IMF wil spaargeld en pensioen afromen
Het Internationale Monetaire Fund (IMF) maakt serieus werk van het in de herfst van vorig jaar gelanceerde plan om de monetaire crisis op te lossen door de spaarder te bestelen.
Het doorgaans welingevoerde Duitse dagblad Die Welt spreekt zelfs van een nieuwe onteigeningsronde van de spaarder ('neue Enteignungsrunde für Sparer'). Nu is de gedachte om de monetaire crisis op te lossen door spaargeld te onteigenen niet nieuw. In haar policy paper van oktober 2013 noemde het IMF dit als een serieuze mogelijkheid, al betrof het toen een éénmalige belasting van tien procent op de spaartegoeden. Hier op DDS hebben we daar toen ook aandacht aan besteed. [Zie hier en hier]. Het IMF verklaarde destijds dat het om 'een gedachte experiment' ging, maar naar het zich nu laat aanzien is het méér dan alleen een gedachte experiment en bovendien zijn de nieuwe plannen niet éénmalig, maar structureel.
Die Welt suggereert zelfs dat het WK Voetbal en de zomervakantie worden misbruikt om de plannen zonder al te veel ophef aan te kondigen, want de media hebben nu vooral aandacht voor dat Kampioenschap dan voor ingewikkelde monetaire zaken. Die Welt schrijft, en ik citeer:
"Noch vor wenigen Monaten hätte der Plan für weltweite Aufmerksamkeit und heftigen Aufruhr unter Sparern gesorgt. Doch dieser Tage befindet sich die eine Hälfte der Betroffenen offenbar im Fußballfieber, und die anderen brechen schon in den Sommerurlaub auf."
En inderdaad heeft het IMF afgelopen zondag weer het plan uit de ijskast gehaald. Het zou gaan om houders van levensverzekeringspolissen en spaarfondsen mee te laten betalen aan de Euro Schulden Berg. Volgens het IMF zal er zónder bijdrage van de spaarder geen oplossing kunnen komen voor die enorme schuldenberg, die de eurozonelidstaten hebben opgebouwd, zie onderstaande grafiek.
© Die Welt, bron: Eurostat
Naar verluidt zou het IMF naar wegen zoeken die haar in staat stelt om 'flexibeler' om te gaan met eventuele toekomstige financiële crises en één van die wegen is het belasten van houders van genoemde spaarproducten. Officeel heet het dat landen 'die de toegang tot de kapitaalmarkten ontberen' geholpen moeten worden. In gewoon Nederlands betekent dat dus dat houders van levensverzekeringspolissen en andere spaarproducten deels onteigend zullen worden. Nou, daar ben je mooi klaar mee dan. Denk je een leuke oudedagsvoorziening te hebben opgebouwd, komt de staat -via het IMF- het halen.
Er valt ook het nodige te halen bij de spaarder. Volgens diezelfde Welt gaat het om een bedrag van 3853 miljard euro, zie onderstaande grafiek.
© Die Welt, bron: eigen research Die Welt
Formeel moet er nog een besluit vallen over de nieuwe strategie, maar dat besluit wordt binnen hooguit een maand verwacht, zo schrijft Die Welt. Wat volgens de krant in elk geval vaststaat, is dat private investeerders in de toekomst meer betrokken zullen worden bij staatsschuld reductie. Eberhardt Unger, economisch analist bij het onafhankelijke Fairesearch:
"Privatinvestoren werden bei staatlichen Schieflagen zukünftig stärker bei der Lösung miteinbezogen. Diese Einbeziehung kann nur bedeuten Forderungsverzicht, Laufzeitverlängerung, Kuponherabsetzung oder Ähnliches."
Met andere woorden: private houders van staatsobligaties zullen worden geconfronteerd met looptijdverlenging, renteverlaging, couponafstempeling en zelfs kwijtschelding van hun vordering. Zeg maar de bail in van onze Jeroen op Cyprus, maar dan algemeen geldend verklaard. En we hebben natuurlijk ook de troika in Griekenland aan het werk gezien: de looptijden van de Griekse schulden zijn keer-op-keer verlengd, de rentes keer-op-keer verlaagd, evenals de provisies. Nu zou dat allemaal niet erg zijn, ware het niet, dat niet de boosdoeners worden bestraft, de banken en beleggers, maar de onschuldige belastingbetaler. Die zijn immers de funder van de Europese noodfondsen. De banken zijn schadeloos gesteld.
Extra pikant is (of moet ik zeggen extra schandalig?), dat het oude argument van destijds om niet in te grijpen in Griekenland en de begrotingszondaar uit de muntunie te knikkeren c.q. 'geen cent meer naar Griekenland' te sturen, het veelgenoemde 'besmettingsgevaar', nu niet langer als argument wordt gebruikt. Die Welt:
"Interessant ist auch ein Passus des IWF-Papiers, wonach die immer wieder beschworene Ansteckungsgefahr, die von einem Schuldenschnitt in einem Land ausgehen könnte, künftig nicht mehr als Argument dagegen gelten soll, wenn festgestellt wurde, dass der Schuldenstand eines Landes nicht mehr tragfähig erscheint. Dieses Argument, dass andere Länder angesteckt werden könnten, hatte im Falle Griechenlands lange Zeit eine Umschuldung verhindert."
Dat hadden ze vijf jaar geleden moeten bedenken. Het tekent hoezeer de Europese politieke elite verrast werd door de eurocrisis, maar het tekent ook de onmacht, de onkunde en het amateurisme waarmee de crisis vijf jaar lang gemanaged is geworden.
Onduidelijk is nog, waar voor het IMF de grens ligt waarboven de staatsschuld als 'onhoudbaar' wordt verklaard. Is dat bij een staatsschuldquote van 100% van het BBP? Of 120%? Daarover zegt het IMF-paper vooralsnog niets. Maar zeker is, dat private investeerders (ook u, die op de beurs zijn kwartjes belegt in staatsobligaties) voortaan goed moeten kijken wie de emittent van het staatspapier is. De tijd dat staatsobligaties risicovrij papier waren is voorgoed voorbij. Sommige analisten raden zelfs aan om niet langer te beleggen in langlopend papier. Dit gaat natuurlijk ook consequenties hebbben voor het beleggingsbeleid van onze pensioenbeleggers, die traditiegetrouw het grootste deel van hun door de deelnemers ingelegde premies beleggen in 'veilig' gewaande 'vastrentende' waarden. Zo vastrentend zijn die waarden dus niet, sterker nog, zelfs terugbetaling van de hoofdsom is voortaan niet altijd langer zeker. Dat is ook een manier om een greep te doen uit onze welgevulde pensioenpotten natuurlijk. Al valt het niet zo op.
Hier vindt u een overzicht van mijn columns en u kunt mij hier volgen op Twitter.
Lees ook