In memoriam: het raadgevend referendum (2015-2018) is niet meer na stemming Tweede Kamer

Het was immers zijn partij die hoogverraad pleegde jegens alles waarvoor haar oprichters ooit stonden: directe democratie, participatie van burgers, daadwerkelijke invloed op de politiek. Vergeet al die andere partijen: zij waren al nooit echt te porren voor referenda, en zijn hier dus slechts medeplichtig. Nee, het is D66 dat zich stevig moet schamen dat het haar kroonjuwelen zó in de uitverkoop heeft gedaan, puur en alleen om mee te kunnen doen aan het verdelen van de macht. En daarvoor waren ze kennelijk bereid om héél veel op te geven. Al helemaal toen bleek dat het volk een andere mening kan hebben dan de Eurofiele Grote Leider van de 'democraten'. Ze moeten zich schamen.

Al het protest tegen de afschaffing, waaronder een last minute-actie van Forum voor Democratie om D66-Kamerleden over te halen toch tegen te stemmen, heeft dus niets geholpen. Sterker nog: we mogen ons niet eens uitspreken over die referendummoord. Twee amendementen op de wet die opriepen tot het expliciet referendabel maken van de intrekkingswet, sneuvelden. Een referendum over het referendum zal sowieso met alle macht door Rutte III tegengehouden worden, en zelfs áls het ervoor komt, zal de uitslag zo vanuit het Torentje de Hofvijver in gemikt worden. Nouja: tenzij we met zijn allen vóór afschaffing stemmen, natuurlijk, want dán wordt het wel als een enorme bevestiging van het kabinetsbeleid gezien. Maar dat gaat toch niet gebeuren, want Nederland wil dit helemaal niet.

Hoe het ook zij: de champagneflessen zullen vanavond ongetwijfeld ontkurkt worden bij de coalitiepartijen, al zal deze voor de meeste D66'ers waarschijnlijk wat zuurder smaken dan normaal. Ze hebben hun anti-democratische plicht weer voldaan, maar het is moeilijk voor te stellen dat niet tenminste enkelen dat met een slecht geweten zullen hebben gedaan. En dat is prima: laat die draaikonten zich maar lekker schuldig voelen.

Vaarwel, arm referendum. Je zult gemist worden. Nouja: bij sommigen dan.