Alle Menschen werden Brüder!
Het was in de jaren 50, 60 en 70 van de vorige eeuw nog ondenkbaar, maar hervormden en gereformeerden kunnen tegenwoordig prima met elkaar door één deur. In het Friese Harlingen doen ze dat nu letterlijk: de twee lokale geloofsgemeenschappen
zijn namelijk gefuseerd.
Eigenlijk was er al sprake van toenadering tussen hervormden en gereformeerden toen hij er in 1986 hervormd predikant werd, vertelt ds. Nijendijk. „Het is een lang en moeizaam proces geweest, waarin soms voortgang geboekt werd en dat soms even stil lag. De verschillen waren nog te groot om vaart te maken. Maar er waren contacten, er was uitwisseling en als hervormd en gereformeerd deden we aan kanselruil. In de loop der tijd kwam er toch een Samen op Wegcommissie, wat resulteerde in gezamenlijk jeugdwerk en kringwerk en meer gezamenlijke kerkdiensten. Vervolgens was de stemming niet zó dat er volgende stappen voorwaarts gezet konden worden. We hebben de samenwerking die er was op dezelfde wijze voortgezet, totdat we een paar jaar geleden constateerden dat de tijd gekomen was de draad weer op te pakken. Toen is het proces op gang gekomen dat we zondag zullen bekronen.”
Eén van de grootste veranderingen door de fusie is dat er nu maar één kerkenraad ontstaat... en dan ook nog eens eentje met maar twintig ambtsdragers plus twee predikanten. De hervormde kerkenraad alleen al bestaat uit veertig personen. Daar moet dus flink in gesneden worden.
In totaal hebben de twee Harlingse kerken 2.000 leden; 1500 voor de hervormde kerk en 500 voor de gereformeerden. Dit betekent dat er anderhalve predikantsplaats is, waar twee predikanten voor zijn aangetrokken. Ds. Nijendijk werkt part-time, ds. Teunard van der Linden zal die rol voltijd op zich nemen.
Aan de ene kant is dit natuurlijk een goed teken -- de christelijke gemeenschap wordt hechter -- maar aan de andere kant is het toch ook erg problematisch. De reden is immers dat deze gemeenschappen fuseren omdat er weinig groei in zit. Beter gezegd: ze krimpen. Het gaat om 2.000 leden op een bevolking van 15.796 (
in februari vorig jaar). Dat is bepaald niet indrukwekkend. Sterker nog, aangezien Harlingen ooit een behoorlijk religieuze stad was is dat gewoon dieptriest.
En nee, ik ben niet bang om hardop te zeggen dat dit inderdaad triest is. Zelfs steeds meer mensen die niet-gelovig zijn beseffen tegenwoordig dat de ontkerkelijking gepaard gaat met een verlies van identiteit én van normen en waarden. Dit klopt zonder meer.
Religie heeft altijd een belangrijke rol gespeeld in Nederland -- en dan zeker in kleine steden en dorpen. Als religie verdwijnt -- en dat is langzaam wel degelijk het geval -- ontbreekt de sociale cohesie. Dan vorm je geen samenleving meer met elkaar, maar een chaotische bende van eigenheimers.
