Het duivelspact tussen hedgefunds, centrale banken en politiek (2)

Om te zien wat zich daar afspeelt een paar gebeurtenissen. Benoît Coeuré, directlielid van de ECB doet een verzoek aan Duitsland om de budgetaire marges te gebruiken om te investeren en de koopkracht op te vijzelen en verzoekt aan Frankrijk voort te gaan (of wellicht over te gaan tot) met de structurele hervormingen.  In "Les Echos" een artikel mede ondertekend "à titre personel" door de sociaal democraat Jörg Rasmussen, de Duitse minister voor Werkgelegenheid en Sociale Zaken, dat inschat dat Europa een "geïntegreerde strategie" behoeft om de groei te hervinden. Die strategie moet de zwakheden van de lidstaten op het gebied van vraag en  aanbod in aanmerking  nemen en monetaire, budgetaire en structurele  politiek vermengen.

Wat de monetaire politiek betreft, zo legt Benoît Coeuré uit, is de centrale bank bereid om indien nodig nog meer te doen. Van haar kant kan Duitsland haar budgetaire manoevreeruimte gebruiken om investeringen te ondersteunen en de belasting op arbeid te verlagen zonder de houdbaarheid van haar publieke financiën in gevaar te brengen, zo schrijven de beide ondertekenaars. Wat betreft de landen zonder budgetaire marges moet de flexibiliteit voorzien in het Stabiliteits & Groei Pact wat betreft publiek deficit benut worden zonder de geloofwaardigheid van dat Pact aan te tasten, zo gaan zij verder. Maar die landen moeten wel beseffen dat het niet in hun belang is, noch in dat van Europa om het proces van wegwerken van schulden weer op de agenda te zetten, zo gaan zij verder. Zij moeten een budgetaire dosering ontwerpen die de groei bevordert en tegelijkertijd de niet productieve uitgaven en de heffingen die (de groei) verstoren verminderen.

Volgens Rasmussen en Coeuré is dat wat Frankrijk doet met zijn Pact, de Responsabilité et Solidarité, dat de de lasten voor het bedrijfsleven (gekoppeld aan de verplichting meer personeel in dienst te nemen) en de belasting voor de huishoudens met de meest bescheiden inkomens verlaagt.  Maar die maatregelen halen niets uit zonder structurele hervormingen, zo voegen zij eraan toe. Zij zijn ook van mening dat Frankrijk de werkgelegenheid en de investeringen moet bevorderen door de barrières om in de afgeschermde sectoren (afgeschermde beroepen) door te dringen, omver te werpen en de obstakels voor de ontwikkeling van het Midden en Klein Bedrijf te verwijderen. Wat Duitsland betreft moeten de binnenlandse investeringen aangemoedigd worden om haar concurrentievoordeel te behouden. Deze publikatie vond plaats drie dagen voor het onderhoud dat de Franse Premier Valls maandag heeft in Berlijn met de Duitse kanselier, Angela Merkel. Volgens Matignon (Franse Regeringshuis) heeft dit onderhoud als doel om de politiek van de Franse regering uit te leggen. Valls neemt zich voor om eveneens het stopzetten van de bezuinigingspolitiek in de EU te bespreken en de wegen aan te geven waarlangs Frankrijk en Duitsland samen zouden kunnen werken om de groei in Europa weer te doen opstarten.

Michel Sapin, de minister van economie, heeft daarnaast afgelopen week aangekondigd dat het publieke tekort van Frankrijk dit jaar uitkomt op 4,4% na de 4,1% in 2013, ver weg van de norm van Stabiliteits & Groei Pact (SGP). Hollande heeft tijdens zijn persconferentie afgelopen donderdag gezegd dat er niet van Frankrijk verwacht kan worden in vijf jaar te doen waar onze Duitse vrienden tien jaar over hebben gedaan onder gunstiger omstandigheden. Hollande zegt niet van plan te zijn verder te gaan met de bezuinigingen of hervormingen, strikt meer dan noodzakelijk is. Berlijn heeft er onlangs bij Parijs op aangedrongen niet af te wijken van bezuinigingen en de hervormingen. Dat is het grootste gevaar dat de Europeanen bedreigt.

Nu het verband tussen de drie: het bedrijfsleven heeft duidelijk volgens de banken geen behoefte aan kapitaalversterking of biedt teveel risico voor de banken: en de TLTRO bereikt dus niet het beoogde doel, namelijk, het laten oplopen van de inflatie. De oorzaak: zonder koopkracht, geld in de portemonnee van de burgers, is er geen behoefte voor het bedrijfsleven aan geld voor investeringen, hooguit leningen om te kunnen overleven. TLTRO is dus een onvoldoende middel.

De enige andere middelen, die door Draghi zijn geopperd, zijn dan het opkopen van ABS pakketten, waardoor geld ter beschikking komt, het opkopen van staatsobligaties, waardoor ook geld voor de banken vrijkomt en de wisselkoers van de euro omlaag wordt gedwongen door de enorme hoeveelheden nieuw geld die in omloop worden gebracht en daardoor de concurrentiepositie van de eurozone  (tijdelijk) doen toenemen. Daarom wordt speculeren door hedgefondsen een gevaar voor de waarde van de euro; en wordt de combinatie van de opkoopstrategie en de geldschepping door de ECB voornamelijk door Italië en Frankrijk verlangd.

De financiële positie van Frankrijk (dat ook de komende jaren niet aan die 3% zal kunnen geraken) maakt het nodig, omdat zonder verdere bezuinigingen en hervormingen Frankrijk steeds verder zal wegzakken. Hollande is echter niet van plan (en kan het zich ook niet politiek veroorloven) meer dan tot nu toe is 'gedaan' (lees: gepland) te hervormen en moet dus uitstel krijgen voor het voldoen aan de minimum eisen van het SGP, waar de enige flexibilitieit is het onderwerpen aan een speciale procedure met overdracht van de macht aan Brussel. Maar dat zal Frankrijk nooit kunnen accepteren (en Italië evenmin). Valls moet dus in Berlijn de steun van Merkel en haar regering proberen te krijgen, alsof de andere lidstaten van de eurozone er niet toe doen. Als Duitsland het goed vindt gebeurt het ook, dat is de visie.

Intussen maken we ons in Nederland druk over 72% schuld en minder dan 3% tekort en debatteren we over onze toekomst alsof we ons op een eiland bevinden ver van de stormen die over de eurozone dreigen los te barsten en ons mee zullen sleuren. Ziende blind voor wat er zich afspeelt in de ware Corridors of Power van de eurozone, waar Frankrijk de steun van Duitsland hoopt te verkrijgen om, in feite, het SGP aan de laars te lappen (zoals van het begin van de eurozone al gebeurt, ondanks twopack, sixpack or whatever packs).  En nu de socialisten in Duitsland meeregeren is die kans groter dan ooit.

Maar aan de overgrote meerderheid van de Nederlandse politiek en media en dus aan de overgrote meerderheid van de Nederlendse burgers (en de andere eurozone inwoners) gaat dat allemaal voorbij en wordt alleen naar de sussende woorden van onze bewindvoerders via de hun goedgezinde media geluisterd. Alles is 'goed' in euroland.