Is voetbal straks alleen maar voor de allerrijksten?

Nu de voetbalwedstrijden wereldwijd hervat worden, kijken trainers, spelers en fans vol enthousiasme uit naar de rest van het jaar. Trainers die hun ploeg naar een volgende overwinning leiden, spelers die hun onwaarschijnlijk talent met iedereen delen en fans die hun favoriete team naar de eindzege schreeuwen. Toch kan het laatste in de toekomst eventueel verdwijnen.

Uit onderzoek van UBS en PwC is namelijk gebleken dat voetbal steeds meer en meer een statussymbool wordt. Dit is omwille van de grote investeringen van miljardairs die clubs opkopen. Bij deze overnames wordt voetbal niet meer gezien als ontspanning maar als een grote bron van inkomsten. Dit is een trend die zich al jaren doorzet en waarvan de fans stilaan de gevolgen voelen. De vraag blijft dan ook: Is voetbal straks alleen maar voor de allerrijksten?

Engeland boven!

Uit onderzoek is gebleken dat de teller van ‘miljardairs met een voetbalclub in handen’ in 2017 op 109 stond, sindsdien is dit aantal vast en zeker gestegen. Zeker omdat de populariteit van het voetbal nog steeds in de lift zit, bij zowel de fans als bij de investeerders. Het zijn vooral de Britse ploegen die de zakenmannen nauw aan het hart liggen.

Een van de eerste miljardairs die investeerden in het (Britse) voetbal was Roman Abramovitsj die een voorliefde had voor Chelsea. Abramovitsj, wiens vermogen geschat werd op 15 miljard euro, kocht de club voor ongeveer 150 miljoen euro in 2003. Hij zorgde er niet alleen voor dat de club haar schulden kon afbetalen, maar ook dat Chelsea kon rekenen op meerdere transfers. Abramovitsj zijn investering legde Chelsea geen windeieren want de ploeg haalde maar liefst vijf landstitels, vier FA-cups, drie League Cups en een Champions League-zege binnen.

Manchester City is niet alleen de geliefkoosde voetbalploeg van topspelers zoals Kevin De Bruyne, Danilo Luiz da Silva en Vincent Kompany, maar ook van miljardair Sheikh Mansour. Hij had in 2009 namelijk 370 miljoen euro over voor deze Engelse ploeg en werd dankzij deze aanzienlijke investering de volledige aandeelhouder van de club. Het resultaat? Vier eindoverwinning in de Premier League, twee FA-cups en vijf League Cups. De investeringen, uitbreidingen en overwinningen van Manchester City hadden niet alleen een enorme invloed op de marktwaarden van spelers, op de financiële steun van voormalig sponsor Nike maar ook op Mansour zelf. Hij kreeg in 2015 namelijk 377 miljoen euro aangeboden toen hij 13% van zijn aandelen in de club verkocht. Van een opmerkelijke ‘return on investment’ gesproken.

Ook in Nederland

Toch zijn het niet alleen Engelse clubs die geliefkoosd zijn bij rijke businessmannen. Ook Nederlandse ploegen konden al genieten van grote investeringen van miljonairs en miljardairs. Zo was er bijvoorbeeld Nol Hendriks die vanaf 1981 voetbalclub Roda JC financieerde. Dankzij Hendriks groeide Roda JC vanaf 1989 uit tot een vaste subtopper in de Eredivisie. Roda JC bereikte tijdens het seizoen 1994/1995 zelfs een hoogtepunt uit de clubgeschiedenis namelijk de tweede plek in de eredivisie, net achter Ajax. Samen met Theo Pickée bouwde Hendriks ook een nieuw stadion en zo kon Roda JC in 2000 verhuizen van Kaalheide naar het Parkstad Limburg Stadion. Hoewel Hendriks de club verliet in 2009, bleef de liefde tussen hem en Roda JC altijd bestaan.

Een andere Nederlandse club die kon rekenen op megainvesteringen was AZ. Miljonair Dirk Scheringa en het geld van zijn bedrijf Frisia (later DSB) koos namelijk AZ te ondersteunen vanaf 1993. Scheringa werd toen voorzitter van deze profvoetbalclub en zal dit blijven tot 2009. In 2005 kreeg hij AZ zelf in handen en AZ begon aan de opmars richting de Eredivisie en naar de (sub)top. Dankzij de kampioenschapen van de Eerste divisie in 1996 en 1998, kon AZ sindsdien telkens deelnemen aan de Eredivisie. Ook tussen 2005 en 2009 kon AZ genieten van meerdere overwinningen en finales. Zo kreeg het een halve finaleplek in de UEFA Cup, een derde plaats in de Eredivisie in 2005 en een tweede plaats in 2006. Deze prestaties hadden niet alleen invloed op de fans en voetbal quoteringen, maar uiteraard ook op de financiële middelen. De ploeg haalde namelijk toptalent zoals Maarten Martens, Mounir El Hamdaoui, Moussa Dembélé en Stijn Schaars naar de ploeg en sloot het een jaar later ook een deal met hoofdsponsor AFAS.

Waarom investeren in voetbal?

Er zijn twee grote redenen waarom miljardairs willen investeren in voetbal: een groeiend kapitaal en een stijgende bekendheid. Dat voetbal nog altijd een statussymbool is, blijkt uit de recente investeringen zoals die van Guo Guangchang (Wolverhampton Wanderers) in 2017, Vichai Srivaddhanaprabha (Leicester City) in 2016 en de familie Glazer (Manchester United) in 2016. Zij zien meestal alleen maar de geldsom die aan de overname verbonden is. Het plezier dat de fans uit het voetbal halen, wordt steeds meer naar achteren geschoven. Hoewel voetbal al decennia lang één van de best betaalden sporten ter wereld is, bleef het toch nog altijd toegankelijk voor de fans. Een enorme loonsverhoging van de spelers resulteerde niet in verhoging van de ticketprijzen. Toch veranderde dit de voorbije jaren wegens die grote investeringen, dit tot ontevredenheid van de fans. Het is de miljardairs ook vooral te doen om financiële samenwerkingen. Niet alleen met de club, maar ook met potentiële sponsoren en televisiebedrijven. Een van de grootste voorbeelden daaromtrent is ongetwijfeld het WK voetbal in Qatar, in 2022. Vele sponsoren en televisiestations staan te popelen om verslag uit te brengen over dit sensationele evenement en hebben daar onwaarschijnlijk hoge bedragen voor over. Zullen investeringen van de bekende WK voetbal sponsoren zoals Hyundai, Budweiser en Qatar Airways, de strijd om televisie rechten en de statistieken omtrent de wedstrijden de ticketprijs voor het WK voetbal nog meer doen stijgen? Naar alle waarschijnlijkheid wel.

Hoewel het vooral de financiële redenen zijn waarom er geinvesteerd wordt in het voetbal, kan het de voetbaleigenaren ook te doen zijn om de naamsbekendheid en het worden van een ‘held’ in hun land. Sommige miljardairs kiezen er namelijk voor om een sportclub te kopen zodat zij als rijke zakenman een band kunnen opbouwen met de lokale gemeenschap. Als je er namelijk voor zorgt dat de club zijn schulden kan afbetalen en meerdere overwinningen boekt dankzij een fantastische transfer, dan word jij aanzien als degene die de club gered heeft. Dit is een trend die zich vooral voordoet in Amerika en Europa.

Wat brengt de toekomst voor investeringen in het voetbal?

Dat er meer miljardairs in het voetbal zullen investeren de komende jaren, staat al vast. Het is nog afwachten welke invloed dit gaat hebben op het kapitaal van de allerrijksten, de ticketprijzen voor de fans en het voetballandschap in het algemeen.