Het is officieel: Griekenland bodemloze put

In een kennelijke poging de Grieken, die vandaag weer eens stemmen over het zoveelste pakket bezuinigingsmaatregelen, onder druk te zetten verklaart de Duitse minister van financiën Wolfgang Schäuble in een interview:

Dit kunnen we gerust een aardverschuiving noemen in het officiële discours over de reddingsoperaties voor Griekenland. Toegegeven, Schäuble suggereert dat er nog hoop is als de Grieken erg hun best doen, maar zoals de zaken er nu voor staan is Griekenland in zijn visie een bodemloze put. Anderen roepen dit al geruime tijd, en ikzelf heb die Griekse 'bodemloze put' hier al vaker, voor het eerst op 1 mei 2010, ter sprake gebracht. Het is natuurlijk leuk om achteraf gelijk te krijgen van zo'n prominente figuur en hardcore eurofiel als deze Schäuble, maar de grote vraag is "waarom nu pas?".

Heeft het iets te maken met de uitleg die premier Rutte en minister De jager deze week gaven over de uitspraken van Iron Lady Kroes, met wie zij het naar eigen zeggen eens waren? Volgens hun lezing hebben we nu in de EU al zoveel effectieve maatregelen genomen om de schuldencrisis te bezweren, dat we wel een stootje kunnen hebben. Griekenland exit? So what!

Cynici zouden kunnen betogen dat we al die maanden tijd hebben gekocht om de - voornamelijk Duitse en Franse - banken in staat te stellen om die waardeloze Griekse staatsobligaties via het noodfonds en de ECB (door steunaankopen en als onderpand) tegen goed geld af te schuiven naar de belastingbetaler. Maar het effect is hetzelfde: Liever niet, maar als het moet dan kunnen we Griekenland nu wel missen.

Als Griekenland de muntunie zou verlaten dan hoeft dat niet te betekenen dat het land ook uit de EU moet. Formeel is dat wel zo, maar als de schuldencrisis ons iets heeft geleerd, dan is het wel dat formele regels in de EU - als het er echt op aankomt - niet ter zake doen. Een paar handige juristen kunnen op een regenachtige namiddag wel een passende constructie bedenken, bijvoorbeeld dat het Griekse lidmaatschap van de muntunie niet wordt beëindigd, maar voor een bepaalde periode wordt opgeschort, uiteraard met de mogelijkheid van verlenging ad infinitum.

Hoe zouden de financiële markten reageren op zo'n uittreding van Griekenland? Die kunnen natuurlijk erdoor worden aangemoedigd om de aanval op Italië te openen. Maar als we premier Rutte en minister De jager mogen geloven dan staan we als eurozone nu ons mannetje. Evengoed is het mogelijk dat die uittreding door de markten juist wordt verwelkomd als een terugkeer naar normale verhoudingen. Een land als Griekenland heeft immers niets te zoeken in de eurozone en vormt alleen maar een voortdurende bron van monetaire onrust en politieke instabiliteit in de EU.

Voor de verstokte eurofielen onder ons zou de uittreding van Griekenland uit de euro wel een gevoelige psychologische klap zijn. Een stap terug in de ontwikkeling naar steeds meer 'Europa', zoiets valt in hun gedachtenwereld nauwelijks te bevatten.

(wordt vervolgd)