Iran hebben geïnitieerd, kan niet anders worden geïnterpreteerd dan uiteindelijk het ondersteunen van de Islamitische Republiek Iran, vooral omdat zowel de linkse partijen als Iran een gemeenschappelijke anti-Amerikaanse en anti-Israëlische houding delen. Ik hoop dat de Tweede Kamer-delegatie afziet van haar voornemen om naar Iran te gaan. Een reis naar Iran zal uiteindelijk niet alleen contraproductief zijn voor de oppositie, maar zal ook totaal niks uithalen wat betreft de mensenrechtensituatie in Iran. Helaas zijn de mullahs erin geslaagd om het Westen te misleiden door zichzelf portretteren als slachtoffers van westerse hardliners.