Huizenmarkt door overheid en banken verpest: starters en studenten de dupe

Uit sprekende cijfers van vastgoedorganisatie Dynamis blijkt dat in augustus van 2018 22 procent minder woningen te koop zijn aangeboden in vergelijking met het jaar daarvoor. De prijzen van koopwoningen bereikten in dezelfde maand een uitschieter-koopsom van €219.218,- Maar, negen van de tien woningen zijn onbereikbaar met een modaal inkomen en in 67 gemeenten van de 380, geconcentreerd in regio Randstad-Walhalla, heb je als Jan Modaal überhaupt geen kans. Kortom, leuk dat de huizenprijzen stijgen, maar dit veroorzaakt grote problemen voor starters en de doorstromer op de woningmarkt.

De starter van vandaag is opzoek naar een betaalbare woning, dichtbij het werk. Het eisenpakket van de starter wordt steeds kleiner als tegenreactie op de hoge prijzen. In het publieke discours en in de marketing zien we vaak twee posities: een woning kopen of je geld weggooien aan hoge huren. Er zijn dus voor mensen twee opties: koop een woning en leef de komende 30 jaar in schulden of leef zonder schulden en huur een woning waarbij de huurprijzen zo hoog zijn dat je alsnog de rente en de lening van de eigenaar betaalt. De kosten van huisvesting rijzen de pan uit. Met het geboortecijfer van tegenwoordig maakt het eigenlijk niet meer uit welke optie u kiest, er is waarschijnlijk toch geen nageslacht om het vermogen te erven.

Wordt het geen tijd dat de overheid zich met het eigenwoningbezit in Nederland gaat bemoeien? Of wacht, dat doen zij formeel gezien al. Indirect bemoeit de overheid zich sinds de Woningwet van 1901 met het eigenwoningbezit van haar onderdanen. Indirect, omdat het eigenwoningbezit in die tijd helemaal niet wenselijk was. Het bracht vermogensrisico’s met zich mee en het werkte remmend op de arbeidsmobiliteit. Pas in 2001, toevallig vlak voor de kredietcrisis, kwam besloot de overheid om het eigenwoningbezit daadwerkelijk te bevorderen, door het bieden van kaders waardoor nog meer hypotheken werden verstrekt en ook mensen hypotheken kregen die ze eigenlijk niet konden betalen.

[caption id="attachment_213835" align="aligncenter" width="476"] Aandeel woningen dat de koop is via hypotheekverstrekking bij een modaal inkomen. In Walhalla-Randstad is het bijna onmogelijk. Bron: Dynamis[/caption]

De problemen stapelen zich dus op, voornamelijk voor starters en net afgestudeerden. Gecombineerd met het feit dat studenten door hun studieschulden nog minder kunnen lenen lijken zij eigenwoningbezit de eerst komende tijd op hun buik te kunnen schrijven. We zien dus dat de overheid tot op heden weinig heeft gedaan aan de hypotheekmarkt en de fouten uit het verleden te herstellen. Hypotheken worden door banken nu eenmaal graag verstrekt. Groei door schulden. Bovenstaande is het resultaat, knap werk hoor!

Zo zien we door de jaren heen, desondanks variërende cijfers in het eigenwoningbezit, dat zowel het meest linkse kabinet dat Nederland ooit gekend heeft, tot de centrumrechtse kabinetten gedurende de jaren tachtig, geen enkel initiatief heeft genomen tot wijziging in de hypotheekrenteaftrek. Het enige dat op dit moment de huizenmarkt in stand lijkt te houden zijn de volgende drie factoren: krapte, lage rentes en de groeiende bevolkingsomvang. Deze factoren voor groei worden kunstmatig in stand gehouden door de overheid. De krapte duurt voort, de ECB verhoogt de rentes nog steeds niet en de overbevolking van Nederland nemen we op de koop toe.