Multatuli: Daar ligt een roofstaat aan de Noordzee tussen Oostfriesland en de Schelde.
Eduard Douwes Dekker is doorgedrongen tot de top 35 Nederlanders aller tijden. Hij schreef onder de naam Multatuli Latijns voor ik heb veel geleden uit eigen ervaring als assistent resident in Nederlands-Indië over de uitbuiting van het Javaanse volk door de Nederlandse staat. Zijn boek de Max Havelaar is met stip bovenaan de Nederlandse literatuurlijst terecht gekomen.
De verzakking van Groningen door excessieve gaswinning roept de vraag op of er een vergelijking mag worden getrokken met het ingrijpen van de ME tegen mogelijke acties van Schokkend Groningen en het bloedig neerslaan van elk verzet in Indonesië in het verleden. Er is in Groningen al aangekondigd dat acties voor wereldnieuws kunnen zorgen. Dat klinkt op zich dreigend genoeg.
Multatuli:
Op zekeren dag dat de opstandelingen opnieuw waren geslagen, doolde hy rond in een dorp dat pas veroverd was door het Nederlandsche leger, en dus in brand stond. Saidjah wist dat de bende die daar vernietigd was geworden, grootendeels uit Bantammers had bestaan. Als een spook waarde hij rond in de huizen die nog niet geheel verbrand waren, en vond het lyk van Adinda's vader met een klewang-bajonetwonde in de borst. Naast hem zag Saidjah de drie vermoorde broeders van Adinda, jongelingen, byna kinderen nog, en een weinig verder lag het lyk van Adinda, naakt, afschuwelijk mishandeld . . .
We zien al minister Henk Kamp van economische zaken met commissaris van de koning Max (ook Max) van den Berg als zijn assistent resident in de nabije toekomst na bloedige ongeregeldheden in Loppersum in deze noordelijke provincie, omdat er wel van alles is beloofd, maar het hulpprogramma maar niet van de grond komt, so to speak. De assistent resident zwalkt daarbij met zijn loyaliteit tussen zijn Groningse volk en de Haagse Heeren.
De Volkskrant:
De Groningse commissaris van de Koning Max van den Berg benadrukte vanochtend nogmaals dat het compensatiepakket van minister Henk Kamp van Economische Zaken een goed startpunt is voor de toekomst van Groningen. Hij verwacht dat de minister zich houdt aan zijn belofte dat hij Groningen voor langere tijd steunt. 'En als het nodig is, dan laten we onze tanden weer zien.
Aldus Max van den Berg.
Uiteraard is het hele charme offensief van Kamp bedoeld om de gemoederen te sussen en rellen en andere ongeregeldheden te voorkomen. Best een slimme actie van deze regering. Er komt 1,2 miljard euro vrij voor hulp en herstel. Een aardig bedrag, want stel dat één tot twee ton nodig is om een verzakte woning te renoveren of te voorzien van een betonnen fundering, zoals die in Amsterdam vaak grachtenpanden voor de toekomst veilig stelt, dan kunnen voor dat bedrag zeker enkele duizenden woningen worden behandeld.
Wat niet wegneemt dat de Groningers zich net als de Bantammers uitgebuit blijven voelen. Natuurlijk hebben ze ook profijt gehad van de enorme aardgasbaten en heeft de NAM veel werkgelegenheid teweeg gebracht. Maar om als centrale overheid tien jaar te wachten na de eerste serieuze bewijzen van verzakking van het Groningse land en dan opeens met een zak geld op de achterbank van de ministeriele bolide vanuit Den Haag naar Loppersum te rijden, is niet genoeg. Mensen die het kunnen weten, leggen op de website van NRC Next uit dat het nieuwe productieplafond van 42,5 miljard kubieke meter gas bovendien precies overeenkomt met de hoeveelheid, die is vastgesteld in reeds bestaande afspraken. Een sigaar uit ja, uit wiens doos eigenlijk?
Als de limiet niet echt lager is, maakt het dan ook niks uit voor de schatkist?
Nee, het maakt een groot verschil. Er is nu een duidelijk plafond per jaar in plaats van over een langere periode, dat niet zoals voorgaande jaren kan worden overschreden (in de verwachting dat er later wel minder zal worden gewonnen). Daardoor komt er minder geld in de schatkist. Dit jaar gaat het om zevenhonderd miljoen euro, volgend jaar om zeshonderd miljoen en in 2016 om een miljard
Aldus de ingewijden.
De toch al veel te strakke broek van de rijksbegroting kan er van gaan scheuren. Dus minder gas oppompen in Loppersum moet dan door extra winning uit een ander gasveld worden gecompenseerd. Nog meer bezuinigen in een tijd van verkiezingen wil deze regering liever niet voor haar rekening nemen. Dat wordt nog best een moeilijke afweging voor een beetje roofstaat. En dat het verder wel mee zal vallen, is onwaarschijnlijk. De meest professionele onderzoekers melden dat de toekomstige aardbevingen de zwaarste tot nu toe van 3,6 op de Schaal van Richter wel eens fors kunnen overstijgen. En dan te bedenken dat dit een exponentiële schaal is. Dus als Kamp zegt dat het wellicht zal blijven bij 4,1 op diezelfde schaal, dan praten we nog altijd over een vijf keer zo grote beving. Stel dat een grote stad als Groningen letterlijk op zijn grondvesten zal staan schudden. Dan komen er zeker nog enkele miljarden schade bij.
Behalve een zak met geld leveren moet er dus ook nog een lange termijn visie worden ontwikkeld over het beheersen van de gevolgen van de gaswinning in het algemeen. Kan Kamp dat ook? Bijvoorbeeld: dat er uit diezelfde bodem niet uitsluitend gas wordt opgezogen, maar tegelijkertijd, of later, lucht, (zee)water of Haagse Bluf voor in de plaats wordt gedumpt. Misschien dat er ook nog ingewijden zijn, die hier iets over kunnen zeggen. Ik zal het met belangstelling lezen.
Klik hier voor mijn andere columns. 
