Minister De Jager laat de Duitsers als een baksteen vallen in hun verzet tegen het aanzetten van de geldpersen door de ECB.
Op Jan Kees de Jager kom ik zo dadelijk terug, maar als inleiding tot het onderwerp eerst het volgende. Zo'n veertig jaar geleden circuleerde over het conflict in het Midden-Oosten een cynisch grapje: 'De Palestijnen hebben gezworen door te vechten tot de laatste Egyptenaar'. Hieraan moet ik denken nu alsmaar luider de roep klinkt om 'de euro te redden' (alsof die niet ten dode is opgeschreven). De probleemlanden, de Europese Commissie en zelfs de Angelsaksische landen (waar bemoeien die zich mee) vinden dat Duitsland nu echt zijn verzet (en daarmee zijn kredietwaardigheid) moet opgeven.
Houdt Merkel stand?
Bondskanselier Merkel gaf deze week tijdens het overleg met president Sarkozy en premier Monti geen krimp inzake voorstellen om 'de euro te redden' door middel van financiële malversaties. De geldpersen van de ECB mogen niet op volle toeren draaien en de eurobonds van commissievoorzitter Barroso blijven vooralsnog toekomstmuziek.
Merkel houdt dus nog het been stijf. Zij heeft daar goede redenen voor. Afgezien van een paar kleine landen waaronder Nederland, zou Duitsland volgens deze roeptoeters in zijn eentje die hele krakkemikkige eurozone (binnenkort inclusief België en Frankrijk) uit de wind moeten houden. Dat zou gaan ten koste van de Duitse kredietwaardigheid. Want die is bepaald niet onbegrensd. Nog deze week gaf de obligatiemarkt een waarschuwing af dat de bodem van de Duitse schatkist zichtbaar wordt.
Zeker geen aanmoediging tot roekeloze reddingsacties.
Of is die ferme houding van de bondskanselier louter een zaak van onderhandelingstactiek? In ruil voor een vrije rol van de ECB en wie weet zelfs eurobonds, zou Merkel - zo is de gedachte - verdragswijzigingen willen afdwingen die Brussel (lees: Berlijn) een grotere greep op het financieel-economische beleid in de probleemlanden moeten geven. Het is overigens een illusie dat langs die weg de problemen kunnen worden opgelost. Landen als Italië en Griekenland zijn immers praktisch onbestuurbaar omdat vrijwel alles daar loopt via informele - soms ook criminele - netwerken.
Oorlogstaal
Hoe het ook zij, de druk op de Duitsers is immens.
Spiegel Online signaleert bezorgd de toespelingen met een hoog Godwin-gehalte in de buitenlandse media.
The Times bijvoorbeeld, raakt doelbewust een Duitse open zenuw onder de veelzeggende kop '
Germany has declared war on the eurozone':
If Clausewitz is right that war is the continuation of policy by other means, then Germany is again at war with Europe at least in the sense that German policy is trying to achieve in Europe the characteristic objectives of war the redrawing of international boundaries and the subjugation of foreign peoples.
Jacques Attali, die ooit moest opstappen als topman van de Oost-Europa Bank - naar verluid mede vanwege exorbitante uitgaven voor de aankleding van het bankgebouw - doet in de Franse pers ook een duit in het zakje. Diens commentaar herinnert
Spiegel Online zelfs aan
Verdun, de huiveringwekkende plaatsnaam die symbool staat voor zinloos bloedvergieten op de Europese slagvelden, en ook al zo'n open zenuw van de Duitsers. De flamboyante connaisseur van marmeren vloeren en gouden kranen schrijft onder meer:
Deutschland und Frankreich waren, einer nach dem anderen, im letzten Jahrhundert vier Mal in der Situation, wo sie durch absurde oder beschämende Entscheidungen Europa in ein Ruinenfeld verwandeln konnten. Und sie taten es. [ ] Heute ist es wieder an Deutschland, in seiner Hand die Waffe zum kollektiven Selbstmord des fortschrittlichsten Kontinents der Welt zu halten. Wenn es sich weigert, den engen Weg zu beschreiten, der zwischen den Stützungskäufen der EZB, der Ausgabe von Euro-Bonds und einer Vertragsänderung im Sinne einer leichteren Sanktionierung der Laxheit der einen und dem Egoismus der anderen verläuft, dann kommt die Katastrophe.
Als je het mij vraagt worden de Duitsers van deze goedgerichte stoten onder de gordel toch knap zenuwachtig. Maar één troost hebben ze: de kleine buurman Nederland, in de persoon van minister De Jager, blijft als een rots in de branding trouw aan Duitse kant staan. Uh......? Nou niet dus.
De Jager: zet desnoods de geldpers aan
Net nu het erop aankomt laat Jan Kees de Jager de Duitsers als een baksteen vallen.
Welt Online onder het kopje 'Merkel zunehmend isoliert' over deze opmerkelijke tournure:
Und die treuesten Alliierten gehen Merkel von der Fahne. Der niederländische Finanzminister Jan Kees de Jager, ebenfalls Herr über einen gesunden Staatshaushalt und stolzes Mitglied im Club der Triple-A-Länder, wollte vor einem Treffen mit der finnischen Ressortkollegin Jutta Urpilainen und Bundesfinanzminister Wolfgang Schäuble am Freitag eine aktivere Rolle der EZB nicht mehr ausschließen.
Was die EZB betrifft, ist unsere Position der deutschen sehr nah, oder fast gleich, sagte er. Aber: In einer Krise sollte nichts von vornherein ausgeschlossen werden. Am Ende muss etwas passieren.
Dus: "Wat de [actieve rol van de] ECB betreft [...] moet er iets gebeuren" volgens Jan Kees de Jager. Voor alle duidelijkheid: een 'actieve rol van de ECB' is monetair jargon voor het bijdrukken van euro's. Dit is nog nooit vertoond: een Nederlandse minister van financiën die de bankbiljettenpers wil aanzetten. Wie of wat Jan Kees de Jager beweegt om over te lopen naar het kamp van de inflatiemakers blijft voorlopig gissen. Is het de bankenlobby, Bernard Wientjes, misschien zelfs Washington of Goldman Sachs?
Nu we toch middenin de oorlogsretoriek zitten: de Duitsers hebben een mooi woord voor dit gedrag van onze Jan Kees: 'Fahnenflucht' . Wij zouden zeggen: desertie in oorlogstijd.
