Na jarenlang één van Draghi’s gehoorzaamste discipelen te zijn geweest, schaarde DNB-president Klaas Knot zich onder de opstandelingen en stemde vorige week tegen de QE van Super Mario, net als Bundesbank-chef Jens Weidmann en drie andere critici. Een kentering?
Inmiddels is er een stroom van reacties op gang gekomen naar aanleiding van het besluit van de ECB om in ieder geval tot september 2016 voor 60 miljard euro per maand aan staatsobligaties op te kopen, in de hoop daarmee inflatie en economische groei aan te wakkeren. Er zijn weinig echte enthousiastelingen; hooguit zou je kunnen zeggen dat Draghi weer eens tijd heeft gekocht voor de politiek. Tegenstanders van de Europese QE wijzen op de vele nadelen en gevaren.
De column die mij tot nu toe het meeste aansprak was die van Jaap van Duijn op DFT. In zeven hoofdpunten somt Van Duijn zijn bezwaren tegen de Europese QE (Quantitative Easing) op:
1. Deflatie is helemaal niet zo slecht voor de koopkracht als beweerd wordt
2. Economisch herstel wordt niet bevorderd door lage of negatieve rente
3. Door (kunstmatig) lage rente wordt prijsvorming krediet verstoord
4. Monetair beleid ECB in deze vorm (op de rand van illegale rechtstreekse monetaire staatsfinanciering, JG) geeft Zuid-Europa excuses hervormingen uit te stellen
5. QE zal zeepbellen in de aandelenmarkten en in andere markten veroorzaken
6. Door de lage of negatieve rente komen pensioenfondsen in grote problemen
7. Door kleine spaarders te straffen en grote beleggers te bevoordelen, wordt de facto de ongelijkheid bevorderd.
Kortom, het zoveelste onzalige plan van de ECB, bedoeld om de onmacht te bedekken van de EU-elite, die maar niet wil toegeven dat de one-size-fits-all euro een onzalig idee was en dat het de hoogste tijd is om na te denken over alternatieven, zoals The Matheo Solution (TMS).
Het enige positieve dat ik aan deze episode kan ontdekken, is dat onze DNB-president Klaas Knot eindelijk wakker schijnt te worden. Hij is opgeschoven van het Zuid-Europese pro-Draghi kamp naar het Duitse Weidmann kamp. Misschien speelt daarbij een rol dat Jens Weidmann en Klaas Knot het onderling goed kunnen vinden. Hetzelfde geldt overigens voor onze minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem en zijn Duitse evenknie Wolfgang Schäuble.
Ondertussen begint het ook in politiek opzicht te rommelen. Zo zijn de Grieken na de door Syriza gewonnen verkiezingen van zondag, met bijna een absolute meerderheid voor de ultra-linkse protestpartij, hard bezig zichzelf buiten de eurozone te plaatsen, al hebben ze dat zelf nog niet helemaal door. De Grieken geloven de mierzoete beloftes van links-populist Alexis Tsipras, die hervormingen terug wil draaien, het ambtenarenapperaat fors uitbreiden en minstens de helft van de schuld niet meer terugbetalen. De troika kan de borst natmaken!
Ook horen we zo nu en dan zowaar kritische euro-geluiden uit de vaderlandse politiek. Zo publiceerde CDA-leider Buma een artikel naar aanleiding van het QE-besluit van Draghi, dat er niet om loog.
Natuurlijk zijn er genoeg redenen om sceptisch te zijn wanneer onze politieke of financiële elite nu ineens bedenkingen krijgt bij het euro-project en de wijze waarop dat nu wordt doorgevoerd door Draghi. Want dat hadden ze natuurlijk al lang kunnen zien aankomen. In een interview met de site Follow The Money geeft euro-researcher en TMS-bedenker André ten Dam zijn mening hierover. André zegt dat onze politieke elite niet consequent is en ook geen conclusies durft te trekken op basis van de eigen bevindingen.
“Vijf jaar geleden was al duidelijk dat de eenheidseuro opgedoekt moest worden, zodat er weer nationaal gericht monetair beleid gevoerd kon worden (wisselkoersen en gedifferentieerd rentebeleid). Als men dat toen had gedaan, was deze actie van Draghi c.s. helemaal niet nodig geweest, want dan zouden alle eurolanden er inmiddels veel beter voor gestaan hebben.”
Aldus André ten Dam. Hij heeft, denk ik, het grootste gelijk van de wereld. We kunnen er wel aan toevoegen dat de politieke chaos dan ook minder groot was geweest. Toch moeten we misschien onze zegeningen tellen en blij zijn dat sommige politici eindelijk wat kritischer worden. Ook is het een groot pluspunt dat DNB-president Klaas Knot nu weer optrekt met zijn natuurlijke counterpart, Jens Weidmann van de Bundesbank.
Nederland en Duitsland zijn nu eenmaal landen die van oudsher een sterke munt nodig hebben om te kunnen gedijen, zoals Knot zondagmiddag nog benadrukte in de uitzending van Buitenhof. Beide landen zullen zich blijven verzetten tegen de dominantie van Club Med in de ECB. En als het moment gekomen is, zullen we eruit stappen, idealiter gelijk met de Duitsers. Daarom zeg ik: hup Klaas!