In de uitverkoop

In de peilingen zijn regeringspartijen VVD en PvdA samen al ruim veertig zetels kwijtgeraakt ten opzichte van de verkiezingen van september 2012.

We worden nu bestuurd door de derde – en de vijfde partij van het land. Al geruime tijd vraag ik me af hoe het in godsnaam mogelijk is dat de VVD überhaupt nog zetels heeft in de peilingen. Ik kan me niet voorstellen dat er ook maar één VVD stemmer is te vinden die overweegt nog een keer zijn of haar vertrouwen te geven aan deze voormalige liberale partij. Nul zetels lijkt me dus veel logischer dan de twintig waar ze op 7 juli op stonden. Maar nu weet ik hoe dit kan. Die zetels komen van overgelopen PvdA stemmers. Ze belonen Mark Rutte voor de totale verkwanseling van het gedachtegoed van zijn partij. Principes doet hij permanent in de uitverkoop zoals het ook permanent uitverkoop is bij de middenstand die door het kabinetsbeleid de nek wordt omgedraaid. Door BTW verhogingen en andere lastenverzwaringen zijn winkelstraten verworden tot naargeestige spergebieden waar de etalages met de talrijke opschriften ‘totale leegverkoop’, ‘sale’ en ‘te huur’ de wanhoop verwoorden.

Maar de belastingen verlagen zit er echt niet in zei minister van economische zaken Henk Kamp vorige week nog. De overheid geeft nog steeds meer uit dan er binnenkomt constateerde hij. Vroeger zou dan de VVD hebben gezegd dat de overheid kleiner moet, of efficiënter. Of dat er geen subsidies meer gepompt moeten worden in windmolens. Maar dit alles is niet meer de grondhouding van de derde partij van het land.

Wel mag coalitievriend Diederik Samsom volgend jaar ongehinderd zijn nivelleringsmanie op de middenklasse gaan botvieren. Daar heeft Rutte voor getekend dus dat zit snor. Rutte zei ooit dat hij in Brussel altijd met een geladen pistool in zijn broek aan de onderhandelingstafel zit maar bij de besprekingen over het regeerakkoord had hij waarschijnlijk een rode lolly op zak. Ondertussen staat Samsom op mechanische wijze de pers te woord. ‘Haal het geld waar het zit. Eerlijk delen. De sterkste schouders kunnen best een nog wat zwaardere last (ver)dragen.’ Die afgekloven teksten zijn zowel qua inhoud als de door een overdaad aan mediatraining verkregen toon niet meer om aan te horen. Met eerlijk en sociaal hebben de nivelleringsplannen van Samsom niets te maken. Ze zijn vooral een afstraffing van inspanning en ambitie en zetten een rem op economische dynamiek.

Maar dat maakt allemaal niks uit. Net zomin blijkbaar als het feit dat Nederland een land is met toch al weinig inkomensongelijkheid. Die inkomensongelijkheid wordt uitgedrukt in de zogenoemde Gini-coëfficiënt die een schaal heeft van 0 tot 1. Nul betekent dat alle inkomens gelijk zijn. Een score van 1 betekent dat het hele  inkomen ten goede komt aan één persoon. Nederland scoort met 0,294 onder het gemiddelde van andere geïndustrialiseerde landen. En het dondert ook niet, dat Samsoms idioterie volgens het centraal planbureau banen gaat kosten. Dat neemt hij graag voor lief. Zijn partij is allang niet meer van de arbeid maar van de afhankelijkheid en de afgunst. Hoe meer mensen in een uitkering, hoe groter zijn electorale basis.

En Mark Rutte, die vindt het allemaal prachtig. Onlangs werd hij nog door het Amerikaanse tijdschrift Vanity Fair uitgeroepen tot één der best geklede wereldleiders met een welhaast James Bond-achtige allure. Maar om zijn coalitiepartner te behagen verwacht ik dat hij binnenkort loopt rond te grijnzen in een door PvdA voorzitter Hans Spekman afgedankte slobbertrui. Zijn maatpakken kunnen dan samen met de liberale principes in de uitverkoop.

Ewoud Jansen is econoom en publicist

@ewoudjansen