Kabinet gaat crisis op huizenmarkt te lijf

Van minister Donner hebben we deze kabinetsperiode nog maar weinig gehoord. Als we De Telegraaf mogen geloven heeft hij eindelijk eens iets fatsoenlijks door zijn handen laten gaan.

De Telegraaf opende vanmorgen met het verhaal dat minister Donner de overdrachtsbelasting gaat aanpakken. Bronnen rondom het kabinet melden dat hij daarmee de vastzittende woningmarkt vlot wil trekken, aldus de krant van wakker Nederland. Er liggen meerdere scenario's op tafel, en in alledrie is het de bedoeling dat we minder belasting gaan betalen. Ik moet eerlijk bekennen dat ik daar niet zoveel tegen heb.

In het mooiste scenario wordt de gehele overdrachtsbelasting afgeschaft, in de andere scenario's is er sprake van een gedeeltelijke afschaffing of een afschaffing die alleen voor starters op de woningmarkt geldt. Het grapje zou zomaar eens enkele miljarden euro's kunnen kosten, dus de minister wil wel graag weten of het plan zoden aan de dijk zal zetten.

Het lijkt me geen slecht idee om in de huidige toestand van de huizenmarkt te kijken naar mogelijkheden om burgers te matsen. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) maakte gisteren bekend dat de huizenprijzen in de maand mei gezakt zijn met 1,8 procent ten opzichte van het jaar ervoor. Alweer. Januari 2009 was voorlopig de laatste maand waarin mensen rendement konden behalen uit bakstenen. Gezien de extreem hoge prijzen waarvoor Nederlandse huizen van eigenaar wisselen, kan er nog wel wat meer van af (zo'n 30 procent graag, dan hoeven de Duitsers en Belgen ons niet meer uit te lachen).

Maar voor hypotheekbezitters zijn dalende huizenprijzen een strop die zich langzaam om hun keel sluit. De hypotheek blijft hetzelfde, de financiering blijft hetzelfde, maar het onderpand verliest geleidelijk aan zijn waarde. Op een kopersmarkt waarin vrijwel iedereen afhankelijk is van een flinke hypotheek, is dat het beste recept om de hele boel tot stilstand te brengen.

Of het plan van de Rabobank om het Nederlandse hypotheekaanbod te beperken zoden aan de dijk zou zetten weet ik niet, het lijkt mij eigenlijk niet zo slecht. Ook een geleidelijke afbouw van de hypotheekrenteaftrek zou bespreekbaar moeten zijn als kopers de belofte krijgen dat ze geen overdrachtsbelasting meer hoeven te betalen. In ieder geval is de Woonvisie van Piet Hein Donner een prima aanzet om de Nederlandse kopersmarkt nieuw leven in te blazen.

Ik weet alleen niet of het zo'n goed idee is om het voordeel te beperken tot starters. De Nederlandse schuldenlast is gigantisch, en zou met een belastingvoordeel voor starters alleen maar groter worden. Wellicht is het verstandiger om potentiële starters een eerlijkere huurdersmarkt te bieden, waardoor we de vastgoedbubbel kunnen laten leeglopen voordat we er nog meer mensen mee zouden duperen.

Feit is dat een volledige afschaffing van de overdrachtsbelasting zeer welkom zou zijn. Hiermee zou Donner het verlies op de waarde van huizen verzachten door de aankoopprijs van een nieuw huis naar beneden te brengen. Mogelijk dat de markt daar inderdaad weer van in beweging komt.