Jonge Turkse joden vertrekken naar Amerika, Israël en Europa

500 jaar nadat sultan Bayezid II joden verwelkomde in het Ottomaanse Rijk zijn er nog minder dan 17.000 joden over in Turkije.

Dat bericht de Times of Israel. Deze Israëlische krant legt uit dat steeds meer Turkse joden (en dan met name jongeren) naar andere landen emigreren. De redenen dat ze hun moederland achter zich laten?

1. De Turkse economie hapert. De officiële werkloosheid is hoog, de officieuze werkloosheid zelfs veel hoger. Zoals altijd zijn met name jongeren daar het slachtoffer van - zelfs jongeren met een goede opleiding. Het zijn dan ook niet alleen Turkse joden die om deze reden emigreren; ik spreek dagelijks met goed opgeleide islamitische Turken die ook graag naar andere oorden vertrekken om daar een goede baan te vinden. De jongste generatie lijkt de moed wat dat betreft op te geven voor hun eigen land.

2. De autocratische tendensen van president Recep Tayyip Erdogan en zijn AK Parti. Turkse joden hebben, aldus de Times of Israël, het gevoel dat hun vrijheid - en die van alle Turken in het algemeen, maar zeker die van minderheden - steeds verder beknot wordt door de islamistische regering.

3. Het groeiende antisemitisme in Turkije. De AK Parti staat bekend als een anti-Israël en, zeker in het buitenland, als een antisemitische partij. Joden worden er tegenwoordig maar al te vaak van beschuldigd deel uit te maken van een complot om de Turkse staat te ondermijnen. De beschuldiging is natuurlijk onzinnig, maar mensen die Turkije eens bezoeken en met Turken spreken zullen al snel ontdekken dat deze opvattingen wijd verspreid zijn. Vorig jaar zag ik bijvoorbeeld hele stapels Mein Kampf boeken liggen bij een boekenzaak waar goedkope boeken worden verkocht. Een paar dagen later waren ze uitverkocht.

De Times of Israel legt dan ook uit:

Despite a rich history under the Ottomans — rising to prominence as ministers, traders and buccaneers — and active involvement in public life in the early Turkish Republic, Turkish Jews no longer contribute significantly to the country’s political or cultural life. In 1948 Turkey was home to about 80,000 Jews; three years later nearly 40% had left. Talking with members of the community today, one is likely to hear the future for Jews in Turkey described as “bleak”.

Het gevolg? De joodse populatie wordt steeds ouder en het aantal geboortes in joodse kringen neemt af.

Morgen zijn de Turkse parlementsverkiezingen. Hoewel ik zelf verwacht dat de AKP de grootste wordt met zo'n 40% van de stemmen zijn er peilingen die aangeven dat Erdogan en de zijnen met minder genoegen zullen moeten nemen. Als dat klopt kon er weleens een wisseling van de wacht plaatsvinden; het is namelijk mogelijk dat de Koerden 10% of meer van de stemmen binnenhalen waardoor zij zitting kunnen nemen in het parlement. Erdogan is zijn meerderheid qua zetels dan kwijt.

Er staat morgen dus veel op het spel, wat dan ook de reden is dat alle partijen een slotoffensief hebben ingezet om kiezers naar de stembus te lokken. De Amerikaanse journalist Daniel Pipes noemde de verkiezingen van morgen eerder al 'de laatste vrije verkiezingen van Turkije.' Als de AKP haar meerderheid verliest kon dat weleens te pessimistisch zijn geweest.