Het Nederlandse klimaatbeleid is een staaltje perverse hypocrisie geheel ten koste van het klimaat

Milieu-expert Vicki Van Lommel is niet te spreken over de wijze waarop de Nederlandse overheid omgaat met het thema duurzame energie. Want in daadwerkelijke schone energie is Den Haag niet geïnteresseerd, zo stelt Vicki. Uiteindelijk gaat het maar om twee dingen: schuldgevoel, en de belastingdruk op hardwerkende Nederlanders maximaal kunnen opvoeren.

Iedere Nederlandse woning is tegenwoordig CO2-neutraal. Energieleveranciers bieden namelijk tegenwoordig enkel nog groene energie aan. Bijvoorbeeld elektriciteit uit wind en/of biomassa en bosgecompenseerd gas. Groene energie waar energieleveranciers een hoger tarief voor kunnen vragen, omdat het groen is en ze daarin investeren. Feitelijk doet ú dat zelf sinds 2013 via de Opslag Duurzame Energie (ODE) die in rekening wordt gebracht op uw energierekening en waarmee de subsidiepot Stimulering Duurzame Energieproductie (SDE+) wordt gevuld en verbreed.

Energie opgewekt door of uit de zon, biogas, wind op land en op zee, bij- en meestoken van biomassa in kolencentrales, houtkachels, afvalcentrales, biomassa, bio-olie, geothermie en restwarmte wordt allemaal beschouwd als duurzame energie. Op de duurzaamheid van deze vormen valt veel af te dingen. Zon en wind vragen bijvoorbeeld om veel ruimte en creëren uiteindelijk een immense afvalberg, bossen kappen en hout verbranden is alleen boekhoudkundig CO2-neutraal, geothermie roert de bodem met risico’s op grondwaterverontreiniging en in specifieke gevallen aardbevingen en afval verbranden is nooit schoon. Dit alles is in de Nederlandse energieboekhouding als duurzaam opgenomen en daarmee is uw woning dan toch ook CO2-neutraal?

In 2018 werd er 5,77 gigawatt duurzame energie opgewekt, waarvan 1,99 gigawatt uit zon en wind. Volgens onderzoek is er maximaal 75 gigawatt (9500 windmolens) op zee en 17 gigawatt (4250 windmolens) op land aan windenergiecapaciteit beschikbaar. Het geschatte rendement zou 30 tot 40 en 21 tot 25 procent bedragen, wat aansluit bij de in 2018 behaalde windenergieprestaties. In totaal zou zo een maximale windenergiecapaciteit in 2050 kunnen worden gerealiseerd van circa 25 tot 35 gigawatt per jaar in plaats van de maximale 92 gigawatt. Dat betekent 25 tot 35 procent van het huidige totale jaarlijkse Nederlandse energieverbruik van circa 98,30 gigawatt. De verwachting is dat de energievraag explosief zal stijgen vanwege de lagere energiedichtheid van duurzame energie ten opzichte van gas, waardoor het maximale aandeel wind en zon ten opzichte van de totale energievraag nog zal dalen. In 2018 bedroeg het aandeel duurzame energie waarvan zon-wind 5,87 en 2,02 procent.

De kans is dus het grootst dat u nog steeds grijze stroom verbruikt, maar op papier groen wordt genoemd en u daar ook voor betaalt.

Dat mag de pret niet bederven. Als u naar Bali vliegt en tegelijkertijd uw schuldgevoel afkoopt via CO2-compensatie of CO2-neutraal kunt rijden door airmiles in te wisselen, dan is uw woning toch ook minstens CO2- en energieneutraal? Dat simpelweg door ruimtegebrek volledige compensatie van vliegbewegingen door bos onmogelijk is, is bijzaak. De overheid wast kolencentrales ook boekhoudkundig CO2-neutraal. Als u op papier zogenaamd meer duurzame energie opwekt dan u grijze energie verbruikt, dan is uw woning toch ook CO2- en energieneutraal?

Een energieneutrale woning bestaat trouwens zolang er gesaldeerd kan worden, wat de overheid niet zal blijven faciliteren. En daarmee is op basis van de gangbare creatieve overheidsboekhouding uw woning duurzaam, toch?!

De overheid bepaalt willekeurig wie creatief mag boekhouden en dat bent u met uw kleine beurs niet. De overheid stelt dat ‘de vervuiler betaalt’, maar bepaalt ook wie die vervuiler is: de zwakste schakel. De milieubelastingtarieven zijn afgelopen jaren allen gestegen. Waar de stijgingen voor grootverbruikers veelal de jaarlijkse inflatie volgen, is dit sinds 2013 buitenproportioneel gestegen voor huishoudens. Daarbij zijn de basistarieven waarop de milieubelastingen worden berekend voor grootverbruikers ook veel lager dan voor huishoudens, waardoor op termijn de tarieven nog verder uit elkaar lopen, ten nadele van de huishoudens als kleinverbruikers.

Dit klimaatbeleid is een staaltje perverse hypocriete tegenstrijdige belangen dat geheel ten koste gaat van het klimaat. Waarbij zowel kabinet als de meeste oppositiepartijen hun handen niet in onschuld wassen, omdat hun beider goedkeuring nodig was voor een meerderheid.

Als de overheid daadwerkelijk het belang van het klimaat voorop stelt en ze haar woord wilt nakomen dat de vervuiler betaalt, dan dient eenzelfde milieubelastingtarief voor allen te worden gehanteerd. Weliswaar berekenen bedrijven dit door, maar dan wel aan de grootste vervuilers: alleen wie consumeert. De voordelen van zo’n tarief is dat huishoudens meer te besteden hebben. Verplicht daarnaast de tien procent rijkste huishoudens tot verduurzaming in plaats van hun vervuilende gedrag te subsidiëren. Ze zijn voldoende vermogend om dit zonder overheidssteun te realiseren. Zo lukt het de rest van Nederland ook misschien nog een keer te verduurzamen.

Wilt de overheid het daarbij fair spelen, mag iedereen creatief boekhouden. Dat betekent dat elk huishouden al CO2- en energieneutraal woont. Het is namelijk irrelevant of die windmolen op uw erf staat of elders. Elk huishouden investeert elke maand via zijn energierekening in duurzame energie en daarmee wordt voldaan. Immers die rekenmethode hanteert de overheid ook voor zichzelf en de grootste vervuilers. In het huidige beleid worden de zuinigste huishoudens buitenproportioneel zwaar belast c.q. gestraft. Zelfs in een woning met energielabel G kan je tot de tien tot dertig procent zuinigste huishoudens behoren, omdat je alleen verbruikt wat je betalen kan.

Dat is anders voor de rijke huishoudens die het maximale subsidiebedrag opstrijken om hun woning zogenaamd energieneutraal te maken, om vervolgens via onder andere saldering op kosten van de belastingbetaler vrijheid blijheid veel meer energie dan nodig te blijven verstoken, omdat ze nergens naar hoeven om te kijken. Het is buitenproportioneel onredelijk vanuit de overheid om direct of indirect via een steeds hogere belasting op gas particuliere huiseigenaren in een woning met aardbevings- en/of funderingsschade of die sterk verouderd is, te verplichten deze te verbouwen tot een energieneutrale woning. Feitelijk verplicht je deze huishoudens tot een volledige extra hypotheek. Dan is dat warmtefonds een pak minder aantrekkelijk, ookal zou je een hele hypotheek daaruit mogen dekken tegen lagere rente. Het blijft een te hoge last voor meer dan een miljoen huishoudens.

Waar is Urgenda nu om deze klimaatbelastende activiteiten juridisch aan te vechten? Wordt het niet hoogtijd dat de overheid klimaatbeleid gaat voeren dat daadwerkelijk in het belang van het klimaat is, waarbij de grootste vervuilers het meest betalen? Bij dit beleid vaart het klimaat noch milieu wel en wordt de bevolking in buitenproportionele ellende gestort.

De externe locus of control van de overheid om te vingerwijzen naar jouw verandering van baan of ziekte, is natuurlijk het perfecte alibi om zelf de aandacht af te leiden van haar eigen incompetente beleid en management, het uitblijven van beloften en/of het verder financieel korten van de bevolking waarvoor alle legitimiteit ontbreekt.

Ing. Vicki Van Lommel schrijft over duurzaamheid, klimaat, energie, circulaire economie, politiek en samenleving