Hoofden Rutte en Samsom liggen op het hakblok

VVD en PvdA gaan de herindelingsverkiezingen van vandaag hoe dan ook verliezen.

Het is onderbelicht gebleven in de media, maar dat maakt de herindelingsverkiezingen van vandaag niet minder belangrijk en interessant. Vandaag mogen meer dan 400.000 Nederlanders stemmen voor de gemeenteraadsverkiezingen. Dat zijn er nogal wat.

Het gaat om kiezers uit 16 gemeenten die per 1 januari fuseren tot Alkmaar, Groesbeek, Nissewaard, Krimpenerwaard, Oss en Den Bosch.

In de coalitie zweten ze peentjes, omdat ze weten dat de kiezer vandaag in ieder geval massaal op twee partijen níet gaat stemmen: VVD en PvdA. Wat de verkiezingen zo razend interessant maakt, is dat ze door iedereen - van links tot rechts - worden gezien als een graadmeter voor de Provinciale Staten-verkiezingen van volgend jaar.

De partijen die vandaag veel stemmen verliezen ten opzichte van de gemeenteraadsverkiezingen in 2010 en de landelijke verkiezingen in 2012 kunnen het wel vergeten in maart.

Volgens Ronald Buijt, campagne-expert en raadslid namens Leefbaar Rotterdam, is het vooral goed om te kijken naar wat er in de gemeente Alkmaar gebeurt. Dat komt omdat daar, in tegenstelling tot de andere gemeenten waar vandaag verkiezingen zijn, relatief minder grote lokale partijen zijn en vijf landelijke partijen bij de vorige raadsverkiezingen bijna even groot werden.

Om 23:00 uur vanavond worden de eerste uitslagen verwacht. Het is onmogelijk dat PvdA en VVD de goede cijfers van de vorige landelijke verkiezingen weten vast te houden, en het zou me niets verbazen als ze zelfs niet de cijfers van 2010 weten te handhaven. De PvdA staat landelijk op maximaal 11 zetels, binnen de VVD is een opstand gaande van bezorgde VVD'ers die het linkse gehannes van Rutte en zijn VVD-ministers zat zijn.

Wie daarvan profiteren? Lokale partijen natuurlijk, D66 en het CDA. Maar waar het vandaag werkelijk om draait, is de afstraffing van VVD en PvdA. De hoofden van Rutte en Samsom liggen op het politieke hakblok. Vooral Samsom zal het moeilijk hebben de slechte uitslag te verdedigen binnen zijn partij. Het is gewoon wachten tot de partij begint te muiten en hem afzet als hoofdverantwoordelijke voor de ene na de andere slechte verkiezingsuitslag voor de sociaal-democraten.

Volg Frank Verhoef op Twitter: @fverhoef.