Herverdeling van de crisis

Overheden hebben de private sector verplichtingen opgelegd en schulden gemaakt om de welvaart te herverdelen. De Amerikaanse verplichting om hypotheken te verstrekken aan de armen heeft via de subprime markt geleid tot de grootste huizenbubbel ooit. In die context was lenen in zijn algemeenheid veel goedkoper en makkelijker. Krediet ging de wereld over. Burgers, bedrijven en overheden profiteerden maximaal. Toen de subprime markt in elkaar stortte viel het hele kaartenhuis in elkaar.

Overheden staken zichzelf nog verder in de schulden met economische hulp, stimulansen en nationalisaties, terwijl de inkomsten terugvielen. Die klap kwam bij Europese overheden bovenop de normale huishoudboekjes, die van zichzelf al problematisch waren omdat het gewone verdelen van welvaart al duur genoeg is.

Wie zich eerder verbaasd heeft over de keuze van overheden om zichzelf uit de crisis te lenen moet zich dan ook het volgende beseffen:

De herverdeling van welvaart is heiliger dan heilig.

Het is niet voor niets dat een sociaal democraat ieder probleem uitlegt als een herverdelingsvraagstuk. Het is niet voor niets dat Europees pacifisme “gewonnen” heeft waardoor we liever een Euro uitgeven aan een uitkering dan aan Defensie – het geld moet van het ene potje naar het andere potje. Om dezelfde reden krijgen andere concurrenten van de sociale zekerheid kritiek (EU, OS, immigratie, cultuur, PO).

De realiteit is, is dat de machtsbasis van de overheid is gelegen in de herverdeling van welvaart.

Het alternatief voor jezelf uit de crisis lenen is om de uitgaven terug te schroeven. Dat roept niet alleen weerstand op onder de bevolking en dus electoraat. De overheid verliest hiermee ook haar belangrijkste machtsbasis. De gevestigde belangen zijn zo groot, dat zelfs de kaasschaaf methode tot grote weerstand leidt.

De geschiedenis leert dat als de herverdeling van welvaart in de soep loopt, omdat de welvaart op is, dan gaan overheden over tot gevaarlijke handelingen. Meest recente voorbeelden zijn de Argentijnse overheid die Repsol heeft genationaliseerd, en de Griekse overheid die geld incasseert bij belastingfraudeverdachten en pas later hierover een rechtszaak gaat voeren over de schuldvraag en de eventuele hoogte van de boete.

Het is dus niet zo vreemd dat de Europese overheid liever de banken als crisis veroorzaker aanwijst en de eigen schulden bagatelliseert. De overheden hebben geld nodig, en wie fout is moet betalen. Sterker fout zijn is ook niet meer nodig, wie geld heeft moet betalen.

In de afgelopen jaren zijn de overheden vooral bezig geweest om zichzelf en buitenlandse overheden te redden. Hiermee hebben ze ook indirect de banken proberen te redden, want die moeten immers geld lenen aan overheden.

Dat is een vicieuze cirkel die problemen opstapelt, totdat het niet meer kan. En als het niet meer kan, komen we in een destructieve periode van deflatie terecht, en recht in je gezicht georganiseerde rooftochten van de overheden. Dan herverdelen we de crisis.