Het doormodderende kabinet Rutte II blijven afbranden, of zelf de handen uit de mouwen steken?

Diegenen die de VVD blijven afzeiken doen er verstandig aan eens om zich heen te kijken in het politieke landschap. Ergens is nog werk te doen. Bij Trots op Nederland (TON) bijvoorbeeld

 

Nederland in april 2013: een verbrokkeld politiek landschap, onzekere burgers, weifelende leiders. Vooral de laatste twee fungeren als communicerende vaten. Met als resultaat een sociaal akkoord waar de angst voor de burger vanaf druipt: in ruil voor flinterdunne hervormingen wordt de begrotingsdiscipline losgelaten. Dit om de al onzekere burger niet nog niet verder voor het hoofd te stoten. Dan zou deze wel eens kunnen besluiten ondanks de lage rente zijn spaarcentjes verder te laten beschimmelen op een spaarrekening. Als een groot deel deel van die centjes al niet is overgeheveld naar een oude sok; zo’n stevige uit grootmoeders tijd, eentje waar lekker veel in kan.

De komende jaren moeten eindelijk rekeningen worden terugbetaald. Rekeningen van eerdere leningen, en nieuwe als gevolg van de economische crisis vanaf 2008. Rekeningen die een aantal jaar terug letterlijk zijn afgekocht door weer bij te lenen.

Aan de beurs is dit alles niet af te lezen; na een dieptepunt van de AEX-index eind 2008 tot onder de 200 punten circuleert de laatste 3 jaar de index rond de 310, met afgelopen twaalf maanden een stijging naar 350. Toegegeven, dat is nog ver verwijderd van de waarden van boven de 500 punten uit 2007, maar staat Nederland er zoveel beter voor dan in 2009 toen de index onder de 300 lag?

De index voor producenten- en consumentenvertrouwen zijn wellicht betere indicatoren. Deze is voor de eerste negatief maar stabiel; het vertrouwen van consumenten staat er slechter voor: negatief, tendens dalend.

Zoals altijd rijst in zulke situaties de vraag: waar wordt de rekening neergelegd, waar komt bij bezuinigingen en lastenverzwaringen de pijn te liggen? Veel burgers in Nederland zijn niet meer gewend de broekriem aan te halen. Na decennia van groei, mede ontstaan door de afgelopen halve eeuw bijna elk jaar bij te lenen, denkt menigeen dat de bomen nog steeds tot in de hemel groeien, of in ieder geval tot ergens halverwege. Of dat de schuld van de huidige crisis vooral ligt bij falende bankiers, 'onverantwoordelijke graaiers' die de crisis over ons af hebben geroepen. Er is te weinig besef dat veel structurele oorzaken zorgen voor de huidige problemen; te hoge lonen, te grote particuliere schulden, te veel inactieven ten opzichte van actieven, kunstmatig hoge huizenprijzen door de hypotheekrenteaftrek, structurele overheidstekorten.

Dit gebrek aan realiteitszin bij veel burgers en de onwil verlies te nemen wordt door de politici in kabinet en oppositie haarfijn aangevoeld. Zeker met de stijgende lijn in diverse polls voor partijen als de PVV, SP en 50Plus. Dus worden pijnlijke maatregelen vooruit geschoven. Tot tevredenheid van een meerderheid van de burgers.

Als we de laatste peiling van Maurice de Hond mogen geloven is de grootste groep kiezers (45%) blij dat er een akkoord is, is een grote meerderheid (69%) er tevreden over dat de bezuinigingen worden uitgesteld, is echter nog steeds een kleinere meerderheid (54%) van mening dat in het najaar toch wel tot nieuwe bezuinigingen zal worden besloten.

Dit slappe sociaal akkoord zal verzet oproepen. Men vreest in Den Haag telefoontjes uit het buitenland. Uit Brussel bijvoorbeeld, van Eurocommissaris Olli Rehn, of Nederland nog op koers ligt met zijn hervormingen. Of uit Berlijn: Herr Finanzminister Schäuble met een standje voor de Nederlandse 'desertie van de harde lijn’, waardoor Duitsland in de EU nog geïsoleerder komt te staan.

Schadelijker gevolg van dit sociaal akkoord zou kunnen zijn dat Nederland zijn triple A-status verliest, dan zullen extra leningen als gevolg van hogere rentes duurder gaan uitvallen.

Maar ook uit het binnenland komt kritiek. De rechterflank van de VVD begint steeds meer te morren, over het gevoerde beleid en ook over de eigen politiek leider, premier Mark Rutte. Menig rechts commentator gaf dit weekend dit kabinet en zijn voorman opnieuw een veeg uit de pan. Maar is dat terecht?

Inderdaad, Rutte is geen standvastig leider. Margaret Thatcher is dood en de eerste tekenen van haar reïncarnatie in Mark Rutte moeten nog worden waargenomen. Maar zij kon regeren met een absolute meerderheid, Rutte niet. Niet alleen moet in de polder altijd een coalitieregering worden gesmeed, deze keer moet als extra complicerende factor dat spel nog eens dunnetjes over in de Eerste Kamer.

Rechts-nationale commentatoren stellen niet reële eisen aan de VVD, als ware de VVD een soort Trots op Nederland, maar dan met 60 zetels in de Tweede Kamer en 30 in de Senaat. Dat is niet het geval. De huidige VVD moet roeien met de riemen die ze heeft, waarbij soms in de Tweede Kamer ‘rechts’ een meerderheid heeft en in andere dossiers ‘links’. En daarna moet de aangenomen wetgeving naar de Eerste Kamer waar weer andere politieke verhoudingen gelden.

De Hond peilde ook dat 53% van de ondervraagden het sociaal akkoord vindt afbuigen naar de PvdA, en slechts 7% richting de VVD. Dit lijkt een dikke overwinning op punten voor de sociaaldemocraten, maar het zal wellicht
een pyrrusoverwinning blijken te zijn. VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra heeft afgelopen zondag laten weten voor 2014 vast te houden aan de 3% norm. Met andere woorden, bij uitblijvend economisch herstel zullen in het najaar waarschijnlijk toch plannen voor bezuinigingen en lastenverzwaringen volgen.

Zowel ter linker- als rechterzijde van het kabinet wordt voortdurend gevraagd om nieuwe verkiezingen. Nu de VVD wat terrein lijkt te hebben verloren klinkt deze roep het hardst uit rechts-nationale hoek. Afgezien van de kosten, wat zullen verkiezingen bewerkstelligen? Een waarschijnlijk nog verdeelder en versplinterder Tweede Kamer, met nog minder opties voor een slagvaardig kabinet. En waarschijnlijk een kleinere VVD, net zoals een kleinere PvdA overigens.

Dit sociaal akkoord was niet bedoeld om schoonheidsprijzen te winnen noch om de polder definitief weer in beweging te krijgen. Het was bedoeld om tijd te kopen, en om de pil van pijnlijke hervormingen en bezuinigingen voor een verwende natie te vergulden. En om diverse stapjes te zetten in de goede richting.

Nou kunnen criticasters hun pennen in azijn dopen, maar als het niet kan zoals het moet, dan moet het toch echt maar zoals het kan. Diegenen die Rutte en de VVD maar blijven afbranden doen er misschien verstandig aan eens om zich heen te kijken in het politieke landschap. Er is daar ergens nog wat werk te doen. Bij Trots op Nederland (TON) bijvoorbeeld. Die partij, hoewel op sterven na dood, bestaat nog steeds en kan best wat vers bloed gebruiken. Rechtse VVD-ers, teleurgestelde PVV-ers en anderen uit de vergaarbak van voormalig LPF en Eén NL doen er beter aan hun energie te besteden aan het opbouwen van een partij rechts van de VVD dan maar te blijven inhakken op Rutte c.s. Dan kan Nederland eindelijk eens die rechtse partij krijgen die het in de ogen van vele rechtse azijnpissers verdient.

Ondertussen gaat dit kabinet gewoon door met dat waar het goed in is: doormodderen.