Vele paniekverhalen van goedwillende redders van onze planeet bleken wetenschappelijk niet houdbaar. Daardoor ben ik inmiddels een tikkeltje achterdochtig geworden. De apocalyps van de Club van Rome, 'Das grosse Waldsterben' en de klimaatcatastrofe, ze blijven maar uit. Maar het ozongat dan?
Ja, dank u, daar gaat het inmiddels heel goed mee.
Het KNMI meldt op zijn website dat er minder afbraak van ozon is dan gebruikelijk.
De ozonafbraak in de ozonlaag boven de Zuidpool is dit jaar ongeveer 40 tot 60% minder dan in de voorafgaande 5 jaar. Dat laten metingen van het Nederlands/Finse Ozon Monitoring Instrument aan boord van de Amerikaanse AURA satelliet zien. Minder ozonafbraak past in de verwachting dat de ozonlaag zich de komende decennia geleidelijk herstelt, maar een dergelijk grote verandering is niet toe te schrijven aan de langzame afname van stratosferisch chloor van 0.5-1% per jaar. De verminderde ozonafbraak dit jaar blijkt te worden veroorzaakt door ongebruikelijke meteorologische omstandigheden.
Aan het KNMI-bericht ontleen ik verder nog de volgende passage:
Uit bestudering van historische satellietwaarnemingen blijkt dat een plotseling opwarming van de stratosfeer zich vaker voordoet. In 2002 was er een bijzonder grote opwarming waardoor het ozongat in september snel uit elkaar viel.
Ik ben dol op beeldend taalgebruik, maar een 'gat dat uit elkaar valt', gaat mijn voorstellingsvermogen te boven. Laten we het er maar op houden dat dit het woordgebruik van de post-moderne wetenschap is.
Maar ik heb meer fundamentele twijfels. Als niet-deskundige bekruipt mij het gevoel, dat het bij zulke discontinuïteiten niet uitgesloten is dat andere factoren dan de menselijke productie van CFK's voor die fluctuaties verantwoordelijk zijn. M.a.w., zou het dan misschien toch niet aan de mens hebben gelegen?
Jakkes, wat een ketterse gedachte! Immers, dat zou onder andere ook betekenen dat er vragen rijzen ten aanzien van de rechtvaardiging van de toekenning van de Nobelprijs aan Paul Crutzen.
Is het wetenschappelijk gezien allemaal appeltje-eitje? Nou nee! Er blijken toch nieuwe bedenkingen te rijzen ten aanzien van wat als bewezen werd verondersteld. Zo publiceerde Nature een tijdje geleden een interessant artikel waarin gekwalificeerde wetenschappers verklaarden dat ze er eigenlijk niet veel van begrepen - hetgeen uitzonderlijk (integer en moedig) is voor wetenschappers, want meestal proberen ze dat met veel omhaal van woorden te verhullen.
Het Nature-artikel was getiteld: 'Chemists poke holes in ozone theory'.
As the world marks 20 years since the introduction of the Montreal Protocol to protect the ozone layer, Nature has learned of experimental data that threaten to shatter established theories of ozone chemistry. If the data are right, scientists will have to rethink their understanding of how ozone holes are formed and how that relates to climate change.
En:
Our understanding of chloride chemistry has really been blown apart, says John Crowley, an ozone researcher at the Max Planck Institute of Chemistry in Mainz, Germany. Until recently everything looked like it fitted nicely, agrees Neil Harris, an atmosphere scientist who heads the European Ozone Research Coordinating Unit at the University of Cambridge, UK. Now suddenly its like a plank has been pulled out of a bridge.
Dat zijn dan de reacties uit de westerse wetenschap, zoals gepubliceerd in 'Nature'. Maar ook Russische wetenschappers hadden reeds eerder twijfels. En dan zijn er nog de industriële belangen gemoeid met de reductie van de productie van CFK's.
In een artikel oorspronkelijk getiteld, 'Ozone holes: real danger or a pack of lies?', rapporteerde de politieke commentator van RIA Novosti, Tatyana Sinitsyna, over de twijfels die er bij Russische wetenschappers heersten ten aanzien van het ozon-verhaal:
Grigory Kruchenitsky, head of the laboratory on ozone monitoring at the Central Aero-logical Observatory expressed the most radical view in an interview with RIA Novosti: "Experts in this area have convincing natural explanations for the causes of ozone holes. Aberrations in the ozone layer over habitable territories are rare, short-term and natural fluctuations. The ozone layer's variable status is mostly linked with changes in the equatorial wind. In some areas, particularly those with polar stratospheric clouds, such an unstable compound as ozone is destroyed by the impact of the wind." The scientist believes that the ozone layer's long-term variability has not disappeared and in the future we may discover ozone holes once again.
Russia, which had ozone holes from the Crimea to the Chukotka Peninsula in the end of the past century, fulfilled its Montreal Protocol commitments with a big delay - only in 2001. Commenting on this fact, Kruchenitsky emphasized: "Russia has fallen victim to the Montreal Protocol because the money allotted for the modification of chemical production was actually used to destroy the chemical division of our defense industry." He called the Montreal Protocol "a document without scientific substantiation, a grandiose scheme launched with financial considerations in mind."
Kortom: vragen, vragen, vragen.