De Club van Tien Miljoen ziet met lede ogen aan hoe Nederland helemaal dichtslibt. Ze bespreken een nieuw boek, 'NEUROCITY', van John Carver, waarin dit probleem volgens hen uitstekend wordt toegelicht.
Voor Carver is overbevolking net een veenbrand. Nadat de open vuurtjes gedoofd zijn – zaken als zomerdrukte, fileleed, burenoverlast, woningtekort halen even het nieuws en verdwijnen dan weer - smeult de veenbrand door in afwachting van nieuwe oplaaiende vlammen. Nederland is op weg om één grote stad te worden met neurotische inwoners: Neurocity. Steeds meer groen moet wijken voor huizenbouw. Immigratie holt het sociale stelsel uit en technologische ontwikkelingen gaan gepaard met een verlies van arbeidsplaatsen.
Carver laat een aantal mensen zelf aan het woord over hun ongemakken in een overvol land. Hij beschrijft de ontwikkeling van Nederland in het industriële tijdperk en het ontstaan van woonwijken buiten de stadskernen, de opeenvolgende immigratiegolven (Indische Nederlanders, gastarbeiders, Surinamers en Antillianen) en het ontstaan van de multiculturele samenleving. Hij laat zien dat de Nederlandse bevolking in vergelijking tot die van andere Europese landen onevenredig hard is gegroeid.
Vervuilde longen maar een volle portemonnee
Dit heeft geleid tot een wildgroei aan flats, rijtjeshuizen en bedrijventerreinen. De toegenomen verkeersdrukte heeft de luchtkwaliteit ernstig verslechterd. Nederland zit in het staartje van de EU-landen als het gaat om milieuvervuiling. Met name fijnstof vormt een ernstige bedreiging van de gezondheid. Het platteland is verworden tot een industrieel complex van agrarische productiebedrijven.
De moderne Nederlander is iemand met vervuilde longen, maar met een volle portemonnee. Omwille van die portemonnee worden natuurgebieden neergezet als toeristisch product, in de vorm van recreatiegebieden en attractieparken. In Nederland hangt een permanent behang van ziekmakend lawaai: snelwegen langs woonwijken, scooters daarbinnen, voortrazende trams en treinen, dreunende vrachtwagens en bulderend luchtverkeer.
BV Nederland?
In Nederland heeft de economie het gewonnen van de leefbaarheid en hebben asfalt en beton het gewonnen van natuur en groen. Carver vindt het opmerkelijk dat de politiek het zo heeft laten afweten. Liberale partijen komen op voor de vrijheid van het individu, maar hoe meer mensen, des te minder persoonlijke vrijheid. Milieubewuste partijen moeten toch inzien dat ongebreidelde groei ruimte onttrekt aan de natuur, en christelijke partijen verzaken hun rentmeesterschap over de aarde door een land te laten ontstaan dat je liever niet door wil geven.
De overheid wil van Nederland één groot bedrijf te maken. Men heeft het over ‘de BV Nederland’, maar welk ander land zou zichzelf ‘een BV’ noemen?
Toekomstbeeld
Door steeds maar weer nieuwe groepen immigranten toe te laten koerst het land af op een steeds grotere maatschappelijke tweedeling. Carver voorziet in 2050 een samenleving als in een drukke Aziatische stad: overvolle perrons, treinen, bussen en trams waar mensen ingeperst worden. In hun vrije tijd gaan mensen naar indoor leisure parcs met allerlei vermaak of naar shopping malls. In de grote steden zijn gettoachtige gebieden ontstaan, vergelijkbaar met de huidige Amerikaanse en Franse voorsteden. Ze worden bewoond door miljoenen werkloze immigranten en hun kinderen, voor anderen zijn het no-go areas. Je maatschappelijke kansen worden bepaald door een digitale registratie van je activiteiten. Overtredingen worden automatisch geregistreerd. Burgers scoren min- en pluspunten die van invloed zijn bij het vinden van werk, huisvesting of het ontvangen van social benefits.
Zeespiegelstijging
Ook Carver gaat in op de effecten van een toekomstige zeespiegelstijging. Hij stelt voor Nederland aan te melden als de 17e deelstaat van de Bondsrepubliek, en zodoende de herhuisvesting van miljoenen bewoners van bedreigde of ondergelopen gebieden aan de grote oosterbuur over te laten. Die schaffen das.
John Carver, NEUROCITY - de overbevolking van Nederland – ’s lands laatste taboe. ISBN 9789463183505, 351 pagina’s, € 23,75.